Plaatsing van een permanente katheter (permacath)
Deze informatie is opgesteld door de afdeling(en) Radiologie
Wat is Plaatsing van een permanente katheter (permacath)?
Een permacath is een katheter die langere tijd blijft zitten. Deze wordt gebruikt voor het dialyseren van bloed (het met een kunstnier verwijderen van afvalstoffen uit het bloed) als de nieren niet goed werken. De katheter is een hol slangetje van ongeveer 20 centimeter lang en 3 millimeter dik. Een interventieradioloog plaatst het slangetje in een groot bloedvat (ader) in uw hals. Het slangetje loopt ongeveer 5 tot 10 centimeter onder de huid en komt onder het sleutelbeen uit de huid. Zo kan de katheter vastgroeien en is er minder kans op infecties. De permacath heeft 2 uiteinden. Hierop kan de het dialyseapparaat aangesloten worden. Tijdens de hemodialyse wordt bloed via de katheter naar het dialyseapparaat geleid. Na zuivering van afvalstoffen in de kunstnier gaat het bloed via deze katheter weer terug in uw lichaam. Beide uiteinden hebben een klemmetje en een dopje. Dit is om alles goed af te sluiten: er kan geen bloed uit en er kunnen geen bacteriën naar binnen. Door de ligging van de bloedvaten plaatsen we de permacath het liefst aan de rechterkant. De permacath heeft als voordeel dat deze lang kan blijven zitten (vaak langer dan 3 maanden).
Hoe kunt u zich voorbereiden?
Kleding
Het is voor u en voor onze medewerkers prettig wanneer u kleding aan hebt waarin u zich makkelijk kunt bewegen en die u makkelijk aan en uit kunt trekken.
Dagopname
Van uw behandelend arts hebt u gehoord dat u voor deze ingreep een dag wordt opgenomen. Dat betekent dat u dezelfde dag weer naar huis gaat, maar dat u voor en na de ingreep op de verpleegafdeling verblijft.
Naast kleding die ook in bed makkelijk zit, kunt u ook een ochtendjas of vest meenemen en slippers of pantoffels. Neem verder zo weinig mogelijk mee naar de afdeling, behalve bijvoorbeeld wat leesmateriaal.
Medicijnen
Over het algemeen kunt u uw medicijnen op de gebruikelijke manier en tijd innemen. Kan dat niet, dan hoort u dit van tevoren van uw behandelend arts. Neem in ieder geval een recente lijst mee (maximaal 14 dagen oud) met de medicijnen die u slikt. Weet u niet precies wat u gebruikt? Dan kunt u een medicijnenlijst bij uw apotheek ophalen.
Let op: Meld het als u bloedverdunners gebruikt of recent gebruikt hebt. Ook wanneer u een stollingsziekte hebt, moet u dit altijd van tevoren doorgeven aan uw behandelend arts.
Eten en drinken
U mag 3 uur voor het onderzoek niet eten en drinken.
Wat moet u meenemen?
Neem een geldig paspoort, ID-kaart of rijbewijs mee. En denk ook aan het pasje van uw ziektekostenverzekering.
Meld bijzonderheden vooraf
Laat het ons weten wanneer u een lichamelijke beperking of handicap hebt. Zo kunnen we als het nodig is extra tijd inplannen voor uw onderzoek.
Bent u zwanger?
Bent u zwanger of denkt u zwanger te zijn? Neem dan contact op met uw behandelend arts en meld het voorafgaand aan het onderzoek bij de afdeling Radiologie.
Bent u verhinderd?
Laat het ons op tijd weten wanneer de afspraak niet kan doorgaan. Wij kunnen dan een andere patiënt in uw plaats helpen.
Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?
De dag van de behandeling
Waar moet u zich melden?
Voordat u naar uw afspraak gaat, meldt u zich eenvoudig aan via de aanmeldzuilen in de centrale hal. Bij aankomst op de verpleegafdeling dient u zich nogmaals te melden bij de aanmeldzuil. Op het scherm van de aanmeldzuil wordt getoond in welke wachtruimte u mag plaatsnemen.
Voorbereiding op de verpleegafdeling
Een van onze verpleegkundigen ontvangt u op de verpleegafdeling en wijst u uw bed en legt u meteen uit wat er tijdens de opname gaat gebeuren. Natuurlijk kunt u altijd bij de verpleegkundigen terecht met uw vragen. Op de verpleegafdeling krijgt u een operatiejasje aan en een infuus. Ook neemt de verpleegkundige bloed af als dat nodig is. Daarna wordt u naar de onderzoekskamer gebracht.
