Baarmoederkanker (endometriumcarcinoom)

RAINBO: wat is het?

RAINBO (Refining Adjuvant treatment IN endometrial cancer Based On molecular features) is een internationaal onderzoeksprogramma waaraan patiënten met baarmoederkanker (endometriumcarcinoom) kunnen deelnemen.

RAINBO bestaat uit 4 klinische studies. In elke RAINBO studie onderzoeken we een nieuwe behandeling die gericht is op de moleculaire kenmerken van de tumor. Deze behandeling vergelijken we met de standaardbehandeling. Daarnaast onderzoeken we of de nieuwe behandelingen de kwaliteit van leven van patiënten verbeteren.

Het LUMC doet al jarenlang onderzoek naar endometriumcarcinoom. Onder leiding van prof. dr. Carien Creutzberg zijn meerdere grote klinische studies gedaan: de zogenaamde PORTEC studies. Deze studies verbeterden de zorg voor vrouwen met endometriumcarcinoom. Centra uit heel Nederland en internationaal werkten hierin samen.

Waar doen we onderzoek naar?

RAINBO richt zich op vrouwen na een operatie voor een baarmoederkanker (endometriumcarcinoom).  Er wordt onderzoek van het tumorweefsel gedaan dat verkregen is bij de operatie. Hiermee kunnen we de tumor indelen in 1 van de 4 zogeheten moleculaire groepen.

Deze 4 moleculaire groepen zijn:

1. Tumoren met een mutatie in het POLE gen (POLEmut)
2. Tumoren met mismatch-repair deficiëntie (MMRd)
3. Tumoren met abnormaal p53 eiwit (p53abn)
4. Tumoren zonder specifieke moleculaire kenmerken (no specific molecular profile; NSMP)

Deelname aan de één van de 4 RAINBO studies hangt af van de moleculaire classificatie van tumor: bekijk het overzicht.

In elke RAINBO studie wordt een nieuwe, gepersonaliseerde aanvullende behandelstrategie onderzocht. Het doel van aanvullende behandeling na de operatie is om eventueel achtergebleven kankercellen of onzichtbare uitzaaiingen te vernietigen. Voorbeelden van aanvullende behandeling na de operatie zijn bestraling (radiotherapie) van het bekkengebied en chemotherapie. Elke RAINBO studie wordt gecoördineerd door een andere internationale onderzoeksgroep.

POLEmut-BLUE studie (deelname mogelijk vanaf 2023)

Vrouwen met POLE-gemuteerd endometriumcarcinoom kunnen in

 aanmerking komen voor de POLEmut-BLUE studie. In deze studie onderzoeken we of patiënten veilig een minder

 intensieve behandeling kunnen krijgen: geen aanvullende behandeling of alleen radiotherapie. We verzamelen informatie over het voorkomen van bijwerkingen en de kwaliteit van leven op de korte en lange termijn.

Waarom minder intensieve behandeling bij POLE-gemuteerd endometriumcarcinoom?

Eerder onderzoek heeft aangetoond dat de overleving van vrouwen met POLE-gemuteerd endometriumcarcinoom zeer gunstig is. Er zijn heel weinig vrouwen waarbij de tumor terugkomt, zelfs zonder aanvullende behandeling. Een minder intensieve behandeling zal bijwerkingen besparen en de kwaliteit van leven verbeteren. Dit wordt onderzocht in de POLEmut-BLUE trial.

Hoe kan ik meedoen

Waarschijnlijk kunt u vanaf begin 2023 aan deze studie meedoen. Bekijk de Nederlandse ziekenhuizen die deelnemen aan de studie.

Wilt u op de hoogte blijven van het onderzoek? Bekijk deze pagina dan regelmatig voor het laatste nieuws en ontwikkelingen.

MMRd-GREEN studie (deelname mogelijk)

Vrouwen met MMRd endometriumcarcinoom en risicofactoren kunnen in aanmerking komen voor de MMRd-GREEN studie. In deze studie onderzoeken we of de toevoeging van immuuntherapie aan de standaardbehandeling de kans op terugkeer van de ziekte verkleint. Ook onderzoeken we bijwerkingen en de kwaliteit van leven.

