Dilatatie van de slokdarm

Wat is Dilatatie van de slokdarm?

Bij een dilatatie wordt een vernauwing van de slokdarm opgeheven. Dat gebeurt met behulp van een ballon gevuld met vocht (ballondilatatie), een kunststof sonde (een Savary bougies) of met een ballon gevuld met lucht (pneumodilatatie). Soms wordt voor deze behandeling gebruikgemaakt van röntgenstraling. Dat noemen we doorlichting. Eerst bepaalt de scopiearts de plaats en de ernst van de vernauwing. Dit gebeurt met gastroscopie (zie folder Gastroscopie).   

De arts bepaalt welke methode voor u geschikt is. 

Hoe kunt u zich voorbereiden?

Kleding  

Draag makkelijke, niet-knellende kleding. Sieraden of andere kostbaarheden kunnen kwijtraken. U kunt ze daarom beter thuislaten.  

Medicijnen  

Sommige medicijnen hebben invloed op het onderzoek. Volgt u daarom onderstaande instructies.  

Antistolling 

Gebruikt u een bloedverdunner (bijvoorbeeld Ascal, Plavix of de nieuwe antistollingsmiddelen)? Meld dit dan aan uw behandelend arts. Deze zal dan bepalen of de bloedverdunner tijdelijk gestopt kan worden. Gebruikt u een bloedverdunner die de trombosedienst doseert (zoals fenprocoumon (Marcoumar®) of acenocoumarol)? Dan moet de trombosedienst de dosering hiervan aanpassen. In dat geval moet u, zodra de datum van het onderzoek bekend is, contact opnemen met de trombosedienst. Op de dag het onderzoek is een INR-bepaling nodig. 

Glucoseregulerende medicijnen

Heeft u diabetes mellitus, dan krijgt u van uw behandelend arts advies over het aanpassen van uw bloedsuikerregulerende medicijnen. Bij twijfel kunt u contact opnemen met uw diabetesverpleegkundige.  

Uw andere medicijnen kunt u over het algemeen op de gebruikelijke manier en tijd innemen.  

Gebruikt u lucht(weg)verwijdende medicijnen (bijvoorbeeld salbutamol, ipratropium of terbutaline)? Dan moet u deze medicijnen volgens voorschrift innemen.  

Eten en drinken  

Vanaf 24.00 uur de dag voor onderzoek mag u niets meer eten of drinken.  

Is het onderzoek ná 13.00 uur gepland, dan mag u tot 7.00 uur een beschuitje met jam en een kopje thee gebruiken. Daarna mag u niets meer eten of drinken.  

Meld bijzonderheden vooraf  

Laat het ons weten wanneer u een lichamelijke beperking of handicap heeft. Zo kunnen we, als het nodig is, extra tijd inplannen voor uw onderzoek. 

Bent u zwanger?  

Bent u zwanger of denkt u zwanger te zijn? Neem dan contact op met uw behandelend arts en meld het voorafgaand aan het onderzoek bij/op de Endoscopieafdeling.  

Bent u verhinderd?  

Laat het ons op tijd weten wanneer de afspraak niet kan doorgaan. Wij kunnen dan een andere patiënt in uw plaats helpen.

Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?

Waar moet u zich melden?  

Het onderzoek wordt (poli)klinisch gedaan op de endoscopieafdeling.  U meldt zich bij de ingang van het ziekenhuis bij de aanmeldzuil. Uit de zuil ontvangt u een ticket. 

De gastvrouwen/-mannen in de centrale hal wijzen u graag de weg.  

Bij de endoscopieafdeling route 164 (C04-S) meldt u zich met de ticket bij de aanmeldzuil. Daarna neemt u plaats in de wachtkamer.  

Onderzoek met sedatie   

Soms is het nodig het onderzoek uit te voeren met een kalmerend en pijnstillend middel (sedatie). Sedatie is geen narcose maar een ontspanningsmiddel. Van sedatie kunt u slaperig worden en merkt u minder van het onderzoek.   

Voor de toediening van de sedatie brengen we voor het onderzoek een infuusnaald bij u in. In verband met deze voorbereidingen, vragen we u 30 minuten voor het begin van het onderzoek komen.  

Het onderzoek   

De endoscopieverpleegkundige brengt u naar de onderzoekskamer. Deze verpleegkundige stelt enkele veiligheidsvragen aan u. U krijgt een ‘knijper’ op uw vinger waarmee we uw hartslag en zuurstofgehalte in het bloed tijdens het onderzoek in de gaten houden. Ook krijgt u een bloeddrukband om voor de bloeddrukmeting. Via de infuusnaald krijgt u de kalmerende en pijnstillende medicijnen. 

We doen eerst een gastroscopie bij u om de vernauwing te bekijken. Na deze endoscopische controle van de vernauwing voeren we, als dat nodig is, de dilatatie uit. Dit kan op verschillende manieren. 

Ballondilatatie  

Bij een ballondilatatie brengt de arts een speciaal ballonnetje naar de plek van de vernauwing. Vervolgens vult hij of zij de ballon met kraanwater of een contrastmengsel. Daarna blaast de arts met behulp van de drukmeter de ballon op tot een bepaalde druk. Dit herhaalt de arts 1 tot 2 keer. Als het nodig is voeren hij of zij de druk op. Door het opblazen van de ballon wordt de vernauwing opgerekt. Dit kan pijnlijk zijn. 

