Patiëntenfolder

Kliniek Hematologie

In deze brochure wordt een aantal belangrijke algemene zaken, die verband houden met een opname op de kliniek Hematologie, uitgelegd. Met specifieke vragen kunt u altijd terecht bij een van de leden van het behandelend team. De brochure is geschreven voor patiënten, partners en familieleden van patiënten die op de kliniek Hematologie/stamceltransplantatie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) worden opgenomen. Achter in deze folder vindt u een verklarende woordenlijst. De woorden waarachter een * staat, zijn opgenomen in de woordenlijst. Deze folder is een aanvulling op de folder ‘Wegwijs in het LUMC’. Mocht u deze folder nog niet ontvangen hebben, dan kunt u daar bij de verpleegkundige om vragen. 

Deze informatie is opgesteld door de afdeling(en) Hematologie.

De kliniek  

De kliniek Hematologie C06-P (Routenummer 201) beschikt over 22 bedden, waarvan 18 éénpersoonskamers (isolatiekamers) en 2 tweepersoonskamers. Op de afdeling worden hoofdzakelijk patiënten opgenomen die een intensieve hematologische behandeling zoals een stamceltransplantatie* moeten ondergaan.  

De artsen  

De medische staf van de afdeling bestaat uit het afdelingshoofd, een chef-de-clinique, een hematoloog in opleiding en internisten in opleiding. Zij zijn verantwoordelijk voor de medische zorg van de patiënten. Behalve op de afdeling werken zij ook op de polikliniek.

Met vragen en/of problemen kunt u overdag tijdens de ochtendvisite bij uw behandelend arts/ zaalarts terecht. Dit is tevens uw regievoerend arts. U kunt ook, via de verpleegkundige die voor u zorgt, een afspraak maken met deze arts. 
In de avond- en nachturen is er een dienstdoende arts-assistent interne geneeskunde in het ziekenhuis aanwezig die te allen tijde kan overleggen met de dienstdoende hematoloog.   

De verpleegkundigen  

De verpleegkundige staf van de afdeling bestaat uit een medisch manager en een verpleegkundig manager, twee teamleiders en ongeveer 40 verpleegkundigen. 

Elke verpleegkundige krijgt in zijn of haar dienst een aantal patiënten toegewezen waarvoor hij/ zij verantwoordelijk is. Dit betekent voor u dat alles wat u betreft met de voor u verantwoordelijke verpleegkundige wordt afgesproken. 
Ook de secretaresses, voedingsassistenten en medewerkers algemene dienst behoren tot het team.  

Overige hulpverleners  

Van het behandelend team maken verder deel uit:  

De stamceltransplantatiecoördinatoren  

Er is een team van stamceltransplantatiecoördinatoren dat verantwoordelijk is voor onder andere de planning en organisatie van een stamceltransplantatie. Zij geven informatie over stamceltransplantaties aan patiënten en andere betrokkenen en coördineren de afspraken tussen de verschillende hulpverleners gedurende het gehele behandeltraject.

De servicemedewerkers en de diëtiste  

De servicemedewerkers komen regelmatig bij u langs voor het serveren van maaltijden en drankjes. Ook kunnen zij u helpen bij het samenstellen van de maaltijden.

Overdag en ’s avonds serveren zij de maaltijden en drankjes. Door de behandeling kunt u problemen krijgen met eten waarvoor de diëtist ingeschakeld kan worden. De diëtist kan u adviseren over het aanpassen van uw voeding met als doel uw voedingstoestand zo goed mogelijk te houden tijdens de behandeling. 

Driemaal per week wordt uw voedingsinname bijgehouden en berekend op een speciale voedingslijst. Bij onvoldoende voedingsinname wordt naar een passende oplossing gezocht.

De voeding op de afdeling voldoet aan de hygiënerichtlijnen voor voeding bij verminderde weerstand bij hematologische aandoeningen. Als u thuis een andere voedingsgewoonte gewend bent of een dieet volgt, dan kunt u met de servicemedewerker of de diëtist bespreken welke mogelijkheden hiervoor in het ziekenhuis zijn. 