Immuuntherapie

Immuuntherapie is een medicijn dat het eigen afweersysteem versterkt. In de MMRd-GREEN studie onderzoeken we het medicijn ‘durvalumab’. Dit is een veelgebruikte soort immuuntherapie voor andere vormen van kanker. Dit medicijn zorgt ervoor dat tumorcellen zichtbaar worden voor het eigen afweersysteem. Het afweersysteem kan daarna de tumorcellen vernietigen. 

In de MMRd-GREEN studie wordt er geloot tussen 2 behandelingen: de nieuwe of de standaardbehandeling:

• Nieuwe behandeling: radiotherapie van het bekkengebied en durvalumab. Durvalumab wordt via een infuus 1 keer per 4 weken gedurende een jaar toegediend.
• Standaardbehandeling: radiotherapie van het bekkengebied.

Waarom immuuntherapie bij MMRd endometriumcarcinoom?

Immuuntherapie is al een gangbare behandeling voor vrouwen met uitgezaaid MMRd endometriumcarcinoom. Eerder onderzoek heeft een goede kans op effect en een langere overlevingsduur getoond bij deze patiënten. Het voordeel van durvalumab als aanvullende (adjuvante) behandeling bij niet uitgezaaid endometriumcarcinoom is onbekend. Dit onderzoeken we in de MMRd-GREEN studie.

Hoe kan ik meedoen

U kunt deelnemen aan deze studie in het LUMC en andere ziekenhuizen. Bekijk bij welk Nederlands ziekenhuis u hiervoor terechtkunt.

Wilt u op de hoogte blijven van het onderzoek? Bekijk deze pagina dan regelmatig voor het laatste nieuws en ontwikkelingen.

p53abn-RED studie (deelname mogelijk vanaf 2023)

Vrouwen met p53abn endometriumcarcinoom kunnen in aanmerking komen voor de p53abn-RED studie. In deze studie wordt onderzocht of de toevoeging van het medicijn ‘olaparib’ aan de standaardbehandeling de kans op terugkeer van de ziekte verlaagt. Verder doen we onderzoek naar de kwaliteit van leven van patiënten.

PARP-remmer: olaparib

Olaparib is een zogenaamde PARP-remmer. PARP staat voor poly-ADP-ribose-polymerase en is een eiwit dat tumorcellen gebruiken om DNA-schade te repareren. Bij remming van dit eiwit kunnen beschadigde tumorcellen zich niet herstellen, waardoor de groei van de tumor wordt geremd.

In de p53abn-RED studie wordt er geloot tussen 2 behandelingen: de nieuwe of de standaardbehandeling:

• Nieuwe behandeling: chemotherapie en radiotherapie van het bekkengebied gevolgd door olaparib in tablettenvorm. Olaparib wordt voor 2 jaar gegeven na afloop van chemotherapie en radiotherapie.
• Standaardbehandeling: chemotherapie en radiotherapie van het bekkengebied

Waarom PARP remmers bij p53abn endometriumcarcinoom?

PARP-remmers worden nu al veel gebruikt bij de behandeling van eierstokkanker. Studie hebben aanwijzingen gegeven dat er bij het p53abn endometriumcarcinoom een vergelijkbaar effect kan worden bereikt. Het voordeel van olaparib als aanvullende (adjuvante) behandeling nadat de tumor is verwijderd, is onbekend. Dit onderzoeken we in de p53abn-RED studie.

Hoe kan ik meedoen

Waarschijnlijk kunt u in 2023 deelnemen aan deze studie. Bekijk de Nederlandse ziekenhuizen die deelnemen aan de studie. Wilt u op de hoogte blijven van het onderzoek? Bekijk deze pagina dan regelmatig voor het laatste nieuws en ontwikkelingen.

NSMP-ORANGE studie (deelname mogelijk vanaf 2023/2024)

Vrouwen met een NSMP endometriumcarcinoom met risicofactoren kunnen in aanmerking komen voor de NSMP-ORANGE studie. In deze studie onderzoeken we of de toevoeging van hormoontherapie aan radiotherapie net zo werkzaam is als de standaardbehandeling. Verder wordt onderzocht of hormoontherapie minder bijwerkingen heeft en een betere kwaliteit van leven geeft.

