Rajagopal Murugan ontvangt ERC Starting Grant voor onderzoek naar de stille saboteurs van de wereldgezondheid

Dat is vooral belangrijk bij ziektes zoals malaria. Er worden veelbelovende nieuwe malariavaccins ontwikkeld, maar juist in gebieden waar malaria veel voorkomt, zijn ook worminfecties wijdverspreid. Die overlap kan ervoor zorgen dat vaccins minder goed werken. Met andere woorden: de plekken waar vaccins het hardst nodig zijn, zijn misschien ook de plekken waar ze het minst effectief zijn. Murugan wil dit probleem op moleculair niveau begrijpen, zodat we vaccins kunnen ontwerpen die voor iedereen beter werken.

Een belangrijke onderzoeksvraag is of parasitaire wormen ervoor zorgen dat het afweersysteem minder streng selecteert. Normaal gesproken kiest het lichaam alleen de best passende B-cellen om antistoffen te maken. Maar parasitaire wormen kunnen een ‘regulerende’ omgeving creëren waarin ook zwakkere B-cellen worden toegelaten, wat leidt tot minder goede afweer. Murugan wil precies uitzoeken waar dit proces misgaat: bij het activeren van B-cellen, de selectie, het vormen van het immunologisch geheugen of het opnieuw oproepen van een afweerreactie, en manieren vinden om dat te herstellen.

In zijn ERC-project, genaamd B-SELECT, combineert Murugan geavanceerde technieken met unieke klinische studies. In één studie worden Nederlandse vrijwilligers onder gecontroleerde omstandigheden besmet met de parasiet Schistosoma mansoni. Zo kan hij volgen hoe B-cellen reageren op de parasiet in de tijd. In een andere studie vergelijkt hij vaccinreacties van Oegandese bewoners uit gebieden met en zonder worminfecties. Het doel is te achterhalen hoe wormen de kwaliteit van de aangemaakte antistoffen na vaccinatie beïnvloeden.

Hij gebruikt een krachtige “multi-omics” methode om B-cellen op het niveau van individuele cellen te bestuderen. Daarbij kijkt hij niet alleen naar welke ziekteverwekkers de cellen herkennen, maar ook naar hun genetische opmaak, oppervlakte-eiwitten en hoe goed hun antistoffen binden. Daarnaast werkt hij met proefdieren en menselijke tonsil-organoïden, mini-afweersystemen die in het lab worden gekweekt, om de onderliggende mechanismen te onderzoeken en manieren te testen om de negatieve invloed van wormen op het afweersysteem terug te draaien.

Uiteindelijk wil Murugan een toolkit ontwikkelen om vaccinreacties te verbeteren bij mensen die besmet zijn met parasitaire wormen. Zijn ERC-voorstel vormt de basis voor een nieuw hoofdstuk in de immunologie. Een hoofdstuk waarin we de verborgen invloed van parasieten op wereldgezondheid serieus nemen.