Kliniek Gynaecologie

Voordat u wordt opgenomen

Wanneer de arts samen met u tot een operatie besloten heeft, wordt een aanvraag geschreven voor uw operatie. Er volgt een gesprek op de polikliniek met de doktersassistente of polikliniek verpleegkundige, zij informeert u over de opnameprocedure. Deze bestaat uit: een gesprek over de planning van uw operatie, informatie over de voorbereidingen van uw operatie, uitleg en planning van eventuele vooronderzoeken (bijvoorbeeld bloedonderzoek, echo- of ander onderzoek) en een bezoek aan de polikliniek ‘’Pre Operatieve Screening’’ van de afdeling anesthesie (ook wel POS genoemd). Dit zal apart worden gepland.  

Patiënten met een oncologische aandoening zullen, indien mogelijk, voorafgaand aan hun opname uitgenodigd worden voor een gesprek met een oncologieverpleegkundige. Zij zal u alles vertellen met betrekking tot de opname en de herstelperiode na ontslag. Aansluitend op dit gesprek volgt er een afspraak met de anesthesist bij de Pre Operatieve Screening.  

Ongeveer een week voor de operatie wordt u gebeld door de doktersassistente van de polikliniek of, indien u medicatie gebruikt, door de Physician Assistant. Tijdens dit gesprek wordt u geïnformeerd over uw opnamedatum en het tijdstip dat u op de afdeling wordt verwacht, vanaf wanneer u nuchter moet zijn, hoe laat u eventueel moet starten met een koolhydraatrijk drankje wat vaak voor de operatie wordt gegeven (zogenaamde pre-op drank), veranderingen ten aanzien van uw medicatie en voorlopige/verwachte ontslagdatum. Naar aanleiding van dit telefoongesprek sturen wij u een brief ter bevestiging.  

Organisatie van de kliniek Gynaecologie  

De verpleging staat onder leiding van een verpleegkundig manager en teamleider. In de kliniek wordt gewerkt volgens teamverpleging. Dit betekent dat iedere verpleegkundige tijdens zijn of haar dienst de zorg heeft over een eigen groep patiënten. Voor u als patiënt houdt dit in, dat u tijdens uw opname de zorg krijgt van zoveel mogelijk dezelfde verpleegkundigen. De afdeling Gynaecologie vormt samen met KNO, Oogheelkunde, Huidziekten en Kaakchirurgie een harmonica afdeling.  

Periode voor de operatie  

Stoppen met roken  

Voor een operatie is het extra belangrijk om het roken te staken. U wordt geadviseerd minstens vier weken voor de operatie te stoppen met roken en dit vol te houden totdat de wond genezen is. Roken zorgt voor een slechtere wondgenezing door verminderde zuurstoftoevoer. Echter: indien het niet gelukt is om ruim voor de operatie te stoppen met roken, raden wij u af om in de laatste week voor de operatie alsnog te stoppen met roken in verband met mogelijke ontwenningsverschijnselen.  

Voeding  

Op de polikliniek wordt uw voedingstoestand beoordeeld. Het genezingsproces verloopt beter als uw voedingstoestand bij de operatie zo goed mogelijk is. Indien nodig, zal een diëtist telefonisch contact met u opnemen.  

De dag voor de operatie mag u gewoon eten en drinken. Het advies is om ’s avonds voor het slapen gaan nog een boterham te eten. Tot zes uur voor de operatie mag u eten. De dag van de operatie is het de bedoeling dat u vanaf zes uur vóór de ingreep nuchter blijft van vast voedsel. Vanaf dat moment mag u niet meer eten. U mag dan ook niet meer roken. Wel mag u tot twee uur voor de ingreep helder vloeibaar drinken, dit houdt in: water, thee (eventueel met suiker), appelsap, limonade. Géén melkproducten!  

Wanneer u een grote buiksnede krijgt is daarnaast het volgende van belang: De dag voor de operatie mag u gewoon eten en drinken tot zes uur voor de ingreep . U mag tot twee uur voor de operatie helder vloeibaar drinken, zoals hierboven beschreven. U heeft twee pakjes koolhydraatrijke (energierijke) drinkvoeding meegekregen of ontvangt u deze bij de opname. Het is belangrijk dat u deze twee uur vóór de operatie neemt. Dit heeft een positief effect op uw herstel na de operatie. Het kan voorkomen dat u niet in aanmerking komt voor dit drankje, bijvoorbeeld als u een bepaalde vorm van suikerziekte heeft.  

