Glutenscreen
Door het tijdig vaststellen van de ziekte, kan ook het glutenvrij dieet eerder gestart worden. Dit voorkomt veel klachten en darmschade. Daarnaast is de opsporingsmethode bewezen kosteneffectief. Coeliakie is een veelvoorkomende, maar onder gediagnosticeerde auto-immuunziekte die wordt getriggerd door glutenconsumptie.
Resultaten studie kosteneffectiviteit
De resultaten toonden aan dat massale screening 7,46 meer QALY's (quality-adjusted life years) opleverde en €28.635 duurder was in vergelijking met de huidige zorg (ICER: €3841 per QALY). Actieve opsporing leverde 4,33 meer QALY's op en was €15.585 duurder (ICER: €3603 per QALY). Beide strategieën bleken zeer kosteneffectief te zijn in vergelijking met de huidige zorg.
In gewone mensen taal: met een relatief kleine investering kunnen consultatiebureaus worden voorzien van o.a. sneltesten, vervolgens zijn er minder ziekenhuisbezoeken, diagnostiek, schoolverzuim, werkverzuim etc. nodig.
Conclusie
Vroege identificatie van coeliakie door vroegtijdige opsporing bij kinderen met behulp van een point-of-care test leidt tot verbeterde gezondheidsuitkomsten en is op de lange termijn kosteneffectief in vergelijking met de huidige zorg. Aangezien de haalbaarheid en acceptatie van deze methode succesvol zijn, is implementatie in de reguliere zorg in Nederland meer dan logisch én gewenst.
Het werkt dus, en nu ….
Het LUMC, JGZ Kennemerland en de NCV hebben samen met vele anderen en met steun van ZonMw de studie uitgevoerd en de bevindingen gepubliceerd. Nu is het cruciaal om de vroege opsporingsmethode naar coeliakie in heel Nederland in te voeren. Daarvoor is structureel geld nodig om de point-of-care-testen en de (geringe) extra personele inzet te kunnen bekostigen.
Bij het verkrijgen van dit structurele geld spelen twee stelselwetten een rol: de Wet publieke gezondheid (Wpg) en de Zorgverzekeringswet (Zvw). Vroege opsporing richt zich op geïndiceerde preventie, ofwel onderzoek bij individuen met beginnende klachten en wordt meestal gefinancierd op basis van de Zorgverzekeringswet. Experts, zoals managers van zorgverzekeraars, beleidsmedewerkers van de Nederlandse Zorgautoriteit en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), bevestigen dat financiering vanuit de Zorgverzekeringswet het meest passend is voor de vroege opsporing van coeliakie. De JGZ, die verantwoordelijk is voor de opsporing van coeliakie, wordt echter gefinancierd op basis van de Wpg. Dit vraagt om een verschuiving van middelen van curatieve naar preventieve zorg.
Ondanks gesprekken met diverse partijen, waaronder beleidsmedewerkers van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), managers strategie & beleid van zorgverzekeraar Zilveren Kruis, senior beleidsmedewerkers van de afdeling Publieke Gezondheid van VWS, de beroepsvereniging van jeugdartsen (AJN Jeugdartsen Nederland) en het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Kinderartsen (NVK), is de weg naar structurele financiering nog niet in zicht. Iedereen vindt het een goed idee, maar niemand kan de kloof tussen preventieve en curatieve financiering dichten en is de weg naar de landelijke uitrol nog ver weg.