Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie (ERCP)

Wat is Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie (ERCP)?

Inleiding 

Gal wordt gevormd in de lever en kan direct uit de lever naar de dunne darm vloeien of eerst tijdelijk in de galblaas worden opgeslagen. Wanneer de galblaas zich samentrekt, vloeit de inhoud via de galafvoergang in de dunne darm. Soms kan de gal niet naar behoren afvloeien naar de darm, bijvoorbeeld in het geval van obstructie. Hierdoor kan geelzucht ontstaan. Hierbij verkleuren de ogen en wordt de huid geel, de ontlasting wordt licht en de urine zeer donker van kleur.

Wat is een ERCP 

Een ERCP is een kijkonderzoek met een endoscoop om de oorzaak van uw klachten op te onderzoeken en eventueel gelijk te behandelen. Een endoscoop is een buigzame, flexibele slang waaraan een camera en lampje zitten. 

Wat gaat er vooraf aan het onderzoek of de behandeling?

Meestal wordt u de dag van het onderzoek opgenomen. Ongeveer 30 minuten vóór het onderzoek krijgt u via een infuus antibiotica toegediend om galweginfecties na het onderzoek te voorkomen. 

Hoe kunt u zich voorbereiden?

Kleding 

Draag makkelijke, niet knellende kleding. 

Sieraden of andere kostbaarheden kunnen kwijtraken, u kunt ze daarom beter thuislaten. 

Eventuele lip en/of tongpiercings dienen verwijderd te worden. 

Medicijnen 

Sommige medicijnen hebben invloed op het onderzoek. Volgt u daarom onderstaande instructies. 

Antistolling 

Als u een bloedverdunner gebruikt (bijvoorbeeld Ascal, Plavix of de nieuwe antistollingsmiddelen), moet u dit aan uw behandelend arts melden. Deze zal dan bepalen of de bloedverdunner tijdelijk gestopt kan worden. 

Gebruikt u een bloedverdunner die de trombosedienst doseert, (zoals bijvoorbeeld fenprocoumon (Marcoumar®) of acenocoumarol (sintrommitis®)), dan moet de trombosedienst de dosering hiervan aanpassen. In dat geval moet u, zodra de datum van het onderzoek bekend is, contact op nemen met de trombosedienst. Op de dag het onderzoek is een INR-bepaling noodzakelijk.

Glucose regulerende medicijnen

Heeft u diabetes mellitus, dan krijgt u van uw arts of verpleegkundig specialist advies over het aanpassen van uw bloedsuiker regulerende medicijnen. Bij twijfel kunt u contact opnemen met uw diabetesverpleegkundige. 

Bent u overgevoelig of allergisch voor bepaalde geneesmiddelen (contrastvloeistof, jodium, e.d.) dan moet u dit aan uw behandelend arts of verpleegkundig specialist melden. 

Uw andere medicatie kunt u over het algemeen op de gebruikelijke manier en tijd innemen. 

Wat moet u meenemen? 

Als u gediagnosticeerd bent met OSAS/slaapapnoe en in het bezit bent van een CPAP-masker, moet u deze mee te nemen. Tevens moet u in het bezit te zijn van een actuele medicatielijst en eventuele inhalatiemedicatie (“puffers”) mee nemen.

Eten en drinken 

Vanaf 24.00 uur de dag voor onderzoek mag u niets meer eten of drinken. Wanneer het onderzoek ’s middags is mag u tot 2 uur voor het onderzoek af en toe een klein slokje water. 

Bent u zwanger? 

Als u (mogelijk) zwanger bent, neemt u dan contact op met uw behandelend arts of verpleegkundig specialist. Deze overleg dan met u of het onderzoek door kan gaan.  

Bent u verhinderd? 

Laat het ons op tijd weten wanneer de afspraak niet kan doorgaan. Wij kunnen dan een andere patiënt in uw plaats helpen. 

Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?

Waar moet u zich melden? 

In de afspraakbrief staat op welke verpleegafdeling u zich kunt melden voor een opname. De gastvrouwen/-mannen in de centrale hal wijzen u graag de weg. 

Het onderzoek wordt gedaan op de endoscopieafdeling route 164 (C04-S). U wordt met bed naar de endoscopieafdeling gebracht. De procedure tijd van de ERCP is niet hetzelfde als de opnametijd op de verpleegafdeling. 

Soms wordt de ERCP poliklinisch gedaan. Dan verblijft u minimaal 1 uur na het onderzoek op de uitslaapkamer van de endoscopieafdeling.

Onderzoek met sedatie  

Meestal wordt het onderzoek gedaan onder diepe sedatie (propofol). Hierdoor merkt u niets van het onderzoek. Daarvoor gebruiken we het middel propofol. De arts bepaalt of dit voor u van toepassing is. Zie voor meer informatie de folder op lumc.nl 'Diepe sedatie (propofol) bij endoscopie'.

