Leefregels na behandeling of diagnostiek van schildklieraandoeningen met radioactief jodium

U hebt een afspraak voor een behandeling of onderzoek (evaluatie) met radioactief jodium-131 bij de Nucleaire Geneeskunde. Uw behandelend arts heeft hier al iets over verteld. In deze folder leggen wij u uit wat de leefregels zijn na deze behandeling. Wij vragen u de hele folder door te nemen.

Deze informatie is opgesteld door de afdeling(en) Radiologie: nucleaire geneeskunde

Onze zorg

Wat is Leefregels na behandeling of diagnostiek van schildklieraandoeningen met radioactief jodium?

De behandeling of het onderzoek bestaat uit het eenmalig innemen van een capsule met radioactief jodium-131. De dosis van de capsule is afhankelijk van de reden waarom er behandeld moet worden of waarom het onderzoek moet worden verricht. Bij de hoge doses volgt een verblijf op de kliniek Nucleaire Geneeskunde. Bij een dosis voor een diagnostisch onderzoek is een opname op de afdeling niet nodig.

Waarom doen we dit onderzoek/deze behandeling?

Een therapie met radioactief jodium (I-131) kan om verschillende redenen worden gegeven. Bijvoorbeeld om goedaardige schildklieraandoeningen te behandelen, zoals een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie). Of om een vergrote schildklier te verkleinen (struma). Ook wordt de behandeling gebruikt om na de schildklieroperatie bij schildklierkanker de resterende kwaadaardige schildkliercellen uit de weg te ruimen. Dit gebeurt niet eerder dan 6 weken na de operatie. Alle schildkliercellen – zowel goed- als kwaadaardig – hebben de eigenschap dat ze jodium uit het bloed opnemen en vasthouden. Door het jodium radioactief te maken, kun je op een heel gerichte manier bestralen. Tenslotte wordt radioactief jodium-131 ook gebruikt als diagnostiek, om vast te stellen of een eerdere behandeling afdoende is geweest. Hiervoor gebruiken we lage doses jodium-131, en gelden maar kort de onderstaande leefregels.

Het onderzoek / de behandeling

Waar moet u op letten direct na het onderzoek / de behandeling?

Leefregels na behandeling of onderzoek met jodium-131

Op het moment dat u naar huis gaat, is er nog maar zo weinig radioactief jodium in uw lichaam overgebleven, dat u niet (meer) geïsoleerd hoeft te blijven. U kunt echter nog steeds in lichte mate andere personen aan straling blootstellen.

Dit brengt weliswaar geen direct gevaar met zich mee, maar de hoeveelheid straling dient toch altijd zo klein mogelijk te zijn. Dit geldt voor iedereen, maar voor jonge kinderen en zwangere vrouwen in het bijzonder. U wordt daarom zeer dringend geadviseerd om de hieronder vermelde gedragsregels zo goed mogelijk te volgen. De hoeveelheid straling die anderen en met name uw huisgenoten op deze manier kunnen ontvangen, zal dan goed aanvaardbaar zijn.

Duur van de leefregels

Als u een lage dosis met radioactief jodium gekregen heeft voor diagnostiek (evaluatie schildklierkanker) moet u de leefregels tot 48 uur na toediening volgen.
Als u een behandeling met radioactief jodium gekregen heeft voor schildklierkanker of voor een te grote of te snel werkende schildklier, hoort u van de nucleair geneeskundige op de dag van ontslag uit het ziekenhuis hoelang u de leefregels moet volgen. Dit is namelijk onder andere afhankelijk van de hoeveelheid radioactief jodium die zich bij ontslag nog in uw lichaam bevindt.
Afhankelijk van het ziektebeeld en de toegediende dosis moet u rekening houden dat de leefregels ten opzichte van kinderen/zwangere vrouwen maximaal 3 weken en ten opzichte van volwassenen maximaal 2 weken kunnen duren.

Omgang met anderen

Als u langdurig in de aanwezigheid van anderen bent probeer dan zo veel mogelijk afstand te bewaren. In aanwezigheid van huisgenoten is ons advies twee meter afstand te bewaren. Let daarbij op dat de straling dwars door muren en ramen gaat. Eén uur per dag mag u contact hebben dichter dan 2 meter afstand; voor zwangeren en jonge kinderen geldt een totale duur van 30 minuten.

Baby’s en jonge kinderen (tot en met 10 jaar)

Aangezien het risico voor jonge kinderen ten gevolge van een bepaalde dosis twee tot driemaal zo groot is als voor een gemiddelde volwassene, moet direct lichamelijk contact zoveel mogelijk worden vermeden en moet een zo groot mogelijk afstand tot u worden bewaard.

Gedurende de tijd dat de leefregels gelden, moet u iemand anders vragen om voor uw kinderen te zorgen. U wordt aangeraden om jonge kinderen bij familie of vrienden te laten logeren of zelf ergens te gaan logeren.

