Bloedtransfusiegeneeskunde

Naast indicatiestelling, werking en bijwerking van bloedtransfusies als supportive care, betreft de transfusiegeneeskunde differentiatie ook de klassieke hematopoietische stamceltransplantatie en donorlymfocyten infusie.

Bouwend op de kennis en de daarbij benodigde kwaliteitssysteem-gecontroleerde logistieke ketens van deze geaccepteerde therapieën wordt de transfusiespecialist ook geschoold in het onderzoek, de werking en klinische implementatie van de meer experimentele celtherapieën voor immuun modulatie en weefselregeneratie. Adoptieve T-cel, dendritische cel, natural killer, en regulatoire T celtherapie maar ook mesenchymale stromale cel therapie zijn voorbeelden hiervan. Het LUMC is voor dergelijke Advanced Therapy Medicinal Products 1 van de vooraanstaande centra in Europa. 

Bouwend op de kennis en de daarbij benodigde kwaliteitssysteem-gecontroleerde logistieke ketens van deze geaccepteerde therapieën wordt de transfusiespecialist ook geschoold in het onderzoek, de werking en klinische implementatie van de meer experimentele celtherapieën voor immuun modulatie en weefselregeneratie. Adoptieve T-cel, dendritische cel, natural killer, en regulatoire T celtherapie maar ook mesenchymale stromale cel therapie zijn voorbeelden hiervan. Het LUMC is voor dergelijke Advanced Therapy Medicinal Products 1 van de vooraanstaande centra in Europa. 

De enkelvoudige differentiatie Bloedtransfusiegeneeskunde maakt integraal onderdeel van de opleiding Interne Geneeskunde LUMC/ Erasmus MC. Prof. dr. J.J. Zwaginga is de opleider (LUMC) en dr. P.A.W. te Boekhorst de plaatsvervangend opleider (Erasmus MC). Binnen de differentiatie vindt modulair onderwijs plaats in zowel het LUMC als in het Erasmus MC en voor specifieke bloedbank- aspecten bij en in overleg met de Stichting Sanquin Bloedvoorziening. Door deze structuur bestaat de opleiding uit 19-21 in de differentiatie beschreven maanden. In overleg worden de 3-5 extra maanden ingevuld met een op de kandidaat afgestemd stageplan waarin het verplichte deel aan algemeen interne geneeskundige opleiding geborgd en gecombineerd wordt met activiteiten die van speciale meerwaarde zijn voor de differentiatie zoals de nefrologie, de reumatologie en infectieziekten.

Afhankelijk van vrijstellingen door vooropleiding zijn de verplichte modules klinisch (bv. klinische hematologie, donor en donatie), klinisch-laboratorium gericht (hemostase, bloedtransfusiedienst) danwel product –productie (bloed en celbewerking), laboratorium, en –of onderwijsgericht. De modules zijn:

  • Stage (poli-) klinische hematologie/ BMT-SCT
  • Stage (poli-) klinische hemostase en trombose,
  • Stage (poli-) klinische stage bloedtransfusiegeneeskunde, bloedtransfusie-keten/ hemovigilantie/ immunohematologie en celtherapie / bijzondere keuringen en donatietechnieken (via aferese en beenmergafname)/ therapeutische cel en plasma-aferese (indicaties, procedures en complicaties)/ auditparticipatie en diensten/ consulten: de internist-transfusiespecialist i.o. staat hierbij tussen de afdelingen hematologie, kinderhematologie, en neonatologische IC, cardiovasculaire chirurgie en transplantatiechirurgie, gynaecologie en verloskunde, traumatologie en hemostase.
  • Stages bij Sanquin o.g.v. donorkeuring, volbloed afname en plaatjes en plasmaferese, productbewerking, uitgifte, producttoepassing, bloed overdraagbare infectieziekten, kwaliteitssystemen, het stamcellaboratorium, de navelstrengbloed bank. Bij Sanquin in de zgn. Unit Transfusiegeneeskunde kan met een supervisor kennisgenomen van in dienst benodigde activiteiten t.a.v. productgerelateerde hemovigilantie en bijzondere producten (HLA-HPA getypeerde bloedplaatjes of ingevroren getypeerde rode bloedceleenheden van de SBFB)
  • Stages bij diagnostische laboratoria o.g.v. bloed-overdraagbare infecties en RBC, bloedplaatjes en witte bloedcelserologie, HLA diagnostiek, hemoglobinopathien.
  • Stages bij Matchis t.a.v. donorsearch en productaanvraag en leveringslogistiek en TRIP t.a.v. het landelijke hemo- en biovigilantie meldingen en rapportagesystemen.
  • Cursorisch onderwijs en wetenschappelijke vorming: op gebieden die onvoldoende aan bod zijn geweest in de klinische stages (zoals afname, bewerking, toepassing en kwaliteitscontrole van bloedproducten, kwaliteitssystemen en bloed overdraagbare aandoeningen, aferese, hematopoietische stamceltransplantatie), o.g.v. immunohematologie / immunohematologische diagnostiek, o.g.v. GMP en nieuwe celtherapieën, biostatistiek en klinische epidemiologie, management in de gezondheidzorg
  • Onderzoek dat ten minste tot 1 externe voordracht op een symposium moet leiden bij 1 van de geadviseerde congressen op transfusie/ celtherapiegebied (NVB, Sanquin, VHL, NVvH symposia in NL, en ISBT, ISCT, AABB elders).
  • Geaccrediteerd cursorisch onderwijs of bijeenkomsten: minstens 30 uur m.b.t. algemene interne geneeskunde en nog 30 uur specifiek voor de differentiatie; tevens moet zelf onderwijs worden gegeven

