Leidse onderzoeker krijgt ZonMw-subsidie om het hart te versterken en hartritmestoornissen te beëindigen 

LUMC-onderzoeker Tim de Coster ontvangt bijna 100.000 euro uit het ZonMW-programma Off road. Hij gaat hiermee onderzoeken wat de oorzaken zijn van het spontaan stoppen van hartritmestoornissen, zoals boezemfibrilleren.

Hartritmestoornissen kunnen ernstige gevolgen hebben wanneer ze voortduren, maar soms stoppen ze ook spontaan. Met behulp van een computermodel wil de onderzoeker de oorzaken van het spontaan stoppen achterhalen. Het doel is om met deze kennis het hart te versterken zodat hartritmestoornissen niet soms, maar altijd spontaan stoppen.

De uitkomsten van dit project moeten als basis dienen voor de ontwikkeling van een nieuwe behandelstrategie waarbij verschillende ritmestoornissen altijd vanzelf stoppen. Op deze manier heeft de patiënt geen verdere behandeling nodig.

ZonMw-subsidie om hartspieren van dieren menselijk te maken

Cardioloog in opleiding Said Askar ontvangt 83.000 uit het ZonMW-programma Off road. Hij gaat hiermee onderzoeken of het mogelijk is om dierlijke hartspiercellen menselijk te maken door menselijke en dierlijke hartspiercellen samen te laten smelten.

Hartfalen is een groot probleem voor de gezondheidszorg. Het wordt veroorzaakt door verlies van hartspierfunctie en kan worden behandeld met medicijnen en steunharten, deze geven echter bijwerkingen en complicaties. Zonder harttransplantatie is geen genezing mogelijk. Hiervoor zijn schaarse, menselijke donorharten nodig en moet het immuunsysteem worden onderdrukt, wat de nodige bijwerkingen en risico’s met zich meebrengt. 

Dit project zal onderzoeken of het mogelijk is om dierlijke hartspiercellen menselijk te maken door menselijke cellen en dierlijke hartspiercellen samen te laten smelten en de dierlijke celkern te verwijderen zodat er een menselijke hartspiercel overblijft. Vanuit deze nieuwe hartspiercellen kan hopelijk in de toekomst nieuw menselijk hartspierweefsel gevormd worden. Het doel is om uiteindelijk dierlijke harten tot menselijke harten te kunnen transformeren om zo het tekort aan donorharten te verminderen.

ZonMw-subsidie voor aanvullend project op succesvolle GLUTENSCREEN-studie

Het nieuwe project, gecoördineerd door LUMC kinder-gastro-enteroloog Caroline Meijer, is onderdeel van de onlangs afgeronde GLUTENSCREEN-studie. Het heeft als doel de vroegdiagnostiek van coeliakie bij kinderen te verbeteren. Het onderzoeksproject heeft een subsidie van ongeveer 200.000 euro ontvangen van ZonMw.

Coeliakie is een aandoening die wordt uitgelokt door de inname van gluten die een ontstekingsreactie in de dunne darm veroorzaakt. Om het darmslijmvlies van de patiënt te herstellen, moeten gluten uit het dieet worden verwijderd. Meijer: "Ongeveer 170.000 mensen in Nederland lijden aan coeliakie, waaronder 30.000 kinderen. De diagnose wordt echter maar bij een klein deel van de patiënten gesteld, omdat de symptomen soms moeilijk te herkennen zijn".  

In GLUTENSCREEN wordt actief gezocht naar coeliakie: kinderen met symptomen worden snel getest op coeliakie-antistoffen. "Deze aanpak is zeer succesvol gebleken, zowel in het opsporen van de ziekte als in het verkrijgen van acceptatie bij ouders en verzorgers." 

Aangezien het ontstaan van coeliakie met name samenhangt met een erfelijke aanleg - namelijk de aanwezigheid van de gen(en) HLA-DQ2 en/of HLA-DQ8 - is het doel van het nieuwe project, dat wordt uitgevoerd samen met de afdeling Immunologie, het ontwikkelen van een diagnostische test die deze genen kan opsporen in bloed dat wordt afgenomen met een eenvoudige vingerprik. "60% van de kinderen zal baat hebben bij deze vorm van testen, omdat herhaalde coeliakie-testen hierdoor niet meer nodig zullen zijn."

Foto: v.l.n.r. dr. Dave Roelen, Caroline Meijer, dr. Jos Drabbels en Paul van 't Sant.

LUMC en EMC ontvangen ZonMw-subsidie voor onderzoek naar reumatoïde artritis

Annette van der Helm, hoogleraar Reumatologie, en Elise van Mulligen, post-doc bij het LUMC en Erasmus MC, hebben een ZonMW-subsidie van 470.000 euro ontvangen om onderzoek te doen naar effectieve beeldvormende technieken voor het vroegtijdig herkennen van reumatoïde artritis.

Vroegtijdige herkenning en behandeling van patiënten met reumatoïde artritis - een chronische ontstekingsaandoening die de gewrichten kan aantasten - leidt tot een milder ziektebeloop. "Beeldvormende technieken, zoals een MRI-scan, kunnen helpen bij het vaststellen van gewrichtsontstekingen in de hand en voet voordat deze bij lichamelijk onderzoek naar voren komen", aldus Van Mulligen. 

Van der Helm stelt dat recente studies suggereren dat patiënten veel baat hebben bij het starten van een behandeling zodra ontstekingen via een MRI-scan aantoonbaar zijn, omdat dit leidt tot beter functioneren voor patiënten. Ondanks dat een MRI-scan de gouden standaard is voor beeldvorming, wordt het vanwege de kosten en de duur weinig gebruikt in de reumatologie. "In de praktijk gebruiken we meestal echografie - ook al weten we dat hier het vermogen om ontstekingen op te sporen beperkt is."  

De afdeling Radiologie van het LUMC heeft daarom een nieuwe MRI-methode ontwikkeld waarvoor geen contrastvloeistof nodig is en die ontstekingen net zo nauwkeurig kan detecteren als andere MRI-scans. "In ons doelmatigheidsonderzoek willen we de effectiviteit, efficiëntie en kosten van deze MRI vergelijken met de concurrerende MRI-scans, evenals echografie voor de vroege herkenning van reumatoïde artritis."