Partners en andere personen thuis

Het is sterk aan te bevelen dat partners op minstens twee meter afstand van elkaar, indien mogelijk zelfs in aparte kamers, slapen. Er moet dan op gelet worden dat de bedden in de verschillende kamers niet tegen dezelfde muur geplaatst staan, waardoor toch nog onvoldoende afstand zou ontstaan. Direct lichamelijk contact zoals knuffelen of seksueel contact moet beperkt worden tot maximaal 30 minuten per dag.

Zwangeren

Voor zwangeren gelden dezelfde instructies als voor kinderen tot en met de leeftijd van 10 jaar. Om de dosis voor het ongeboren kind zo laag als redelijkerwijs mogelijk te houden moet nauw lichamelijk contact gedurende de dag worden geminimaliseerd.

Bezoekers

Bij kortdurend bezoek thuis hoeven voor de bezoekers geen speciale maatregelen genomen te worden anders dan het houden van afstand en het vermijden van direct lichamelijk contact (zie algemene gedragsregels). Gedurende de periode dat de leefregels gelden wordt bezoek van jonge kinderen en zwangere vrouwen afgeraden.

Hygiëne

Toiletbezoek

Bij toiletbezoek wordt geadviseerd altijd zittend te urineren (ook door mannen) en gebruik te maken van toiletpapier, ook bij uitsluitend urineren. Verder wordt verzocht goede toilethygiëne na te leven en de handen in de toiletruimte zelf te wassen zodat deurknoppen etc. zo schoon mogelijk blijven.

Indien u meerdere toiletten ter beschikking heeft, verzoeken wij u slechts gebruik te maken van één toilet, zodat de andere toilet(ten) door huisgenoten of bezoekers gebruikt kunnen worden.

Gebruik van wasgoed en serviesgoed

Aangezien het speeksel en andere uitscheidingsproducten hoog besmet kunnen zijn met jodium moeten was- en serviesgoed, lakens, handdoeken niet door anderen worden gebruikt. Er is geen reden om deze voorwerpen apart te wassen en zij kunnen na het wassen weer door iedereen gebruikt worden.

Buitenshuis

Werk

Na ontslag uit het ziekenhuis hoeft het werk alleen in bepaalde gevallen verzuimd te worden, afhankelijk van de werksituatie. Gedurende de periode van de leefregels moet afstand bewaard worden tot collega’s en derden. Indien men werkt met kinderen van 10 jaar of jonger is verzuim, of aangepaste werkzaamheden, geïndiceerd gedurende de periode voor de leefregels. Voor advies kunt u terecht bij de stralingsdeskundige van onze afdeling.

Vervoer

Bij reizen met het openbaar vervoer of taxi moeten de leefregels ook in acht genomen worden. Gedurende de duur van de leefregels wordt geadviseerd tot maximaal één uur in dezelfde vervoermiddel te zitten en zo veel mogelijk afstand te creëren tot medepassagiers. Bij vervoer per auto (taxi) is het verstandig om dat rechts achter de bestuurder te gaan zitten. Voor reizen met het vliegtuig is een advies van de stralendeskundige vereist en zal een schriftelijke verklaring worden afgegeven.

Bijeenkomsten

Bioscoopbezoek en andere bijeenkomsten, waarbij u enige uren vlak naast iemand anders zit, moeten worden vermeden.

School

Indien u schoolonderwijs volgt, kunt u gedurende de tijd dat de leefregels gelden niet naar school.

Ziekenhuisopname

Bij een onverwachte ziekenhuisopname moet direct worden gemeld dat u een behandeling heeft gehad met radioactief jodium, ook als dit hetzelfde ziekenhuis is als waar u behandeld bent.

Zwangerschap en borstvoeding

Zwangerschap

Als u een lage dosis radioactief jodium gekregen hebt mag u tijdens de toediening van radioactief jodium niet zwanger zijn.
Als u een behandeling met radioactief jodium gekregen heeft zijn er extra regels. Een beetje radioactief jodium zal ongeveer 2 maanden in uw lichaam blijven. Eventueel door het radioactieve jodium beschadigde zaal- of eicellen zijn echter pas na ongeveer 4 maanden uit het lichaam weg. Daarom is het verstandig om pas na 12 maanden zwanger te worden of pas na 4-6 maanden een kind te verwekken.
Als u behandeld bent voor een te snel werkende of te grote schildklier, wordt u aangeraden om 4 maanden niet zwanger te worden of 4 maanden geen kind te verwekken.

Borstvoeding

Borstvoeding wordt gestaakt vóór de toediening met radioactief jodium en daarna niet meer hervat.

Meer informatie

Contactgegevens van de betrokken poliklinieken

Hebt u nog vragen?

Als u vragen hebt, kunt u contact opnemen met Nucleaire Geneeskunde. Dat kan op werkdagen tussen 08.30-10.30 uur en 13.30-15.30 uur op telefoonnummer 071-526 34 80 of per e-mail via receptie_nuge@lumc.nl.

Handige links

Meer informatie

Op de website van de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde: www.nvng.nl vindt u meer informatie over nucleaire geneeskunde.