Scheren is niet nodig. Scheren kort voor de operatie vergroot de kans op wondinfectie.  

Opname in de kliniek  

Er zijn vier soorten opnames:  

• Opname (de patiënt komt een dag van tevoren, zie blz. 5)  
• Nuchtere opname (de patiënt komt op de dag van de operatie, zie blz. 5) 
• Dagbehandeling (zie blz. 5)
• Acute opname (de patiënt wordt opgenomen ter observatie of spoedoperatie)

De opname

Op de dag van opname meldt u zich bij de secretaresse van de kliniek (verpleegafdeling) Gynaecologie. Zij zal u ontvangen en uw inschrijfkaart controleren. Hierna maakt u kennis met de verpleegkundige die voor u gaat zorgen. Zij laat u uw kamer zien en legt de werking van het bed en het belsysteem uit. Tevens houdt zij met u een (kort) opnamegesprek. Het doel van dit gesprek is kennismaking, informatie-uitwisseling en voorbereiding op wat u kunt verwachten tijdens de opname. U kunt in dit gesprek vragen stellen, afspraken maken ten aanzien van uw verblijf en verwachtingen uitspreken over de verpleegkundige zorg.  

Tijdens het opnamegesprek wordt u gevraagd een contactpersoon op te geven, die op de operatiedag of bij onverwachte omstandigheden telefonisch geïnformeerd kan worden. Daarnaast is het de bedoeling dat familie en vrienden bij deze contactpersoon kunnen informeren hoe het met u gaat.  

Naast de verpleegkundige maakt u kennis met de coassistent of semiarts (medisch student in opleiding tot arts), die uw medische geschiedenis met u zal doornemen. Indien nodig zal hij/zij een lichamelijk onderzoek bij u verrichten. Een eventueel gynaecologisch onderzoek wordt altijd samen met een arts-assistent (gynaecoloog in opleiding) of gynaecoloog gedaan.  

Op de opnamedag kan bloed worden afgenomen als dit noodzakelijk is voor de behandeling c.q. ingreep die plaats gaat vinden. In de loop van de dag ontmoet u de Physician Assistant (PA) en/of de zaalarts (gynaecoloog in opleiding). De PA is een ervaren medisch professional die speciaal is opgeleid om vaak voorkomende taken van artsen over te nemen. De PA biedt zelfstandig geneeskundige zorg. Vaak komt de arts die de operatie uitvoert ook nog even langs.  

De patiënt welke als eerste naar de operatiekamer gaat wordt voorbereid voor OK en wordt om 7.00 uur opgehaald door de patiëntenvervoerder.  

Nuchtere opname en/of dagbehandeling  

Meestal worden patiënten opgenomen op de dag van de operatie. U komt dan nuchter naar de verpleegafdeling. Een aantal patiënten in dagbehandeling wordt opgenomen op de J8, het dagbehandelingscentrum. De dag ziet er dan als volgt uit: u komt op de afgesproken tijd naar de afdeling, maakt kennis met de secretaresse en de verpleegkundige. U krijgt een opnamegesprek (zie de opname) en wacht tot u opgeroepen wordt voor operatie. De OK tijd is altijd een schatting, er kunnen omstandigheden zijn, dat het langer duurt voordat u opgeroepen wordt. De verpleegkundige informeert u hierover en bereidt u voor.  

• Voor algemene regels t.a.v. het nuchter zijn, zie pagina 4, kopje voeding)  
• Op de dag van de operatie mag u geen sieraden, nagellak of make-up dragen (ook geen oorbellen of piercings).
• Laat zoveel mogelijk waardevolle spullen thuis.

Indien u in dagbehandeling wordt geopereerd bestaat de kans dat u bij ontslag, nog niet helemaal fit bent. Vooral als u algehele narcose hebt gehad, kan uw reactievermogen verminderd zijn. Wij raden u daarom aan niet alleen naar huis te gaan of zelf auto te rijden. Zorg dus van tevoren dat u vervoer geregeld heeft en dat er ’s nachts iemand blijft slapen. 