Afhankelijk van vrijstellingen door vooropleiding zijn de verplichte modules klinisch (bv. klinische hematologie, donor en donatie), klinisch-laboratorium gericht (hemostase, bloedtransfusiedienst) danwel product –productie (bloed en celbewerking), laboratorium, en –of onderwijsgericht. De modules zijn:

  • Stage (poli-) klinische hematologie/ BMT-SCT
  • Stage (poli-) klinische hemostase en trombose,
  • Stage (poli-) klinische stage bloedtransfusiegeneeskunde, bloedtransfusie-keten/ hemovigilantie/ immunohematologie en celtherapie / bijzondere keuringen en donatietechnieken (via aferese en beenmergafname)/ therapeutische cel en plasma-aferese (indicaties, procedures en complicaties)/ auditparticipatie en diensten/ consulten: de internist-transfusiespecialist i.o. staat hierbij tussen de afdelingen hematologie, kinderhematologie, en neonatologische IC, cardiovasculaire chirurgie en transplantatiechirurgie, gynaecologie en verloskunde, traumatologie en hemostase.
  • Stages bij Sanquin o.g.v. donorkeuring, volbloed afname en plaatjes en plasmaferese, productbewerking, uitgifte, producttoepassing, bloed overdraagbare infectieziekten, kwaliteitssystemen, het stamcellaboratorium, de navelstrengbloed bank. Bij Sanquin in de zgn. Unit Transfusiegeneeskunde kan met een supervisor kennisgenomen van in dienst benodigde activiteiten t.a.v. productgerelateerde hemovigilantie en bijzondere producten (HLA-HPA getypeerde bloedplaatjes of ingevroren getypeerde rode bloedceleenheden van de SBFB)
  • Stages bij diagnostische laboratoria o.g.v. bloed-overdraagbare infecties en RBC, bloedplaatjes en witte bloedcelserologie, HLA diagnostiek, hemoglobinopathien.
  • Stages bij Matchis t.a.v. donorsearch en productaanvraag en leveringslogistiek en TRIP t.a.v. het landelijke hemo- en biovigilantie meldingen en rapportagesystemen.
  • Cursorisch onderwijs en wetenschappelijke vorming: op gebieden die onvoldoende aan bod zijn geweest in de klinische stages (zoals afname, bewerking, toepassing en kwaliteitscontrole van bloedproducten, kwaliteitssystemen en bloed overdraagbare aandoeningen, aferese, hematopoietische stamceltransplantatie), o.g.v. immunohematologie / immunohematologische diagnostiek, o.g.v. GMP en nieuwe celtherapieën, biostatistiek en klinische epidemiologie, management in de gezondheidzorg
  • Onderzoek dat ten minste tot 1 externe voordracht op een symposium moet leiden bij 1 van de geadviseerde congressen op transfusie/ celtherapiegebied (NVB, Sanquin, VHL, NVvH symposia in NL, en ISBT, ISCT, AABB elders).
  • Geaccrediteerd cursorisch onderwijs of bijeenkomsten: minstens 30 uur m.b.t. algemene interne geneeskunde en nog 30 uur specifiek voor de differentiatie; tevens moet zelf onderwijs worden gegeven

Contact: opleidingscentrum interne geneeskunde of prof. dr. Zwaginga