Stress en het hart

8 december 2025
leestijd
De decembermaand staat voor veel mensen in het teken van gezelligheid, warmte en samenzijn. Deze periode brengt vaak ook extra drukte met zich mee: sociale verplichtingen, voorbereidingen, volle agenda’s en soms ook emotionele momenten. Voor mensen met hartklachten kan deze combinatie zorgen voor extra spanning. Juist daarom is het belangrijk stil te staan bij wat stress met uw lichaam én uw hart doet.

Wat doet stress met het lichaam?
Stress is een normale reactie op situaties die ons uitdagen of spanning geven. Wanneer u stress ervaart, maakt het lichaam hormonen aan zoals adrenaline en cortisol. Hierdoor gaat het hart sneller kloppen, stijgt de bloeddruk en versnelt de ademhaling. Kortdurende stress is niet direct schadelijk; het lichaam kan dit meestal goed opvangen.

Wanneer stress echter langdurig aanhoudt of vaak terugkeert, blijft het lichaam in een soort “alarmstand” staan. Deze chronische stress kan leiden tot een blijvend hogere bloeddruk, meer ontstekingsreacties en veranderingen in het zenuwstelsel. Daarnaast kan het lichaam verschillende signalen afgeven, zoals hoofdpijn, spier- en lichaamspijn, maag- of buikklachten en huidreacties zoals uitslag. Ook kunt u merken dat stress uw energieniveau verlaagt, uw slaap verstoort, of u prikkelbaar, vergeetachtig of uit balans maakt.

Daarbij leidt stress indirect vaak tot minder gezonde keuzes: minder bewegen, slechter slapen, meer alcohol of ongezonde voeding. Deze factoren versterken de belasting op het hart.

De gevolgen voor het hart
Langdurige stress kan een invloed hebben op de hartgezondheid.  Het kan onder meer zorgen voor:

  • een hogere bloeddruk
  • ongunstige cholesterolwaarden
  • verhoogde ontstekingsactiviteit
  • een grotere kans op hartritmestoornissen

Bij sommige mensen kan extreme stress zelfs leiden tot een tijdelijke verzwakking van de hartspier, bekend als het “broken heart syndrome”.

Hoe kunt u stress verminderen?
Gelukkig zijn er veel manieren om stress te herkennen en te verminderen. Kleine veranderingen kunnen al een groot verschil maken.

  1. Beweging helpt
    Dagelijks wandelen, rustig fietsen of andere lichte inspanning verlaagt stresshormonen en helpt de bloeddruk te verlagen. Regelmaat is belangrijker dan intensiteit.
  2. Neem voldoende rustmomenten
    Af en toe even stoppen, diep ademen, een boek lezen of een hobby oppakken kan uw lichaam helpen om uit de ‘stressstand’ te komen.
  3. Let op uw leefstijl
    Voldoende slapen, matig alcoholgebruik en een gebalanceerd dieet dragen sterk bij aan stressvermindering. Beperk cafeïne en suiker als u merkt dat dit u onrustig maakt.
  4. Praat met anderen
    Praten met familie, vrienden of zorgverleners helpt spanning te verminderen en geeft vaak nieuwe inzichten of geruststelling.

Wat betekent dit voor hartpatiënten?
Stress is misschien niet altijd zichtbaar, maar heeft wel degelijk invloed op het hart. Vooral voor hartpatiënten is aandacht voor stress een belangrijk onderdeel van de behandeling en de leefstijl. Door bewust te plannen, grenzen aan te geven en momenten van rust in te bouwen, ondersteunt u zowel uw herstel als uw kwaliteit van leven.

Heeft u langdurig last van stress of merkt u dat uw klachten toenemen? Neem dan gerust contact op met uw behandelaar. Samen kunt u kijken naar wat u kan helpen.