Tijdens de operatie  

Bij een buiksnede wordt de operatie altijd verricht onder algehele narcose en afhankelijk van de soort operatie gecombineerd met een ruggenprik (epidurale katheter). Dit is tijdens de preoperatieve screening door de anesthesioloog met u besproken. Door deze techniek en door toediening van medicatie tegen misselijkheid kunt u na de operatie eerder starten met eten en drinken. Drains en een maagsonde worden zo min mogelijk gebruikt of zo snel mogelijk na de ingreep verwijderd. Bij een operatie via de vagina of kijkoperatie via de schede (hysteroscopie) kan ook gekozen worden voor een eenmalige ruggenprik (spinale katheter). Bij een kijkoperatie via de buik (laparoscopie) krijgt u altijd een algehele narcose.  

De periode na de operatie  

Het versneld herstelprogramma  

Voor elke operatie geldt “het versneld herstelprogramma”. Hieronder worden elementen benoemd die een positieve invloed hebben op het herstel na een operatie. De elementen die leiden tot een vlot herstel zijn:  

• Goede pijnbestrijding  
• Een zo kort mogelijke periode dat u niet mag eten  
• Een zo kort mogelijke periode van bedrust

Voordelen versneld herstelprogramma

Het verlies van spierkracht wordt tegengegaan door zo snel als mogelijk na de operatie te starten met drinken en eten en door snel weer uit bed te komen. Een zo kort mogelijk verblijf in het ziekenhuis zorgt voor een lager risico op complicaties als wondinfectie, trombose, longontsteking en doorliggen.  

Goede pijnbestrijding 

Na de operatie zijn er verschillende manieren om de pijn te bestrijden. In eerste instantie paracetemol en naproxen. Bij een buiksnede krijgt u daarnaast continue pijnstilling via het infuus of via de epidurale katheter.  

De eerste dagen na de operatie krijgt u kauwgom aangeboden. Door het kauwen wordt speeksel aangemaakt wat de darmwerking bevordert. U krijgt zo nodig tweemaal per dag een laxeermiddel (in tablet-of poedervorm) om verstopping te voorkomen.  

Voeding 

Afhankelijk van de soort operatie (wel of geen maaghevel/peristaltiek) mag u weer wat drinken en eten zodra u terug bent op de verpleegafdeling. Het snel hervatten van eten en drinken geeft geen extra risico’s. Bouw de hoeveelheden die u eet langzaam op.  

Beweging 

Na de operatie zal zo snel mogelijk gestart worden met bewegen, eerst onder begeleiding van een verpleegkundige en later zelfstandig of met hulp van familie. Zodra u terug bent op de verpleegafdeling, mag u proberen op de rand van het bed te zitten. De dagen na de operatie wordt het bewegen verder uitgebreid. 

Dagelijkse visite  

De PA of zaalarts (gynaecoloog in opleiding) komt dagelijks bij u langs. Tijdens uw opname op de afdeling Gynaecologie zijn de PA en/of zaalarts uw aanspreekpunt/ regievoerder en regelen het medisch beleid rondom uw behandeling en/of operatie. Zij bespreken de voortgang en overleggen met uw behandelend specialist. Tevens bepalen zij, in overleg met u, de datum van het ontslag uit het ziekenhuis. De specialist die u kent van de polikliniek of die de operatie bij u heeft uitgevoerd, blijft van dag tot dag op de hoogte van het beloop. Met hen wordt ook (zo mogelijk) overlegd over alle stappen en onderzoeken die op de afdeling worden gedaan. U zult hen ook af en toe op de afdeling zien, maar uw vaste contact is de zaalarts/ PA. Mocht u een vertrouwelijk gesprek willen, eventueel in het bijzijn van familie of bekenden, dan kunt u dit tijdens de visite kenbaar maken. Ook kan de verpleegkundige dit voor u regelen.  

Medicijngebruik  

Bij opname neemt u uw eigen medicatie en een actueel medicatie overzicht (verkrijgbaar bij uw apotheek) mee van thuis. Samen met de verpleegkundige wordt de medicatie gecheckt of alles wat u gebruikt ook in het systeem goed staat geregistreerd. Hierna wordt de door uw meegebrachte medicatie in beheer genomen door de verpleegkundigen. Soms zijn medicijnen (nog) niet voorradig op onze afdeling. Bij ontslag krijgt u uiteraard uw meegebrachte medicatie weer terug. Tevens krijgt u recepten mee, wanneer er nieuwe medicatie is gestart gedurende uw verblijf op de afdeling. Wanneer uw medicatie is gewijzigd na het bezoek aan de anesthesist (POS), vragen wij u tijdig contact op te nemen met de afdeling anesthesie, tel: 071-5264583.  