De afdeling heeft een eigen keukenruimte. Als u iets nodig heeft vanuit deze afdelingskeuken, wendt u zich dan tot de servicemedewerker. Vanwege de strenge wettelijke hygiënevoorschriften voor instellingskeukens is het alleen toegestaan dat ziekenhuispersoneel de keuken betreedt. 

De fysiotherapeut(e)  

De fysiotherapeut(e) komt in overleg met de behandelend arts langs om u te helpen met eventueel noodzakelijke bewegingstherapie. 

De huishoudelijke dienst  

De huishoudelijke dienst zorgt voor het dagelijkse onderhoud van de kamers. Zij zijn op de hoogte van de hygiënevoorschriften. 

De maatschappelijk werk(st)er  

De maatschappelijk werk(st)er bekijkt samen met u of er een oplossing is voor bepaalde problemen die verband houden met uw opname en/of behandeling. Het kan hierbij gaan om problemen ten aanzien van de financiën, het werk of de thuissituatie. 
Ook bij problemen binnen uw relatie of familiekring kan de maatschappelijk werkende u ondersteunen. Hij of zij komt langs op uw verzoek. U kunt dit vragen aan de verpleegkundige. 

De geestelijk verzorger  

Aan het LUMC is een Dienst Geestelijke Verzorging verbonden. De medewerkers van deze dienst vertegenwoordigen diverse levensbeschouwelijke tradities en zijn beschikbaar voor alle patiënten en hun naasten. De geestelijk verzorger kan u ondersteuning en begeleiding bieden door samen met u stil te staan bij wat u overkomt of bij datgene wat dat bij u oproept.
Indien gewenst kan de geestelijke verzorging gevraagd worden om gedurende de opname bij u langs te komen. Wekelijks wordt er een uitnodiging voor de kerkdienst verspreid. Deze dienst is ook op televisie te volgen. 

De afdelingssecretaressen  

De afdelingssecretaressen hebben een administratieve, ondersteunende functie. Zij maken afspraken rondom onderzoeken en polikliniekbezoeken. Daarnaast beheren zij de aanvraagformulieren voor de parkeerkaarten. Als u gebruik wilt maken van één van de hiervoor beschreven faciliteiten, dan kunt u dit aan hen doorgeven.  

Transferbureau  

Mocht u na uw verblijf in het ziekenhuis aangewezen zijn op hulp van de thuiszorg, dan wordt dit door het transferbureau geregeld. Deze schakel tussen ziekenhuis en de thuiszorg kan u adviseren en helpen bij de aan te vragen hulp.

Medewerkers Algemene Dienst  

Dagelijks worden door de medewerkers Algemene Dienst de voorraden in de kasten op de patiëntenkamers bijgevuld.  

Faciliteiten voor de patiënten  

In alle kamers staan een televisie en een dvd-speler. Hiervoor hoeft u geen huur te betalen. In verband met overlast voor de medepatiënten is het op de tweepersoonskamers niet toegestaan de televisies te gebruiken zonder gebruik te maken van een koptelefoon. Bij opname krijgt u een koptelefoon. U mag uw mobiele telefoon gebruiken. Op elke patiëntenkamer hangt een camera welke de mogelijkheid biedt tot bewaking van de patiënt wanneer zijn of haar veiligheid niet meer optimaal gewaarborgd kan zijn. De camerabewaking zal nooit gebruikt worden zonder toestemming vooraf van de patiënt en/ of diens naasten. 
Dagelijks wordt de post voor patiënten rondgebracht. Dit gebeurt niet op een vast tijdstip.


Tijdens uw verblijf is het postadres: Leids Universitair Medisch Centrum Kliniek Hematologie, C6-P Postbus 9600, 2300 RC Leiden. 

Familiekamer  

Tegenover kamer 36 bevindt zich de familiekamer. In deze ruimte kunt u zitten met uw bezoek, of kunt u contact leggen met andere patiënten. Daar bevindt zich ook de koffieautomaat en een koelkast voor het bezoek. Er ligt wat lectuur en speelgoed voor kinderen die op bezoek komen. U wordt verzocht om deze kamer opgeruimd achter te laten. 
Op de afdeling mag niet gerookt worden, ook niet in deze ruimte. Het is voor de patiënten niet toegestaan om koffie uit de automaat te nuttigen. De servicemedewerker komt tijdens de afdelingsronde met drank bij de patiënten langs.  

