Vier LUMC-onderzoekers ontvangen prestigieuze Vidi-beurs

De Vidi-beurs is onderdeel van het NWO-talentenprogramma Veni Vidi Vici waarbij de Vidi wordt toegekend aan onderzoekers die na hun promotie al enkele jaren onderzoek hebben verricht. Met de financiering van maximaal €850.000 kunnen Vidi-laureaten hun eigen onderzoekslijn en onderzoeksgroep verder uitbouwen. Dit jaar zijn er 149 Vidi-beurzen toegewezen.

Het effect van AI-voorspelmodellen in de zorg

Het Vidi-project van biostatisticus Nan van Geloven (Medische Statistiek) richt zich op het inschatten van het effect van AI-voorspelmodellen in de zorg. Momenteel worden dit soort modellen meestal alleen beoordeeld op hun voorspellende nauwkeurigheid. Van Geloven wil nieuwe data-analysemethoden ontwikkelen die verder gaan dan dat. Want leiden de voorspellingen van een model ook daadwerkelijk tot betere behandelkeuzes en daarmee tot betere patiëntuitkomsten?

Met behulp van technieken voor causale gevolgtrekking zullen de nieuwe methoden deze vraag kunnen beantwoorden op basis van patiëntgegevens die zijn verzameld nog voordat een voorspelmodel daadwerkelijk in gebruik wordt genomen. Op die manier kan al in een vroeg stadium worden ingeschat welke voorspelmodellen veelbelovend zijn voor implementatie — en welke juist niet.

Hoe hersenen hun afval opruimen

Een goed functionerend afvalverwijderingssysteem is cruciaal voor gezonde hersenen. Wanneer dit schoonmaakproces verstoord raakt, kunnen afvalstoffen zich ophopen en bijdragen aan aandoeningen zoals dementie. Toch weten we nog maar weinig over hoe de hersenen hun afval precies opruimen.

In het Go-with-the-flow-project onderzoekt Lydiane Hirschler (Radiologie) de route die het hersenvocht – de vloeistof die helpt om de hersenen te reinigen – door het brein aflegt. Door deze routes en de onderliggende mechanismen nauwkeurig in kaart te brengen, te kijken of ze beïnvloed worden door fysiologische prikkels, en te bestuderen hoe slaap en veroudering hierbij een rol spelen, wil Go-with-the-flow ons inzicht vergroten in hoe de hersenen zichzelf schoonhouden.

Onderzoek naar gepersonaliseerde lymfoombehandeling

Lymfomen kunnen zich in vrijwel elk orgaan ontwikkelen, maar de huidige behandelingen houden nog weinig rekening met deze orgaan-specifieke verschillen. Joost Vermaat (Hematologie) wil in het project “Anatomie doet ertoe!  begrijpen hoe deze verschillen de werking van immunotherapieën beïnvloeden en hoe deze kennis kan leiden tot meer gepersonaliseerde behandelstrategieën. Met behulp van kunstmatige intelligentie ontwikkelt zijn team ORACLE, een hulpmiddel dat gegevens combineert over genen, het immuunsysteem en cellen. Dit model moet artsen helpen om therapieën beter af te stemmen op de biologische kenmerken van elke patiënt en zo de overlevingskansen van hoog-risicopatiënten verbeteren. Volgens Vermaat is deze Vidi een geweldige stimulans om inzichten in de biologie van lymfomen te vertalen naar de kliniek.

Lever onder de loep in strijd tegen malaria

Malaria is een dodelijke door muggen overgedragen ziekte die vooral jonge kinderen treft. De parasiet infecteert eerst de lever, waar één cel binnen zeven dagen tienduizenden bloedinfecterende parasieten kan produceren. Deze leverfase is een cruciaal doel voor therapieën, omdat blokkering zowel ziekte bij het individu als verspreiding in de gemeenschap voorkomt.

In dit project onderzoekt Annie Yang (LUCID) samen met haar collega’s, in samenwerking met de afdeling Chirurgie (Sven Mieog, Stijn van Laarhoven en Henk Hartgrink) de “afdrukken” die geïnfecteerde cellen achterlaten op omliggende levercellen, met behulp van anonieme resterende leversegmenten uit operaties. Zo willen ze hun rol in de afweer tegen herhaalde infecties begrijpen, wat kan leiden tot nieuwe therapieën tegen leverinfecties.

Het domein van zorgonderzoek en medische wetenschappen wordt uitgevoerd door ZonMw.