Wat is Dialyse en Diabetes?

Diabetes mellitus  

Diabetes mellitus is een chronische stofwisselingsziekte waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer in evenwicht kan houden. Dit komt doordat het lichaam te weinig van het hormoon insuline heeft, er niet meer goed op reageert of het niet meer aanmaakt.   

Soorten diabetes mellitus  

Er zijn twee verschillende soorten diabetes mellitus: diabetes mellitus type 1 en diabetes mellitus type 2. Bij diabetes mellitus type 1 wordt er te weinig insuline aangemaakt. Dit komt doordat het afweersysteem de cellen die insuline aanmaken beschadigen. Bij diabetes mellitus type 2 heeft het lichaam te weinig insuline. Daarnaast is het lichaam ongevoelig voor insuline.

Wat gaat er vooraf aan het onderzoek of de behandeling?

Diabeteszorg op de dialyseafdeling  

Dialysepatiënten met diabetes mellitus hebben grotere kans op het krijgen van hart- en vaatziekten en daarmee op diverse complicaties. Daarom is diabeteszorg op de dialyseafdeling belangrijk. Het doel van de diabeteszorg op de dialyseafdeling is het voorkomen of beperken van complicaties op korte of lange termijn.   

De dialysebehandeling kan invloed hebben op uw bloedsuikergehalte tijdens de dialyse, maar ook thuis. Ook andere factoren kunnen van invloed zijn op uw bloedsuikergehalte zoals, verandering in uw dagritme, veranderingen in uw dieet en eventuele dieet- en vochtbeperkingen.   

Dialysepatiënten met diabetes mellitus hebben een verhoogd risico op het krijgen van een hypoglykemie (lage bloedsuiker), doordat tijdens de dialyse glucose uit het bloed wordt verwijderd. Om dit risico te verminderen wordt ervoor en na de dialysebehandeling glucose geprikt. Eventueel wordt uw voeding of medicatie hierop aangepast.   

Op dialysedagen bent u mogelijk actiever of juist minder actief dan op niet dialysedagen, de koolhydraatinname moet daar soms op aangepast worden. Vragen en/of problemen over uw dieet(beperkingen) kunt u stellen aan de diëtiste.   

Eenmaal per drie maanden wordt het HbA1C (gemiddelde bloedsuikerspiegel) gemeten.  

Welke specifieke nazorg kunnen wij bieden?

Oogcontrole    

Door de diabetes mellitus kunnen de kleine bloedvaatjes in het netvlies beschadigen of vernauwen. Dit kan zonder behandeling tot slechtziendheid of blindheid leiden. Regelmatige controle door de oogarts is daarom belangrijk. Zo nodig maken wij in overleg met u een afspraak met de oogarts.   

Voetcontrole     

Het zenuwstelsel kan beschadigd worden door de hoge bloedsuikers die kunnen voorkomen bij dialysepatiënten met diabetes mellitus. Een verminderd gevoel in de benen en/of voeten kan hier een gevolg van zijn, waardoor er ongemerkt blaren en/of wonden kunnen ontstaan die moeilijk genezen. Dit kan zonder behandeling tot amputatie leiden. Regelmatige controle is daarom belangrijk. Eenmaal per maand worden uw voeten gecontroleerd door de dialyseverpleegkundigen. Er wordt gekeken naar wondjes, drukplekken, eelt, likdoorns, kalknagels, temperatuurverschil en naar de stand van de voeten.   

Er wordt advies gegeven over welke maatregelen u zelf kunt nemen om voetproblemen te voorkomen. Tussentijds raden wij u aan elk wondje te bespreken met de dialyseverpleegkundigen.

Bron: de Graaf, W. (2020). Voetcomplicaties [Illustratie].

Waar moet u op letten na uw onderzoek/behandeling?

U heeft zelfinzicht in en neemt zelf verantwoordelijkheid voor uw eigen leven, ziekte en behandeling.   

De voeten van een dialysepatiënt met diabetes mellitus hebben extra aandacht en verzorging nodig. Hieronder volgen enkele adviezen om wondjes te beperken.   

• Was dagelijks uw voeten met handwarm/lauw water.  
• Droog uw voeten goed af. Let vooral op het gebied tussen de tenen.  
• Smeer dagelijks uw voeten in met een vocht inbrengende crème om de huid soepel te houden.  
• Inspecteer dagelijks uw voeten. Let hierbij op roodheid, eelt, kloofjes, zwelling en wondjes. Meld het bij de dialyseverpleegkundigen als uw een van bovenstaande verschijnselen opmerkt.  
• Laat uw voeten verzorgen door een gediplomeerd pedicure met een diabetesaantekening.  
• Verwijder zelf geen eelt en gebruik geen likdoornpleisters.  
• Indien u zelf uw voeten verzorgt, knip de teennagels recht af om ingegroeide teennagels te voorkomen.  
• Loop niet op blote voeten. Ook niet binnenshuis. Draag sokken in de schoenen. Zonder sokken schuurt de huid langs de schoen met wondjes als gevolg.
• Inspecteer dagelijks uw schoenen en sokken of harde oneffenheden zoals steentjes.

Contactgegevens van de betrokken poliklinieken

De Dialyse afdeling is open van maandag tot en met zaterdag van 07.30 uur tot 21.30 uur en is telefonisch bereikbaar onder nummer 071 - 526 1960.