Faciliteiten voor het bezoek  

Voor patiënten die opgenomen zijn op een éénpersoonskamer geldt de volgende bezoekregeling: 

  • Bezoek vanaf 11.00 uur tot ongeveer 22.00 uur.

Voor de tweepersoonskamers geldt het volgende:

  • 2 bezoekers per patiënt 
  • Bezoek tussen 11.00-13.00 en 15.00-20.00 uur. 

In sommige situaties is het mogelijk om uw bezoek op de kamer of op de afdeling te laten overnachten. Dit is altijd in overleg met de verantwoordelijke verpleegkundige en de teamleider van de afdeling. Afspraken hierover worden individueel en per nacht gemaakt, schriftelijk vastgelegd in het patiëntendossier en per dag opnieuw bekeken. 
Voor meer informatie verwijzen wij u naar de folder ‘Overnachten op de kliniek Hematologie’. Uw familie en naasten die als contactpersoon zijn opgegeven bij de verpleging kunnen 24 uur per dag de afdeling bellen om te informeren hoe het met u gaat.  

Patiëntenservicebureau  

Voor familieleden die van ver buiten de regio komen of vanwege de ernst van de situatie dichtbij willen blijven, bestaat de mogelijkheid om voor zeer korte tijd gebruik te maken van een appartement vlakbij het LUMC. Dit kan geregeld worden via het Patiëntenservicebureau. Hiervoor geldt dat er voor een reservering een minimum van drie nachten staat en een maximum van 7 nachten. Het Patiëntenservicebureau beschikt ook over een lijst met adressen van pensions en hotels in de nabijheid van het LUMC. Ook hebben zij met sommige pensions en hotels speciale prijsafspraken gemaakt. Voorwaarde bij een enkel hotel is dat de boeking van de overnachting door de medewerkers van het Patiëntenservicebureau gedaan moeten worden.


Soms is overnachten in het LUMC noodzakelijk. Bij het Patiëntenservicebureau kunt u informeren naar deze mogelijkheid. Familieleden kunnen via de afdelingssecretaressen een kortingskaart op parkeertarieven krijgen.  

De dag van opname  

De dag van opname is voor veel patiënten een drukke en intensieve dag. Er wordt bloed afgenomen en veelal zijn er verschillende onderzoeken gepland die u diezelfde dag nog moet ondergaan. De arts komt bij u langs om u te onderzoeken en te informeren over de behandeling. De verpleegkundige zal het opnamegesprek met u voeren en u tevens informeren wat u deze dag en de daaropvolgende dagen kan verwachten. Verder ontmoet u op de dag van opname de servicemedewerker, de afdelingssecretaresse en indien nodig nog andere hulpverleners.  

Dagindeling  

Om u een indruk te geven hoe er op de afdeling wordt gewerkt, geven wij u een globale dagindeling. Door omstandigheden kan hiervan afgeweken worden.  

07.30  

De overdracht van de nachtdienst naar de dagdienst  

06.00-09.00 uur  

Lichaamscontroles (o.a. pols, bloeddruk, temperatuur, pijnscore)  

  

Verstrekken van medicijnen  

  

Bloedafnames  

08.00-09.00 uur 

Het ontbijt wordt geserveerd door de servicemedewerkers  

09.30 uur  

Overleg met de servicemedewerkers over het samenstellen van de warme maaltijd  

10.00-12.00 uur  

Visite lopen van behandelend arts en aan u toegewezen verpleegkundige. Zij maken met u afspraken over uw behandeling en verzorging  

  

Gelegenheid voor de persoonlijke verzorging. U wordt vriendelijk verzocht uw persoonlijke bezittingen op te ruimen, zodat de huishoudelijke dienst uw kamer kan schoonmaken in de loop van de dag. Mocht u hier zelf niet toe in staat zijn, dan kan de verpleegkundige u daarbij helpen.  