De behandeling
Vanuit de wachtkamer haalt een medewerker (de radiodiagnostisch laborant) u op. U neemt plaats op de onderzoekstafel, waarbij de laborant ervoor zorgt dat u zo comfortabel mogelijk ligt. De laborant sluit u aan op de bewakingsapparatuur om zo uw bloeddruk, hartslag en zuurstofgehalte in het bloed in de gaten te houden.
De interventieradioloog kijkt vervolgens of het bloedvat geschikt is om te gebruiken. Vervolgens desinfecteert die de huid en dekt de plek af met steriele lakens om infecties te voorkomen. Er komt een steriel laken tussen uw gezicht en de plek van de ingreep. Tijdens de behandeling kunt u de arts en de ingreep dus niet zien. De laborant komt regelmatig aan uw kant van het doek om te vragen hoe het met u gaat.
De interventieradioloog geeft u een plaatselijke verdoving en maakt een klein sneetje in de hals. Via dit sneetje wordt het bloedvat ‘aangeprikt’. Via een tweede sneetje onder het sleutelbeen leidt de interventieradioloog het slangetje onder de huid naar het bloedvat in de hals. Daarna hecht die de huid in de hals en plakt deze af met een pleister. De permacath wordt op de borst vastgeplakt met een speciale pleister.
Duur van de behandeling
Het plaatsen van een permacath duurt ongeveer 60 minuten.
Waar moet u op letten direct na het onderzoek / de behandeling?
U wordt geadviseerd om, op de dag, na ontslag uit het ziekenhuis, zelf geen voertuig te besturen.
Wat zijn de risico's, bijwerkingen of complicaties?
Aan elke ingreep kleven risico’s en dat geldt ook voor het plaatsen van een permacath. Het is een veilige ingreep die meestal zonder problemen verloopt. Een enkele keer treden er complicaties op, zoals een bloeduitstorting rond de plek van de ingreep of een infectie. In het geval van een infectie kan het zijn dat we de permacath moeten verwijderen. Op een later tijdstip zullen we dan een nieuwe plaatsen.
Ook trombose (een stolsel in het bloed) is een van de risico’s. Om die reden plaatsen we de permacath in een groter bloedvat. Soms slibt de ader tóch dicht door een bloedstolseltje. De verpleegkundige of arts probeert het vat dan met bloedverdunners weer open te krijgen.
Welke specifieke nazorg kunnen wij bieden?
Na de behandeling
Wanneer u weer terug bent op de afdeling moet u 1 uur bedrust houden. De afdelingsarts bekijkt vervolgens de permacath en het wondje. De verpleegkundige meet uw bloeddruk, hartslag en temperatuur. Na het plaatsen van de permacath kunt u wat (spier)pijn of een stijf gevoel krijgen aan de kant waar de permacath zit. Wanneer u zich goed voelt en de plek van de ingreep er rustig uitziet, mag u uit bed en voorzichtig beginnen met bewegen. Hierna mag u naar huis.
Waar moet u op letten na uw onderzoek/behandeling?
Aandachtspunten en leefregels
Om te voorkomen dat er via de permacath infecties ontstaan, is het belangrijk goed met uw permacath om te gaan en deze te controleren.
- De permacath mag alleen voor de dialysebehandeling worden gebruikt. Gebruik voor andere zaken, zoals toediening van medicijnen of afname van bloed, mag alleen nadat de behandelend nefroloog hiervoor toestemming heeft gegeven.
- Oefen geen trekkracht uit op de katheter en zorg dat deze niet knikt.
- Met een permacath mag douchen alleen in overleg met uw behandelend nefroloog of verpleegkundig specialist. Baden en zwemmen mag niet.
- Om infecties te voorkomen is persoonlijke hygiëne (zoals wassen, schone kleding, etc.) erg belangrijk.
Wanneer waarschuwt u de Dialyse-afdeling?
- Bij ernstig nabloeden van de insteekopening (dan afdrukken met een steriel gaas).
- Bij temperatuursverhoging of koude rillingen.
- Bij roodheid en/of pusvorming bij de insteekopening.
Contactgegevens van de betrokken poliklinieken
Hebt u nog vragen?
Als u vragen hebt, kunt u contact opnemen met de afdeling Interventieradiologie. Dat kan op werkdagen tussen 8.15 en 16.00 uur op telefoonnummer 071-526 24 10 of via e-mail: SecretariaatAngio-interventie@lumc.nl.