Geen huisarts, geen toegang

8 augustus 2025
leestijd
Wie zijn de mensen zonder huisarts, en wat kost het de maatschappij? Dat is de vraag die Casper van Luyken op vrijdag 11 juli presenteerde bij zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid. Met behulp van de Academische Werkplaats Huisartsenzorg LUMC beantwoordde hij deze unieke onderzoeksvraag.

Probleem voor individu en samenleving
Maar liefst 330.000 mensen hebben geen huisarts, een groepsgrootte vergelijkbaar met het aantal inwoners van de stad Utrecht. Dit is een probleem voor zowel de persoon zelf als voor de samenleving.  

Casper: “Deze mensen blijven buiten beeld van reguliere preventie en begeleiding, en komen vaak pas in aanraking met het zorgsysteem als er sprake is van een acuut probleem. Daardoor missen zij tijdige zorg en wordt bijvoorbeeld de spoedeisende hulp extra belast. De maatschappelijke kosten lopen hierdoor op, en preventieve kansen blijven onbenut.” 

Stapeling van kwetsbaarheden
Met behulp van data uit het ELAN-netwerk onderzocht Casper waar deze mensen wonen en welke kenmerken zij gemeen hebben. “Het onderzoek laat zien dat er niet één profiel is van ‘de huisartsloze’, maar dat het juist gaat om een stapeling van kwetsbaarheden. Jong, man, alleenwonend, met een migratieachtergrond, weinig vermogen, geen kinderen: het zijn kenmerken die in allerlei combinaties terugkomen.”  

Transdisciplinaire samenwerking
Deze informatie geeft beleidsmakers handvatten om gericht actie te ondernemen. Zorgverzekeraars kunnen de informatie bijvoorbeeld gebruiken voor hun wettelijke zorgplicht.  

“De presentatie voor Zorg en Zekerheid was toegespitst op hun regio. Zij waren blij met deze specifieke informatie, want daarmee kunnen zij direct aan de slag. En we laten zien hoe meerdere domeinen kunnen samenwerken: van data science tot zorgbeleid. Zo komen we tot een transdisciplinair eindplaatje,” aldus van Casper van Luyken. 

Gefaciliteerd door de Academische Werkplaats Huisartsenzorg LUMC
Via de Academische Werkplaats Huisartsenzorg LUMC kon Casper gebruik maken van de koppeling van de ELAN-infrastructuur. De Academische Werkplaatsen Huisartsenzorg hebben als doel om onderwijs, opleiding, onderzoek en organisatie (praktijk en beleid) dichterbij elkaar te brengen. Hierdoor wordt wetenschappelijke kennis beter toepasbaar in de (huisartsen)praktijk en kan wetenschappelijk onderzoek gemakkelijker plaatsvinden. 

Meer informatie
Wil je meer weten over mensen zonder huisarts? Neem dan contact op met Casper van Luyken. Meer informatie over de Academische Werkplaats Huisartsenzorg staat op www.lumc.nl/awh. Vragen over de Academische Werkplaats Huisartsenzorg LUMC kunnen worden gestuurd naar awh@lumc.nl. Meer informatie over ELAN staat op www.lumc.nl/elan.