10.00 uur  

Koffieronde  

11.30-14.00 uur  

De middagmaaltijd (brood of warme maaltijd) wordt geserveerd door de servicemedewerkers  

14.00 uur  

Lichaamscontrole  

14.15 uur  

Theeronde  

15.00 uur  

Overdracht van dagdienst naar avonddienst  

17.30 uur  

De avondmaaltijd (broodmaaltijd of warme maaltijd) wordt geserveerd door de servicemedewerkers   

20.00 uur  

Lichaamscontrole  

Koffieronde  

  

22.45 uur  

Overdracht van avonddienst naar nachtdienst  

Tussendoor  

Verstrekken van medicatie. Zonodig verwisseling infuussystemen en toediening van bloedproducten. Al naar gelang uw situatie kunnen er extra controles/bloedafnames e.d. plaatsvinden  

Elke donderdag van 09.30 tot 11.30 uur vindt de ‘grote visite’ plaats. In deze visite hebben de artsen een

gezamenlijk overleg over alle patiën­ten die op dat moment op de afdeling liggen.  

Interne overplaatsingen  

De mogelijkheid bestaat dat het om logistieke redenen noodzakelijk is u over te plaatsen naar een andere kamer binnen onze afdeling of zelfs naar een andere afdeling binnen het LUMC. Op de andere afdeling zullen dan veelal andere faciliteiten (o.a. voeding, bezoektijden en schoonmaak) gelden dan op onze afdeling. Wij informeren u hier tijdig over. 
De artsen van de afdeling bepalen altijd in overleg met de verpleegkundige teamleiding of het medisch gezien verantwoord is dat iemand overgeplaatst wordt. Er vindt een medische en een verpleegkundige overdracht plaats met de behandelend arts van die afdeling. Een van de hematologen komt u regelmatig bezoeken op de andere afdeling.  

Infuus  

Voor het uitvoeren van uw behandeling wordt er een PICC* of infuusnaaldje bij u ingebracht.  

Het voorkomen en vermijden van infecties  

De afweer van het lichaam kan zowel door de ziekte als door de behandeling verminderd zijn. Dit betekent dat uw lichaam een verminderde weerstand heeft tegen infecties door bacteriën, virussen en schimmels. Dit zijn niet alleen uw eigen lichaamseigen bacteriën, virussen en schimmels maar ook uit uw omgeving.
Bij intensieve chemokuren, o.a. de behandeling van acute leukemie en tijdens een autologe of allogene stamceltransplantatie, is het heel belangrijk om de kans op een ernstige infectie zoveel mogelijk te verminderen en te voorkomen. Omdat de chemotherapie uw slijmvliezen beschadigt kunnen bacteriën, die u normaliter bij u draagt, een infectie veroorzaken omdat ze dan vrij toegang hebben tot uw bloedbaan. Om die reden krijgt u PAD-medicatie (PAD= partiële antibiotische decontaminatie)*. Om u te beschermen tegen besmetting uit de omgeving, wordt u bij een verminderde weerstand verpleegd in isolatie. Hieronder vindt u meer informatie over zowel de antibiotische decontaminatie als de isolatie.  

Bacteriën van het eigen lichaam  

Bij ieder mens komen op de huid, in de slijmvliezen en in de darmen bacteriën voor. Onder normale omstandigheden worden we hier niet ziek van en zijn ze zelfs heel nuttig voor ons. Bij een verminderde weerstand kan een deel van deze bacteriën infecties veroorzaken. Om dit risico te verkleinen worden schadelijke bacteriën in de darm uitgeschakeld door het toedienen van antibiotica in de vorm van tabletten en door het gebruik van mondspoeling of pasta voor in de mond. Het grote voordeel van deze middelen is dat ze alleen werkzaam zijn in het spijsverteringskanaal en niet in de bloedbaan worden opgenomen.


Wel kunt u door de PAD-tabletten, pasta- of mondspoeling tijdelijk vermindering van eetlust, smaakverlies en een wat dunnere ontlasting ervaren. Ondanks deze bijverschijnselen is het van het allergrootste belang dat u deze medicijnen goed blijft innemen en gebruiken. Eenmaal per week op dinsdag wordt in principe bij iedere patiënt door middel van kweken onderzocht of de PAD-medicatie voldoende werkt. Dit gebeurt door middel van steriele wattenstokjes die langs de slijmvliezen gehaald worden. Er wordt gekeken of de groei van de schadelijke bacteriën is verminderd door het gebruiken van de PAD-medicatie.