Hormoontherapie

In de NSMP-ORANGE studie wordt er geloot tussen 2 behandelingen: de nieuwe of de standaardbehandeling:

• Nieuwe behandeling: radiotherapie van het bekkengebied en hormoontherapie in tabletvorm. Hormoontherapie wordt voor 2 jaar na afloop van radiotherapie gegeven.
• Standaardbehandeling: chemotherapie en radiotherapie van het bekkengebied

Waarom hormoontherapie bij NSMP endometriumcarcinoom?

Hormoontherapie is een van de standaardbehandelingen bij endometriumcarcinoom met uitzaaiingen en geeft minder bijwerkingen dan chemotherapie. NSMP endometriumcarcinoom heeft een hoge kans op gevoeligheid voor hormoontherapie. Tot nu toe is hormoontherapie als aanvullende (adjuvante) behandeling met radiotherapie na de operatie niet vergeleken met standaardbehandeling. Dit wordt onderzocht in de NSMP-ORANGE studie. 

Hoe kan ik meedoen

Waarschijnlijk kunt u eind 2023 of in 2024 meedoen aan deze studie. Bekijk de Nederlandse ziekenhuizen die deelnemen aan de studie.

Wilt u op de hoogte blijven van het onderzoek? Bekijk deze pagina dan regelmatig voor het laatste nieuws en ontwikkelingen.

Wat houdt deelname in?

Met uw deelname aan RAINBO draagt u bij aan onderzoek naar nieuwe behandelingen voor het endometriumcarcinoom. In 3 van de 4 studies wordt via loting bepaald of u de nieuwe of de standaardbehandeling krijgt. Dit weet u dus pas nadat u besluit mee te doen. U vult regelmatig vragenlijsten in over de bijwerkingen van de behandeling en uw kwaliteit van leven. Wij vragen u ook om een klein stukje van de tumor af te staan voor de RAINBO weefselbank in het LUMC. We gebruiken dit tumorweefsel voor weefselonderzoek. Dit gebeurt onder verantwoordelijkheid van patholoog dr. T. Bosse.

Het doel van weefselonderzoek is om meer te leren over endometriumcarcinoom en de gevoeligheid voor de behandelingen. Dit onderzoek draagt bij aan verbeteringen in de behandeling van vrouwen met endometriumcarcinoom.

Waarom is dit onderzoek belangrijk?

Jaarlijks krijgen meer dan 2000 vrouwen de diagnose baarmoederkanker (endometriumcarcinoom). Het is in Nederland de meest voorkomende kanker van de vrouwelijke geslachtsorganen. Het aantal vrouwen met endometriumcarcinoom stijgt. Dit komt vooral door  de ouder wordende bevolking en meer mensen met (ernstig) overgewicht. De grote meerderheid van de vrouwen met baarmoederkanker krijgen een operatie, waarbij de baarmoeder en eierstokken worden verwijderd. Een aanvullende behandeling hangt af van het stadium van de kanker, de risicofactoren en de zogeheten moleculaire kenmerken.

Ondanks aanvullende behandelingen komt de kanker bij een klein deel van de patiënten terug. Betere behandelingen zijn nodig om dit te voorkomen. Daarnaast hebben sommige standaardbehandelingen vervelende en langdurige bijwerkingen. Onderzoek naar de veiligheid van minder belastende en geen aanvullende behandelingen zijn nodig. Dit om de kwaliteit van leven van vrouwen met endometriumcarcinoom te verbeteren.

Hoe verloopt de samenwerking met andere ziekenhuizen?

Het LUMC en verschillende andere ziekenhuizen in Nederland en het buitenland nemen deel aan het RAINBO programma. Daarnaast werkt het LUMC samen met het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), namens de DGOG groep (Dutch Gynaecological Oncology Group). Verder is patiëntenvereniging stichting Olijf betrokken bij de opzet van het RAINBO programma en zijn er 2 patiëntenvertegenwoordigers in de adviesraad van het RAINBO programma.