Soms wordt het onderzoek met een kalmerende en pijnstillende middel uitgevoerd (sedatie). Sedatie is geen narcose maar een ontspanningsmiddel. Van de sedatie kunt u slaperig worden en u merkt minder van het onderzoek.  

Bij sedatie krijgt u een keelverdoving, dit geeft een verdovend gevoel in de keel en slikken gaat wat moeizamer, na een half uur is dit uitgewerkt.

Het onderzoek  

De endoscopieverpleegkundige brengt u naar de onderzoekskamer. Er worden veiligheidsvragen aan u gesteld.  

Voor het onderzoek krijgt u een zetpil diclofenac 100 mg toegediend om galweginfecties na het onderzoek te voorkomen. Als u een kunstgebit hebt, dan moet u deze voor het onderzoek uit doen. U krijgt tijdens het onderzoek een bijtring in de mond. Dit voorkomt dat u op de endoscoop bijt en beschermt uw tanden.  

Soms moet er een klein sneetje gemaakt worden bij de ingang van de galweg. Dit gebeurt met stroom. Om de stroom te geleiden krijgt u voor het onderzoek een koude sticker(plak) opgeplakt op uw been, bil of onderrug.  

Tijdens het onderzoek ligt u op uw linkerzijde met uw linkerarm achter u. Op deze manier kunnen we u tijdens het onderzoek gemakkelijk op uw buik draaien.

U krijgt een ‘knijper op uw vinger waarmee we uw hartslag en zuurstofgehalte in het bloed tijdens het onderzoek in de gaten houden. Ook krijgt u een bloeddrukband om voor de bloeddrukmeting. Via de infuusnaald dienen we u de kalmerende/ pijnstillende middelen toe.  

Propofol (diepe sedatie) wordt toegediend met constante toediening via de infuusnaald. Hierdoor gaat u slapen en merkt u niets van het onderzoek.  

Er wordt gebruik gemaakt van doorlichting m.b.v. röntgenstraling. De arts brengt de endoscoop via de mond bij u in. Door de endoscoop wordt een dun slangetje in de afvoerbuis van de lever of de alvleesklier opgeschoven. Door dit slangetje wordt röntgencontrastvloeistof gespoten. Nu is het mogelijk om röntgenfoto's te maken.  

Met gebruik van materialen door de endoscoop zijn meerdere behandelingen mogelijk. 

Tijdens het onderzoek blaast de arts wat lucht door de endoscoop. Hierdoor kunt u boeren of winden laten tijdens of na het onderzoek. Dit is normaal, het zal u alleen maar opluchten.

Duur van het onderzoek 

Het onderzoek duurt ongeveer 45-60 minuten. 

Waar moet u op letten direct na het onderzoek / de behandeling?

Na het onderzoek  

Als u diepe sedatie heeft gekregen, blijft u 60 minuten op de uitslaapkamer van de Endoscopieafdeling. Daarna gaat u terug naar de kortverblijfafdeling. 

Meestal blijft u een nacht in het ziekenhuis. In principe blijft u één nacht op de kortverblijfafdeling tot de volgende morgen. Ontslag op dezelfde dag kan alleen als de omstandigheden van de ERCP zeer gunstig zijn en altijd in overleg met de arts. Als u een ERCP krijgt na levertransplantatie is de kans op koorts erna verhoogd, waardoor ontslag op dezelfde dag niet mogelijk is.

Bij ontslag op dezelfde dag 

Doordat u (diepe) sedatie heeft gekregen is het noodzakelijk dat u door iemand opgehaald wordt van de afdeling. U mag niet alleen naar huis, ook niet met openbaar vervoer of de taxi. Tevens moet er iemand in huis aanwezig zijn tijdens de nacht. 

Wanneer krijgt u de uitslag?

U krijgt een voorlopige uitslag of een verslag van het onderzoek mee.  

Wat zijn de risico's, bijwerkingen of complicaties?

Dit onderzoek is betrekkelijk veilig, maar er kunnen zich incidenteel complicaties voordoen. 

Soms ontstaat er een (geringe) bloeding.  

Ook kan de röntgencontrastvloeistof een prikkeling (= ontsteking) van de alvleesklier veroorzaken. In zeldzame gevallen (1:300) kan een perforatie optreden van de galweg. Hierdoor kan een langer verblijf in het ziekenhuis noodzakelijk zijn en in een enkel geval snel operatief ingrijpen. 

Contact bij problemen na uw onderzoek/behandeling

Vraag bij welke medische problemen bij ontslag u contact kunt opnemen met het LUMC via 071-526 91 11. Dan vragen naar de dienstdoende Maag-Darm-Lever arts. 

Contactgegevens van de betrokken poliklinieken

Als u vragen heeft, kunt u contact opnemen met het planbureau van de Maag-Darm-Leverziekten. Dat kan op werkdagen tussen 8.00 – 16.00 uur via telefoonnummer 071-5296754. U kunt uw vragen ook stellen via email endoscopie.mdl@lumc.nl of kijk op www.lumc.nl/mijnlumc.