Savary dilatatie  

Bij een Savary dilatatie brengt de arts een metalen voerdraad door de gastroscoop. Daarna verwijdert de arts de gastroscoop. De voerdraad blijft in de slokdarm. Dit voelt u een beetje in de keel. De arts schuift over de voerdraad een kunststof sonde, de zogenoemde ’Savary bougie’, in uw slokdarm tot voorbij de vernauwing. Die blijft kort in deze positie liggen, hierdoor wordt de vernauwing een beetje opgerekt. Daarna verwijdert de arts de bougie. Ook nu blijft de draad weer op zijn plaats. Dit wordt enkele malen herhaald met een steeds iets grotere bougie. Hierdoor gaat het oprekken in kleine stapjes. Het opvoeren van de bougies kunt u als pijnlijk ervaren. Met de laatste bougie wordt ook de metalen voerdraad verwijderd. Bij deze methode wordt soms gebruik gemaakt van röntgendoorlichting.  

Pneumodilatatie  

Bij een pneumodilatatie wordt de slokdarm of de overgang van de slokdarm naar de maag opgerekt.   

Voor deze behandeling wordt een katheter met een ballon gebruikt en wordt de ballon met lucht opgeblazen. Door de opgeblazen ballon rekt de vernauwing op.  

Via de endoscoop wordt een metalen voerdraad in de maag aangebracht. De ligging van de voerdraad wordt door röntgendoorlichting gecontroleerd. Hierna verwijdert de arts de endoscoop terwijl de voerdraad op zijn plaats blijft. De endoscopieverpleegkundige houdt de voerdraad ter hoogte van uw tanden met een klem op zijn plaats. De ballon en de voerdraad mogen tijdens het dilateren niet verschuiven. De arts schuift de katheter met de ballon over de voerdraad. Vervolgens blazen we de ballon onder röntgendoorlichting rustig op totdat de vernauwing minder wordt of verdwijnt. De druk in de ballon blijft ongeveer 2 minuten hetzelfde. De opgeblazen ballon kunt u als pijn ervaren. 

Dit proces herhalen we eventueel met een rustpauze van 1 minuut. Daarna zuigt de verpleegkundige de ballon met een spuit leeg. De lege ballon en de voerdraad verwijderen we nu allebei tegelijk om beschadiging van de slokdarm, keel- en mondholte te voorkomen. De mondholte wordt eventueel uitgezogen om verslikken te voorkomen.  

Duur van het onderzoek  

Het onderzoek duurt ongeveer 30 minuten.

Waar moet u op letten direct na het onderzoek / de behandeling?

Begeleiding   

Als u (diepe) sedatie krijgt voor dit onderzoek, het noodzakelijk dat iemand u ophaalt van de endoscopieafdeling route 164 (C04-S). U mag niet alleen naar huis, ook niet met openbaar vervoer of de taxi. De hele dag mag u geen motorvoertuig besturen en het is verstandig de rest van de dag rustig aan te doen.  

Heeft u diepe sedatie gekregen, dan is het noodzakelijk dat er ’s nachts iemand bij u in huis is.  

Zie de folder 'Diepe sedatie (propofol) bij endoscopie'.

Let op: Heeft u dit niet geregeld, dan kan het onderzoek niet doorgaan. 

Leefregel   

U mag 30 minuten niet eten of drinken omdat u zich kunt verslikken als gevolg van uw verdoofde keel. Na uitwerking van de verdoving mag u eerst een slokje water nemen.  

Wanneer dit geen problemen geeft, mag u naar huis. De arts geeft u een dieetadvies mee voor de eerste dagen. Wanneer de dilatatie binnen 2 of 3 weken herhaald moet worden, krijgt u gelijk een nieuwe afspraak mee.  

Als u opgenomen bent in het ziekenhuis, gaat u terug naar de afdeling. Wanneer u sedatie heeft gekregen, moet u nog ongeveer 30 minuten op de uitslaapkamer blijven.  

Na de observatie op de uitslaapkamer moet u opgehaald worden van de Endoscopieafdeling en samen met uw begeleider naar huis.  

Heeft u diepe sedatie gehad, dan is het noodzakelijk dat er ’s nachts iemand bij u in huis is.

Wanneer krijgt u de uitslag?

U krijgt een voorlopige uitslag of een verslag van het onderzoek mee naar huis. 

Wat zijn de risico's, bijwerkingen of complicaties?

Het onderzoek is in principe veilig en weinig belastend. Heel soms kunnen zich problemen (complicaties) voordoen. Bijvoorbeeld een bloeding, perforatie of pijn achter het borstbeen.

Contact bij problemen na uw onderzoek/behandeling

Bij medische problemen, zoals heftige pijn na de dilatatie, kunt u contact opnemen met het LUMC via 071-526 91 11 en vragen naar de dienstdoende maag-darm-leverarts.

Contactgegevens van de betrokken poliklinieken

Als u vragen heeft, kunt u contact opnemen met de endoscopieafdeling van de Maag-Darm-Leverziekten. Dat kan op werkdagen via tussen 9.00 – 11.00 uur telefoonnummer 071-526 35 57. U kunt uw vragen ook stellen via email endoscopie.mdl@lumc.nl of kijk op www.lumc.nl/mijnlumc.