Ontslag  

Het ontslag hangt samen met verschillende factoren, zoals: de soort ingreep, de grootte van de ingreep en hoe deze is verlopen en hoe het met u gaat na de operatie. U mag met ontslag na de operatie wanneer tenminste aan de volgende voorwaarden is voldaan:  

• U voelt dat u in staat bent om naar huis te gaan  
• De darmen zijn goed op gang (bij een grotere buikoperatie)  
• U verdraagt normaal eten
• De pijn is onder controle

De beslissing of u met ontslag mag, wordt samen met u door de behandelaar genomen. Bij een grotere buikoperatie wordt ernaar gestreefd om u vanaf de derde dag na de operatie te ontslaan, indien mogelijk. Bij een buiksnede na vijf dagen en na een HIPEC behandeling na zeven dagen. Na een kijkoperatie of operatie via de vagina is het klinisch ontslag vaak de eerste of tweede dag na de operatie. Bij het ontslag wordt besproken wanneer en hoe (op de polikliniek, afdeling of telefonisch) u de uitslag van het weefselonderzoek krijgt. Er wordt dan ook besproken of aanvullende behandeling wordt geadviseerd. Na ontslag komt u voor nacontrole terug bij uw behandelend specialist, meestal is dit 4-6 weken na de operatie. 

Ontslagprocedure en zorg na ontslag  

Het is raadzaam, wanneer u denkt hulp nodig te hebben, om vóór opname mantelzorg te regelen voor lichte huishoudelijke hulp als u weer thuis bent. Hierbij denken wij aan niet professionele zorg door familie en/of vrienden. Of professioneel via het zorgloket (WMO-loket) van de gemeente waar u woont. Zij kunnen u doorverwijzen.  

Verpleegkundige zorg kan door het ziekenhuis worden geregeld, indien u nog niet bekend bent bij een zorginstantie. Bent u al aangesloten bij een zorginstantie dan kunt u zelf afspraken maken met betrekking tot ziekenhuisopname en wat te doen bij ontslag uit het ziekenhuis.  

Tijdens uw opname zorgt de verpleegkundige in samenwerking met u, de arts en eventueel de transferverpleegkundige voor de ontslagprocedure. Er wordt zowel een verpleegkundig als medisch ontslaggesprek gehouden. U krijgt adviezen mee voor thuis ten aanzien van uw herstel, wondverzorging, lichamelijke activiteiten. En u kunt uw vragen stellen en uw ervaringen en eventuele opmerkingen over de opname vermelden.  

Op de dag dat u met ontslag gaat krijgt u de benodigde afspraken mee en eventueel recepten voor medicatie en/of verbandmateriaal.  

Het is mogelijk, dat de arts u bij ontslag tromboseprofylaxe (fraxiparine) voorschrijft. Dit houdt in dat u gedurende enkele weken injecties ter voorkoming van trombose zal gebruiken. De verpleegkundige zal u tijdens de opname begeleiden bij het leren zelf te injecteren. Indien dit niet lukt wordt hiervoor een andere oplossing gezocht.  

Een aantal weken na uw ontslag ontvangt u thuis een patiënten enquête, waarin wordt gevraagd naar uw ervaringen tijdens uw verblijf in het ziekenhuis.  

Dagindeling op de gynaecologie  

07.30 uur: Ontbijt (start dagdienst verpleegkundigen).

08.15-11.30 uur: Wassen, verzorgen, wondverzorging, artsenvisite, medische en/of verpleegkundige activiteiten

09.30-10.00 uur: Koffieronde. Om circa 10.30 uur gaan de verpleegkundigen koffiedrinken.

12.00-13.00 uur: Lunch.

12.30-13.30 uur: Rustuur. Verpleegkundigen gaan lunchen.

13.30-14.15 uur: Thee ronde, medische en/of verpleegkundige activiteiten.

14.30 uur: Start avonddienst verpleegkundigen.

15.00-20.00 uur: Bezoektijd

15.00-17.30 uur: Medische en/of verpleegkundige activiteiten.

17.45 uur: Warme maaltijd.