Bij goede inname van de PAD-medicatie is vaak de groei van de bacteriën verminderd en wordt de kans op een infectie verkleind. Als de kweken “schoon” zijn, dan kan een deel van de PAD-medicatie door de arts verlaagd worden.  

Beschermende isolatie  

Beschermende isolatie is een manier van verplegen waarmee besmetting door bacteriën, virussen en schimmels uit de omgeving van de patiënt zoveel mogelijk wordt voorkomen. U wordt in de periode van verminderde weerstand geïsoleerd verpleegd. Dit houdt in dat de verpleging en bezoek extra maatregelen treffen om te voorkomen dat u geïnfecteerd wordt. De voorzorgsmaatregelen zijn het dragen van een mondmasker en handen desinfecteren met handalcohol. Ringen, armbanden en horloges moeten afgedaan worden. Artsen en verpleegkundigen zullen bij intensief contact een overjas dragen. Tijdens de geïsoleerde periode is het toegestaan om tweemaal per dag een half uur met een mondmasker op, door de gang te lopen. Het is niet toegestaan om tijdens het half uur de afdeling te verlaten. U mag gedurende de geïsoleerde periode alleen voor een onderzoek de afdeling verlaten. Hiervoor gelden aparte afdelingsvoorschriften.  

Isolatie en bezoek  

Het bezoek op de kliniek mag geen aantoonbare infectie of koorts hebben of antibiotica gebruiken. Bezoekers die flink verkouden zijn (niezen, loopneus, hoesten) worden geadviseerd niet op bezoek te komen. Licht verkouden bezoekers moeten een mondmasker dragen en goed de handen met handalcohol desinfecteren. Als er op school, of bij uw eigen kinderen waterpokken geconstateerd is, mogen de kinderen niet op bezoek komen, ook kinderen met koorts adviseren wij niet mee te nemen tijdens bezoek. 
Gedurende de periode dat u met masker op door de gang wandelt, mag u eventueel met bezoekers in de familiekamer verblijven, er mogen dan echter maximaal zes personen tegelijkertijd in deze ruimte aanwezig zijn.  

Besmetting via voorwerpen  

Een schone omgeving is tijdens uw verblijf in isolatie van groot belang. Bacteriën kunnen zich namelijk niet vermenigvuldigen op schone en droge voorwerpen. Met betrekking tot het schoonhouden van uw omgeving wordt zowel van het verplegend personeel als van u en uw bezoek medewerking gevraagd. Uw kamer wordt elke dag schoongemaakt. Zelf kunt u ervoor zorgen dat alles wat u van huis meeneemt schoon is. Zo zijn bijvoorbeeld bibliotheekboeken niet toegestaan, maar nieuwe boeken, kranten en post wel. Op de afdeling zijn planten in aarde en bloemstukjes met oase niet toegestaan, aangezien in aarde en oase schimmels kunnen zitten. Ook bloemen zijn niet toegestaan, omdat bloemenwater veel bacteriën bevat.  

Persoonlijke hygiëne voor alle patiënten met een verminderde weerstand  

Uit het voorgaande zult u begrijpen dat persoonlijke hygiëne in deze periode van ver­minderde weerstand erg belangrijk is. U kunt hieraan meewerken door:  

