“Ik draag het Sunflower-keycord met trots, omdat ik weet dat het me helpt”

Beveiligingsmedewerker Ole Langezaal kreeg het idee om samen te werken met Hidden Disabilities Sunflower tijdens zijn mbo-stage op de Spoedeisende Hulp. Ole, die zelf autisme en PTSS heeft, zag op de SEH veel patiënten met een niet-zichtbare handicap. Zo werd tijdens zijn stage een jongen na een lange rit in een ambulance binnengebracht. Collega’s riepen Ole erbij omdat de jongen zich agressief gedroeg. Maar hij herkende meteen symptomen van autisme: explosief gedrag, een meltdown, door overprikkeling. Omdat de patiënt niet in levensgevaar was, stelde Ole voor om hem een kwartiertje rust te geven. Na vijf minuten was hij gekalmeerd en konden zijn collega’s weer met hem praten.”   

Sunflower-kaart: op Schiphol en in de zorg

Ole weet hoe belangrijk aandacht voor niet-zichtbare handicaps is. “Ik draag mijn Hidden Disabilities Sunflower-keycord op Schiphol, waardoor ik meer tijd krijg bij de douane en als eerste het vliegtuig in mag. Dit voorkomt overprikkeling. Ook in de zorg draag ik het keycord. Ik ben zelf ook weleens patiënt geweest op de spoed en merkte dat zorgverleners toen meteen handelden terwijl de situatie niet acuut was. Terwijl ik dacht: vertel me alsjeblieft eerst wat er gaat gebeuren. Met het keycord om houden ze beter rekening met mij.”

Dat je het niet kunt zien, wil niet zeggen dat het er niet is

De Hidden Disabilities Sunflower-kaart is een hulpmiddel waarmee je kunt laten zien dat je een handicap of aandoening hebt die niet meteen zichtbaar is. Je geeft daarmee aan dat je misschien hulp, begrip, of meer tijd nodig hebt. Als iemand in een rolstoel binnenkomt, denken mensen automatisch: misschien kan ik hem ergens mee helpen. Maar handicaps zoals slechthorendheid, moeite met lang staan, of de behoefte aan een rustige plek, zijn niet direct zichtbaar. Op de Sunflower-kaart kun je dat met pictogrammen aangeven.

Een luisterend oor bij de inschrijfbalie

Sinds 22 mei staat in de wachtkamer van de SEH een banner om de Sunflower-kaart te promoten en te laten zien: wij erkennen niet-zichtbare handicaps. Physician assistent Bianca van den Berg: “Wij willen iedereen een warm welkom geven. Als wij zien dat iemand zo’n kaart bij zich draagt, kunnen wij beter rekening houden met de patiënt. We vragen dan: ‘Wat kunnen we voor jou doen om de behandeling beter te laten verlopen?' Dit begint al bij de inschrijfbalie." Ole: ”Ik vind het altijd prettig dat ik bij zo’n balie kan uitleggen wat ik heb en wat mij helpt. Het is fijn dat ze naar me luisteren zonder te oordelen en een passende oplossing zoeken zonder kortaf te zijn.”

In de wachtkamer: vogelgeluiden uitzetten

Het is goed als zorgverleners tijdens het bezoek op de SEH weten dat de patiënt een niet-zichtbare beperking heeft. “Als de patiënt het aangeeft, kunnen onze artsen en verpleegkundigen er tijdens de behandeling rekening mee houden. Ze kunnen dan bijvoorbeeld het geluid van een apparaat uitzetten, deuren zachtjes sluiten, of het licht dimmen. We hebben een prachtige wachtkamer met vogelgeluiden voor een rustgevende sfeer. Maar voor sommige mensen zijn die geluiden juist storend. Als ze daar een halfuur zitten, raken ze overprikkeld. Het is voor ons een kleine moeite om die geluiden uit te zetten.”