20.00-22.30 uur: Koffieronde, verzorgen, verpleegkundige activiteiten + uit bed, klaarmaken voor de nacht.

22.45 uur: Start nachtdienst verpleegkundigen.

22.00- 6.00 uur: Nachtrust.

06.00-07.00 uur: Ochtendronde: verpleegkundig activiteiten

Bezoektijd

Dagelijks van 15.00 - 20.00. De volgende afspraken zijn hierbij van belang:  

• Het is wenselijk om tijdens het opnamegesprek met de verpleegkundige te overleggen over het ontvangen van bezoek op de operatiedag.  
• Het bezoek wordt verzocht de kamer te verlaten en even te wachten wanneer verpleging, artsen of andere hulpverleners hun werk bij u willen doen. Het bezoek kan dan wachten op de gang of in de familiekamer.  
• Maximaal twee bezoekers tegelijkertijd.  
• Bezoekers kunnen tevens terecht bij Het Restaurant op het Leidse Plein (2e etage), of tegen betaling minimaal één dag van tevoren een maaltijd voor op de afdeling bestellen.

Andere disciplines 

Maatschappelijk werk  

In een aantal situaties maakt u kennis met maatschappelijk werk. Indien u behoefte heeft aan een gesprek kunt u dit aangeven bij de verpleegkundige of de arts.  

Geestelijke verzorging  

De dienst Geestelijke Verzorging verzorgt de mogelijkheid tot ondersteuning door een geestelijk verzorger of religieuze rituelen, zoals bijvoorbeeld vieringen op zon- en feestdagen, en concerten. Meer informatie kunt u vinden op de website van het ziekenhuis of u kunt navraag doen bij de verpleegkundige.  

Diëtiste  

Als u een bepaald dieet volgt of problemen heeft/krijgt met eten als gevolg van uw aandoening en/of operatie, kunt u advies krijgen van de diëtiste. Zij denkt met u mee over aanpassingen in uw voeding.  

Seksuoloog  

Aangezien sommige operaties invloed kunnen hebben op het seksueel functioneren, kunt u hierover informatie vragen aan de behandelend arts en/of verpleegkundige.  

Tevens kunt u zelf contact opnemen met de polikliniek Psychosomatische Gynaecologie en Seksuologie van de afdeling Gynaecologie. Informatie hierover kunt u opvragen bij de verpleegkundige of de arts.  

Ouderengeneeskunde  

Wanneer u ouder dan 70 jaar bent wordt er tijdens het planningsgesprek op de polikliniek een korte vragenlijst afgenomen (korte geriatrische screening). Indien nodig wordt u doorverwezen naar de consultatieve dienst van de ouderengeneeskunde en/of wordt er tijdens opname in het ziekenhuis extra aandacht besteed aan (kans op) verwardheid en bijvoorbeeld voeding. Indien gewenst kan uw familie gevraagd worden om de nacht na de operatie (of een aantal nachten) bij u te blijven slapen in het ziekenhuis. Dit noemen we rooming-in.  

Familiekamer  

De kliniek Gynaecologie heeft een familiekamer. Hier kunt u gebruik van maken tijdens de opname, bijvoorbeeld als u even alleen wilt zijn met uw bezoek. Tevens wordt de familiekamer gebruikt als ontvangstruimte voor nieuw opgenomen patiënten of voor patiënten die een afspraak hebben met een arts en/of verpleegkundige en even moeten wachten.  

Tot slot  

Mocht u naar aanleiding van deze informatie nog vragen hebben over de kliniek of onderwerpen die daarmee samenhangen, kunt u terecht bij één van de verpleegkundigen of u kunt kijken op www.lumc.nl. Op deze site kunt u ook patiëntfolders vinden. Tevens kunt u kijken op de site van de NVOG: www.nvog.nl. Indien u verhinderd of ziek bent wilt u dan tijdig telefonisch contact opnemen met de verpleegafdeling gynaecologie (071-5262539) of met de polikliniek (071-5262858).  

Voor vragen of toelichting m.b.t. de operatieplanning kunt u contact opnemen met de polikliniek (071-5262858 – keuze #3).  

Gegevens  

LUMC

Kliniek Gynaecologie, Zone J-08-Q, route 686

Postbus 9600  2300 RC Leiden

Bezoekadres: Albinusdreef 2

Telefoon 071-5262539