  • Iedere dag schoon ondergoed aan te trekken. Bovenkleding mag om de dag verschoond worden. 
  • U wordt geadviseerd om u dagelijks te douchen. U mag echter geen vast stuk zeep gebruiken omdat dit een verzamelplaats is van bacteriën als de zeep nat is. U kunt een milde vloeibare zeep uit een fles gebruiken. Uw haren kunt u met een gewone shampoo wassen. 
  • Uw huid kan nogal uitdrogen ten gevolge van chemotherapie en of bestraling. Daarom wordt u geadviseerd u in te smeren met een crème. Crème uit een pot mag niet gebruikt worden, wederom omdat zich hierin bacteriën makkelijk vermenigvuldigen. U mag wel een crème uit een tube of nieuw flesje gebruiken. 
  • Als u in de periode van verminderde afweer verzorgingsproducten en/of make-up wilt gebruiken is dit toegestaan. Er moeten wel nieuwe, niet aangebroken tubes worden gebruikt. 
  • In de periode van verminderde weerstand, is het niet toegestaan om oorbellen of piercings te dragen. Tevens wordt er geadviseerd geen ringen te dragen tijdens uw behandeling. 
  • U mag niet met blote voeten op de vloer lopen. 
  • Mocht u een keer iets op de grond laten vallen, adviseren wij het niet zelf op te rapen en datgene niet meer te gebruiken tot het is schoongemaakt. 
  • Vanwege infectiegevaar mag u geen contactlenzen dragen. Als het voor u absoluut noodzakelijk is om deze toch te dragen dan kunt u dat met de arts bespreken. 
  • Er mogen tijdens menstruatie geen tampons gebruikt worden. Er dient gebruik gemaakt te worden van maandverband dat op de afdeling aanwezig is. 
  • Scheren met zeep en mes is niet toegestaan vanwege een verhoogd bloedingsgevaar en een verhoogde kans op infectie. U mag zich wel elektrisch scheren. De scheerkop dient dagelijks met alcohol 70% schoongemaakt te worden. 
  • Bij opname krijgt u mondverzorgingsinstructies uitgereikt door de verpleegkundige. Hierin staat hoe u het beste uw mond kan verzorgen. Op elke eenpersoonskamer staat een elektrische tandenborstel. De verpleegkundige zal dagelijks uw mond inspecteren. Mocht u een kunstgebit dragen dan gelden ook hiervoor speciale hygiënemaatregelen. De verantwoor­delijke verpleegkundige zal u ervan op de hoogte stellen. 
  • Uw bed wordt in principe drie keer per week verschoond, tenzij dit vaker noodzakelijk is. Indien u een eigen dekbed heeft dient het overtrek eveneens drie keer per week verschoond te worden door een familielid/mantelzorger. Een eigen dekbed en kussen zijn toegestaan, mits deze schoon gewassen zijn en van synthetisch materiaal zijn gemaakt. 
  • U wordt geadviseerd badslippers te dragen in de doucheruimte.

Kwaliteit van zorg  

Om de kwaliteit van de zorg te verhogen wordt de mening van de patiënten zeer op prijs gesteld. Na ontslag ontvangt u thuis een brief waarin u gevraagd wordt om een enquête in te vullen. In de familiekamer vindt u een klachtenbus met daarbij een formulier waarop u uw klachten of ideeën kenbaar kunt maken. Daarnaast kunt u uw mening ook altijd kwijt bij uw verpleegkundige of de teamleiding.   

Verklarende woordenlijst  

Allogene stamceltransplantatie:  

Transplantatie met stamcellen van een verwante [d.w.z van familie] of onverwante donor. Stamcellen zijn afkomstig uit beenmerg of perifeer bloed.  

Autologe stamceltransplantatie:  

Transplantatie met stamcellen van de patiënt zelf. Stamcellen zijn afkomstig uit beenmerg of perifeer bloed.  

Partiële Antibiotische Decontaminatie (PAD-medicatie):  

Het door middel van antibiotica uitschakelen van schadelijke bacteriën in het maag-darmka­naal en mondslijmvliezen.  

Tenslotte  

Heeft u naar aanleiding van het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze stellen aan de medewerkers van de afdeling.  

Belangrijke telefoonnummers  

Verpleegafdeling C6-P: 071 526 2606 & 071 526 3060 

Verpleegkundig manager: 071 526 2604 

Verpleegkundig teamleider: 071 526 1821 

Verpleegkundig specialist: 071- 526 3523 

Stamceltransplantatiecoördinatoren: 071 526 2663 

Medisch afdelingshoofd Hematologie: 071 526 2267 

Chef-de-clinique Hematologie: 071 526 2267 

Polikliniek Hematologie: 071 526 3589 

Diëtetiek: 071 526 3768 

Maatschappelijk Werk: 071 526 3040 

Geestelijke Verzorging: 071 526 2740