Wegrakingen

Minstens een derde van de Nederlanders is het ooit wel eens overkomen: zonder aanleiding van buitenaf kort het bewustzijn verliezen. Flauwvallen of syncope noemen we dat vaak. Meestal is het vrij onschuldig, maar soms is de oorzaak complexer en alleen met de juiste ervaring te achterhalen. In het LUMC hebben we die ervaring opgebouwd voor alle vormen van ‘wegrakingen’. Dankzij brede en jarenlange specialisatie kunnen we u snel antwoorden geven en verder helpen met een behandeling op maat.

Waarom u bij ons in goede handen bent

Ervaren neurologen

De meest voorkomende oorzaak van een wegraking is syncope. Doordat er onvoldoende bloed naar de hersenen stroomt, ontstaat datgene dat we vooral kennen als flauwvallen. Op de afdeling Neurologie hebben we artsen die zich jarenlang hebben gespecialiseerd in wegrakingen en die samen ieder jaar een groot aantal patiënten zien met een complexe vorm van wegrakingen. Zo zijn we in Nederland het ziekenhuis met de meeste ervaring op het gebied van syncope. 

Duidelijkheid dankzij brede specialisatie

Behalve syncope is ook epilepsie een belangrijke veroorzaker van wegrakingen. Daarnaast is er nog een grote groep minder vaak voorkomende oorzaken. De een is relatief onschuldig, de ander kan duiden op ernstigere problemen. Juist omdat een wegraking zoveel oorzaken kan hebben, is het voor niet-gespecialiseerde artsen vaak moeilijk om vast te stellen wat bij u precies de wegrakingen veroorzaakt. Het gevolg is dat er weliswaar aandoeningen worden uitgesloten, maar de oorzaak vaak onbekend blijft. Onze neurologen hebben zich daarom zo breed mogelijk gespecialiseerd en hebben ervaring met alle vormen en oorzaken van wegrakingen. Zij zorgen dat u niet alleen te horen krijgt wat u niet hebt, maar juist antwoord krijgt op de vraag wat u wel hebt. 

Multidisciplinair team

Onze neurologen werken nauw samen met andere afdelingen binnen het LUMC. Zo kunnen we snel meer specialisten bij een onderzoek of behandeling betrekken als dat nodig is. Bijvoorbeeld een cardioloog, als blijkt dat de wegrakingen worden veroorzaakt door een hartritmestoornis. Juist dankzij die intensieve samenwerking tussen verschillende disciplines kunnen we u zorg op hoog niveau bieden. 

Wetenschappelijk onderzoek

Het LUMC is naast een zorgcentrum ook een belangrijk centrum voor wetenschappelijk onderzoek naar wegrakingen. We zoeken bijvoorbeeld continu naar manieren waarmee we nog makkelijker en sneller kunnen vaststellen waarom iemand last heeft van wegrakingen. Soms gebeurt dit onderzoek in het laboratorium, maar er zijn ook onderzoeken waar u zelf aan mee kunt doen. Zo proberen we gezamenlijk de zorg bij wegrakingen steeds verder te verbeteren.

Wat is een wegraking?

Wanneer iemand kort het bewustzijn verliest noemen we dit een wegraking. Het is een overkoepelende term die wordt gebruikt voor kortstondige aanvallen van bewusteloosheid die niet worden veroorzaakt door een invloed van buitenaf, zoals een hersenschudding. Onder wegrakingen vallen onder meer bekendere termen als collaps, syncope en flauwvallen, maar ook epilepsie en insult. In Nederland heeft minstens een derde van de bevolking hier wel eens of meerdere keren last van gehad. In verreweg de meeste gevallen betreft het een onschuldige vorm van wegraken.

Wat zijn de symptomen van een wegraking?

Welke symptomen mensen ervaren wisselt per oorzaak van de wegraking. Soms  is er heel plots sprake van bewusteloosheid en soms is duidelijk merkbaar dat een wegraking op komst is. Bij het typische flauwvallen bijvoorbeeld, is er vaak een duidelijk patroon te zien:

1. De eerste symptomen bestaan meestal uit misselijkheid, overmatig zweten en bleek zien.
2. Mensen voelen zich licht in het hoofd. Het is hetzelfde gevoel dat optreedt bij te snel opstaan.
3. Het wordt donker voor de ogen en geluiden lijken van ver te komen.
4. Uiteindelijk is er een kort verlies van bewustzijn.

Is er een andere oorzaak voor de wegraking? Dan is ook vaak het verloop anders. Iedere oorzaak van een wegraking komt met zijn eigen symptomen. In het algemeen kan wel gezegd worden dat een wegraking hooguit enkele minuten duurt en vanzelf over gaat. De meeste mensen voelen zich hierna weer normaal en zijn weer helder van geest. Epilepsiepatiënten zijn achteraf meestal nog wel een tijdje verward.

Wat is de oorzaak van een wegraking?

Een wegraking kan meerdere oorzaken hebben, waarvan syncope en epilepsie verreweg de twee meest voorkomende zijn. Bij een veel kleinere groep mensen is er een psychologische oorzaak. 

Syncope wordt vaak simpelweg flauwvallen genoemd. Onterecht wordt ook regelmatig de term collaps gebruikt. Bij een collaps is er echter niet altijd sprake van (kortstondige) bewusteloosheid, het kan ook om een valpartij gaan. Syncope  houdt in dat er een verminderde toevoer is van bloed naar de hersenen, met een kort verlies van bewustzijn als gevolg. Die verminderde bloedtoevoer kan diverse oorzaken hebben, maar in het algemeen zijn er drie vormen van syncope te onderscheiden:

• Reflexsyncope. Prikkels als angst, heftige emoties of pijn kunnen een reflex opwekken die het autonome zenuwstelsel beïnvloedt. Hierdoor zakt de bloeddruk en de hartslag plots sterk. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij het zien van bloed of in de tandartsstoel. Onder reflexsyncope valt onder meer vasovagale syncope (vasovagale collaps). Dit is de meest voorkomende vorm van syncope, maar ook de meest onschuldige.
• Orthostatische hypotensie. Het autonome zenuwstelsel controleert en coördineert alle automatische functies van het lichaam, zoals de hartslag en het samenknijpen van bloedvaten. Als dit zenuwstelsel niet optimaal functioneert, lukt het niet meer om de bloeddruk goed te regelen en aan te passen aan omstandigheden. Dat uit zich vooral in een verminderde bloedtoevoer naar de hersenen bij het (op)staan.
• Cardiale syncope. Bij deze vorm van syncope is de gebrekkige bloedtoevoer naar de hersenen het gevolg van hartritmestoornissen of een andere hartaandoening. Deze vorm van syncope kan zowel tijdens het liggen als tijdens inspanning leiden tot een wegraking.