Verlaagt kou je risico op hart- en vaatziekten?

De wetenschappers doen onderzoek naar de beschermende effecten van kortdurende en langdurige blootstelling aan kou. Het onderzoeksteam gaat onder andere kijken of ze met behulp van kou de vetverbranding en het immuunsysteem een boost kunnen geven.

Bruine vetcellen

Maar hoe zou kou ervoor kunnen zorgen dat ons lichaam meer vet verbrandt? “Dat gaat via speciale cellen in ons lichaam die we ‘bruine vetcellen’ noemen” legt onderzoeksleider dr. Mariëtte Boon uit. “De meeste mensen denken bij vetcellen aan de zogenaamde witte vetcellen. Die slaan vet op en kunnen er uiteindelijk voor zorgen dat mensen dikker worden. Bruine vetcellen doen iets heel anders. Die kunnen vet uit het bloed verbranden om warmte te maken.”

Onderzoekers van Maastricht UMC+ hebben eerder al aangetoond dat wanneer mensen elke dag de kou opzoeken zij meer bruine vetcellen krijgen. De Leidse onderzoekers hebben aanwijzingen gevonden dat blootstelling aan kou de hoeveelheid cholesterol in het bloed verlaagt en dat het ontstekingen en slagaderverkalking voorkomt. Hiermee zou het dus ook hartinfarcten en beroertes kunnen voorkomen. Tijd om dit tot op de bodem uit te zoeken.

Hoe gaan de wetenschappers dit onderzoeken?

De wetenschappers vragen mensen met overgewicht of ernstig overgewicht (obesitas) dagelijks de kou op te zoeken. De helft van hen zal twee uur per dag een koelvest dragen, de andere helft zal elke dag 90 seconden koud afdouchen. Dit doen ze 6 weken lang, iedere dag. Om het effect te meten zullen de wetenschappers ook een groep mensen onderzoeken die 6 weken lang hun normale leven zonder kou voortzet.

Vóór en na die periode meten de onderzoekers bij elke deelnemer het suiker-, vet- en cholesterolgehalte in het bloed, ontstekingswaarden in het bloed en in het lichaamsvet en de hoeveelheid vet die mensen hebben. Ook kijken ze naar stress door deelnemers hier vragenlijsten over in te laten vullen en door de hoeveelheid stresshormoon te meten. 

Volhouden

De wetenschappers gaan ook onderzoeken hoe ze ervoor kunnen zorgen dat mensen echt elke dag de kou op blijven zoeken. Boon: “We hopen te laten zien dat kou je risico op hart- en vaatziekten verlaagt. Die informatie is alleen maar nuttig als we mensen ook écht zover krijgen om dat toe te passen. Wat maakt nu dat iemand het volhoudt? Of wat is juist de reden dat het mensen niet lukt? Hoe kunnen we mensen helpen om op deze nieuwe manier gezond te leven? Dat gaan we uitzoeken!” Hiervoor gaan de onderzoekers deelnemers in een vervolgstudie negen maanden volgen.

Meedoen

Je kunt op dit moment nog niet meedoen met dit onderzoek. De onderzoekers zijn nog hard bezig met de voorbereidingen. Straks kunnen mannen en vrouwen van 20 tot 50 jaar, met een BMI van boven de 25 meedoen. Mensen met elke culturele achtergrond zijn welkom. In het bijzonder zijn de wetenschappers op zoek naar mensen met een Zuid-Aziatische achtergrond (deze met een BMI van boven de 23). Heb je interesse? Dan kun je je contactgegevens achterlaten op www.coolbat.nl.

Internationale samenwerking

Het COOLBAT-onderzoek is een samenwerking van vier jaar tussen de universitair medische centra van Leiden, Amsterdam en Nottingham (Verenigd Koninkrijk). Omdat de expertises van de onderzoekers elkaar aanvullen, kunnen we op deze manier nog sneller en beter zorgen dat Nederland hartgezonder wordt. Het onderzoek wordt gefinancierd door de Hartstichting.