Behandelbeperking: een weloverwogen beslissing over behandelwensen en -grenzen

Waarom deze folder? 

Praten over een behandelbeperking kan confronterend zijn en emoties oproepen bij u en uw naasten. Toch is het belangrijk om goed na te denken over uw wensen en de grenzen aan een behandeling. De grens ligt voor iedereen anders. Samen met uw arts kunt u de beslissing nemen die het beste bij u past. Voorop staat dat we in het LUMC altijd zullen proberen u zo goed mogelijk te behandelen en de best mogelijke resultaten voor u te bereiken. 

Wat is een behandelbeperking?

Als u wordt opgenomen in het LUMC zal uw arts vragen of er behandelingen zijn die u niet (meer) wilt ondergaan. Dit heet een behandelbeperking. Uw arts vraagt bijvoorbeeld of u gereanimeerd wilt worden als u een hartstilstand krijgt. Alle ziekenhuizen in Nederland zijn verplicht om deze vraag te stellen.

De meest voorkomende behandelbeperkingen zijn: 

• Niet reanimeren: na een hartstilstand wordt niet geprobeerd het hart op gang te brengen 

• Niet beademen: de ademhaling wordt niet overgenomen door een beademingsmachine 

• Niet naar de Intensive Care (IC): geen opname op de IC voor zeer intensieve zorg 

• Niet naar de hartbewaking 

• Geen dialyse: geen bloedzuivering bij uitval van de nieren 

• Geen operaties of alleen bepaalde operaties 

• Geen cardiostimulantia: geen medicijnen om het hart te stimuleren 

• Geen bloedproducten of bloedtransfusie 

• Geen sondevoeding: geen vloeibare voeding die via een slangetjes direct in de maag of darmen komt 

• Geen antibiotica: geen medicijnen tegen bacteriële infecties 

Ook kan worden afgesproken dat artsen en verpleegkundigen er alleen voor zorgen dat een patiënt geen pijn heeft en zich zo comfortabel mogelijk voelt. Er worden dan geen behandelingen uitgevoerd die de patiënt genezen of het leven verlengen. Dit noemen we ‘best supportive care’. 

Waarom nu al praten over een behandelbeperking? 

Tijdens een ziekenhuisopname kunt u plotseling in een medische noodsituatie komen. Er is dan geen tijd om te praten over een ingrijpende behandeling of een reanimatie. Daarom is het verstandig om tijdig te praten over wat er op dat moment moet gebeuren. 

Alle zorgverleners in het LUMC willen u altijd de best mogelijk zorg en behandeling bieden. Zij willen geen behandelingen uitvoeren die u niet wilt ondergaan of die niet in uw belang zijn. De volgende situaties kunnen reden zijn om met uw arts afspraken te maken over een behandelbeperking: 

• U wilt niet dat een behandeling wordt toegepast. Bijvoorbeeld vanwege uw geloof of levensbeschouwing. Of omdat u vanwege uw leeftijd of gezondheidstoestand geen belastende behandeling meer wilt ondergaan. 

• Uw medische situatie is zo dat de verwachte uitkomst van een zware behandeling of reanimatie voor u niet aanvaardbaar is. Bijvoorbeeld als er grote kans is op hersenschade of een handicap. 

• Als u ongeneeslijk ziek bent of erg verzwakt kan een grote operatie, intensieve behandeling of reanimatie niet in uw belang zijn. 

Wie neemt de beslissing over een behandelbeperking? 

U kunt zelf beslissen dat u een bepaalde behandeling niet (meer) wilt ondergaan. 

Als een behandeling niet in uw belang is, kan ook de arts beslissen dat een behandeling niet wordt uitgevoerd. De arts zal dit met u bespreken. 

Wanneer spreekt uw arts met u over een behandelbeperking? 

Als u opgenomen wordt in het LUMC spreekt de arts vóór de opname (op de polikliniek) of op de eerste dag van de opname met u over uw behandelwensen en -grenzen. Als u langere tijd in het ziekenhuis ligt, dan kan de arts het onderwerp opnieuw bespreken. Uw inzichten, gezondheidstoestand en de medische mogelijkheden kunnen veranderen. Daarom is het belangrijk regelmatig te bespreken of een beslissing over een behandelbeperking nog overeenkomt met uw wensen. Een afspraak over een behandelbeperking kan op ieder moment worden aangepast. 

Hoe wordt een behandelbeperking vastgelegd? 

Alle behandelbeperkingen die patiënten met hun arts afspreken worden vastgelegd in het elektronisch patiëntendossier van het ziekenhuis. Zo is in een spoedsituatie duidelijk wat er wel en niet moet gebeuren. 

Als u over een wilsverklaring beschikt (bijvoorbeeld een niet-reanimeren-verklaring), dan kunt u deze aan uw arts geven. Op de kopie moeten een recente datum en uw handtekening staan. De wilsverklaring wordt opgenomen in het elektronisch patiëntendossier. In mijnLUMC (het patiëntenportaal van het LUMC) kunt u zien welke behandelbeperking in uw dossier staat. 

Wel of niet reanimeren? 

De keuze om niet te reanimeren bij een hart- of ademstilstand is de bekendste behandelbeperking. Daarom besteden we er in deze folder extra aandacht aan. 

Wat is reanimeren? 

Patiënten kunnen een hartstilstand krijgen en de ademhaling kan stoppen. Reanimeren is een behandeling waarbij artsen en verpleegkundigen het hart en de ademhaling weer op gang proberen te brengen. Daarbij worden ingrijpende medische handelingen ingezet. 

Kans op succes 

Of de reanimatie succesvol is, hangt af van veel factoren. Patiënten die ernstige medische problemen hebben of een hoge leeftijd, hebben minder kans dat de reanimatie slaagt. 

Niet reanimeren 

De keuze om niet te reanimeren is ingrijpend omdat de patiënt in dit geval bij een hart- of ademstiltand komt te overlijden. Als er niets is afgesproken, dan wordt een patiënt in het ziekenhuis altijd gereanimeerd als het hart of de ademhaling stopt. Alleen in de volgende gevallen kan besloten worden om niet te reanimeren: 

De patiënt heeft besloten dat hij niet gereanimeerd wil worden en dit is vastgelegd in het elektronisch patiëntendossier in het ziekenhuis. 

De behandelend arts stelt vast dat de kans op een succesvolle reanimatie en goede uitkomst voor de patiënt erg klein is. Bijvoorbeeld vanwege de hoge leeftijd of de ernstige ziekte van een patiënt. De behandeling is dan niet in het belang van de patiënt. 

Vragen

Heeft u na het lezen van deze tekst nog vragen? Neem dan contact op met uw behandelend arts.