Tijdens de behandeling uitleggen wat je doet

Het is volgens Bianca belangrijk dat patiënten zelf aangeven wat ze nodig hebben. Daarmee houden ze het gevoel van controle over hun behandeling. “Iedereen vindt een bezoek op de SEH spannend. Daarom willen patiënten meestal dat ik uitleg wat ik ga doen. Dan zeg ik bijvoorbeeld: ‘Ik geef je eerst een verdovingsprik in je linkerarm, en daarna ga ik je hechten.’ Maar er zijn ook mensen die liever niet weten wat er gebeurt. Die zeggen: ‘Ik zet YouTube aan, jij doet je ding en negeer mij.’ Ik kan niet aan iemands uiterlijk zien wat hij prettig vindt. Soms is het zo druk op de afdeling dat ik vergeet om ernaar te vragen. Dan is het fijn als iemand een Sunflower-kaart draagt of het zelf even aangeeft.”  

Voordeel voor patiënt: positieve zorgervaring

Meer aandacht voor een niet-zichtbare handicap leidt tot minder stress en een positievere zorgervaring. Ole: “Toen ik een patiënttevredenheidsonderzoek van de SEH bekeek, viel me op dat mensen met een niet-zichtbare beperking vaker een lager cijfer gaven. Een vrouw met autisme zei: ‘Ze lieten me niet uitpraten en gaven mij het gevoel dat ik me aanstelde.’ Dit had eenvoudig voorkomen kunnen worden.” Bianca: “Ik heb pas een wond gehecht bij een tweejarig kind. We legden alles rustig uit, gaven hem lachgas en lieten hem een filmpje kijken. Dit kostte tijd, maar het kind werkte goed mee en had een prettige ervaring op de SEH. Zo werkt het ook als wij rekening houden met patiënten met een handicap.”

Meer efficiëntie op de SEH

Rekening houden met een handicap kost tijd, maar zorgt tegelijkertijd voor meer efficiëntie. Rimke Lammerink-Terpstra, adviseur bedrijfsvoering op de SEH: “De verblijfsduur van een patiënt op de SEH willen we zo kort mogelijk houden. Als wij persoonsgericht handelen, werken mensen tijdens de behandeling meestal beter mee, waardoor alles sneller verloopt. We hoeven ook de beveiligers minder vaak in te schakelen omdat minder mensen agressief gedrag vertonen. Als de zorgervaring positief is, komen patiënten de volgende keer dat ze op de SEH zijn meer ontspannen binnen, zodat we sneller met de medische behandeling kunnen starten.”

Kwaliteitsteam: persoonsgerichte zorg

Rimke en Bianca zitten in het kwaliteitsteam van de SEH en waren meteen enthousiast over het Sunflower-initialtef van Ole. “Op de SEH doen we er alles aan om de beste medische zorg te bieden. Dat mag je als patiënt verwachten”, zegt Rimke. “Maar in het kwaliteitsteam richten we ons ook steeds meer op persoonsgerichte zorg. Met het initiatief van Ole kunnen we de patiënttevredenheid en de efficiency verbeteren. Maar we doen nog veel meer. We besteden bijvoorbeeld extra aandacht aan ouderen en mensen die laaggeletterd zijn. Daarnaast zijn er vrijwilligers op de afdeling aanwezig om meer persoonsgerichte aandacht te geven. Zij informeren patiënten bijvoorbeeld over de wachttijd.”

‘Ik draag de Sunflower-kaart met trots’

Dankzij het initiatief van Ole is het LUMC het tweede ziekenhuis in Nederland dat samenwerkt met Hidden Disablities Sunflower. De meeste medewerkers van de SEH hebben inmiddels de e-learning ‘Hidden Disabilities’ gevolgd. Ole: “Het zou geweldig zijn als andere afdelingen in ons ziekenhuis ook aansluiten. Ik krijg op de SEH veel enthousiaste reacties van collega’s. Natuurlijk zijn er collega’s die zeggen: ‘Het kost mij extra tijd en het is al zo druk.’ Maar uiteindelijk levert het echt tijd op. Ik hoop dat steeds meer patiënten een Sunflower-kaart aanvragen en aangeven dat ze een handicap hebben. Zelf draag ik het keycord op Schiphol en als patiënt in het ziekenhuis met trots, omdat ik weet dat het me helpt.”    

Wilt u meer weten of direct een Sunflower-kaart aanvragen? Ga dan naar hdsunflower.com.