Gipsbroek: voor kinderen met heupdysplasie

Wat is Gipsbroek: voor kinderen met heupdysplasie?

Een gipsbroek (zie figuur 1) is een rondom aangelegd gips vanaf de taille tot aan de enkel(s) met een uitsparing in het kruis. Door de gipsbroek kan uw kind het been of de benen niet meer bewegen ten opzichte van het bekken.  

Bij het aanleggen van de gipsbroek kan worden besloten om het niet-aangedane been voor een deel of helemaal in te gipsen, zodat het gips beter blijft zitten en het meer comfort geeft voor uw kind.  

Het is de specialist die bepaalt welke behandelingsvorm het beste bij het probleem van uw kind past.

Figuur 1: Gipsbroek

Waarom doen we dit onderzoek/deze behandeling?

Er zijn verschillende redenen om een kind een gipsbroek te geven:  

1. Breuken van het bovenbeen 
2. Luxatie heup 
3. Aangeboren heupafwijkingen

Voor deze laatste groep is deze folder bestemd.

Hoe kunt u zich voorbereiden?

Het beste is dat u zelf vertelt waarom uw kind gips krijgt in het ziekenhuis. Wees eerlijk en openhartig. Het is belangrijk voor uw kind om te weten dat deze gipsbroek maar tijdelijk is en dat uw kind na het aanleggen van het gips weer samen met u naar huis gaat. Wat u uw kind kunt vertellen, is natuurlijk afhankelijk van de leeftijd, maar ook van het type kind. Het ene kind heeft meer behoefte aan uitleg dan de ander. U kent uw kind het best. Uw kind moet zeker wennen aan de gipsbroek. Vraag hierover eventueel advies aan de kinderafdeling of de gipsverbandmeester. Uw kind kan bijvoorbeeld reageren met driftbuien of huilbuien. Het is belangrijk dat uw kind zich mag uiten. Hij of zij mag best boos zijn om hetgeen er met hem/haar gebeurt. Na een paar dagen geven ze zich vaak 'over' aan de nieuwe situatie. Sommige kinderen hebben de eerste dagen pijn door de gipsbroek. Uiteraard is het dan belangrijk dat uw kind zich op zijn gemak voelt. Natuurlijk weet u als ouder zelf het best op welke manier u dit bereikt.  

Checklist: wat mee te nemen naar het ziekenhuis?  

• Voldoende kussens/ (fleece)dekens/handdoeken zodat uw kind in zitpositie, boven de zijkanten van uw autostoel uitkomt; 
• Eventueel een vooraf aangepaste autostoel (check of gespjes lang genoeg zijn, anders gesp of sjorband meenemen); 
• Eventueel vrijwaarding van RDW, zodat u achterin met uw kind op schoot mag zitten; 
• Wandelwagen eventueel aangepast. 

Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?

Vaak gebeurt het aanleggen van een gipsbroek onder narcose (als ouder mag je mee naar de operatiekamer, totdat je kindje onder narcose is, daarna wordt u teruggebracht naar de afdeling). Voor de gipsbroek krijgt uw kind een katoenen kous aan. We leggen uw kind op een kinderbehandeltafel om ervoor te zorgen dat de benen en het bekken 'vrij' liggen. Een arts of gipsverbandmeester ondersteunt allebei de benen. Een (andere) gipsverbandmeester legt een wattenlaag en lichtgewicht kunststofgips aan. Deze worden om het been en bekken gedraaid, net als verband. Na enkele minuten is het gips hard. Een deel van het gips wordt weggeknipt, zodat u de luiers kunt verwisselen. 

Mogelijk plaatst de gipsverbandmeester een stok tussen de beentjes ter versteviging van het gips. Het aanleggen duurt ongeveer een uur. De specialist bespreekt met u hoe lang uw kind de gipsbroek nodig heeft.

Waar moet u op letten direct na het onderzoek / de behandeling?

Wat is een goede houding?  

Een kind met een gipsbroek mag nooit alleen onder de oksels worden opgetild, maar moet altijd ondersteund worden bij of tussen de benen. Dit om te veel gewicht op de heupjes door de gipsbroek te voorkomen. U mag uiteraard uw kind gerust op schoot nemen, tenzij uw arts anders voorschrijft.Bij het dragen van uw kind ondersteunt u uw kind onder de billen en benen. U mag uw kind in een buik- of rugdrager dragen waar bij de benen aan de zijkant uitsteken.Om te voorkomen dat uw kind wondjes krijgt, is het belangrijk dat uw kind niet in één houding ligt, maar afwisselend op de buik en op de rug. Het gips mag namelijk niet in de buik of in de rug drukken.Als uw kind op zijn/haar rug ligt moet de rug gestrekt liggen, dit creëert u door een kussen of handdoekrol onder de beentjes te leggen (zie figuur 2). Zo wordt voorkomen dat uw kind last krijgt van druk van het gips in zijn of haar rug. Tevens wordt op deze manier zwelling aan de voetjes verminderd, omdat de beentjes hoger liggen.  

Figuur 2: Handdoekrol onder de benen  

Ook als uw kind op de buik ligt, is het belangrijk dat de rug gestrekt is. Leg uw kind met de buik en de borst op een kussen. Ze kunnen zo ook prima op de buik spelen (zie figuur 5 het kopje spelen en bewegen). Wanneer het met de gipsbroek kan (dit is afhankelijk van de stand van de benen in de gipsbroek), vinden sommige kinderen het fijn om op hun zij te liggen. Dit is mogelijk wanneer u de rug ondersteunt met kussens. Zo kunt u ook de huid aan de achterkant goed controleren en worden de nekspieren getraind.

Waar moet u op letten na uw onderzoek/behandeling?

Verzorging van een kind met een gipsbroek  

Het gips mag niet nat worden, daarom mag uw kind niet in bad of onder de douche. Zolang uw kind een gipsbroek heeft, kunt u hem wassen op een aankleedkussen met een waskom en een washand. Wees spaarzaam met water, zorg dat er geen water onder het gips komt. Het gips kan niet zomaar gewisseld worden. Als het gips toch nat wordt, droogt u het met een lauwwarme föhn of zacht tissue papier. 

Last van de gipsbroek  

Hoe jonger uw kind is, hoe minder last het lijkt te hebben van het gips. Een uitzondering kan zijn wanneer uw kind last heeft van darmkrampjes. Het gips kan dan een belemmering zijn als uw kind de beentjes wil intrekken om een boertje en/of windje te laten. Het is daarom aan te raden om iets langer na het voeden de tijd te nemen om uw baby te laten boeren, bijvoorbeeld door rond te lopen met de baby op uw arm. Eventueel kunnen, in overleg met de arts, medicijnen worden overwogen.  

Controleer regelmatig:  

• Of het gips niet te strak zit: u kan met uw hand onder het gips via de buikzijde. Bij het niet goed door kunnen ademen van uw kind meteen de gipskamer/Spoedeisende Hulp bellen; 
• Op scherpe randjes of uitsteeksels van de gipsbroek, dit veroorzaakt wondjes of rode plekjes; 
• De kleur van tenen (roze) en temperatuur van tenen en voeten; 
• Of uw kind de tenen kan bewegen; 
• Of de tenen eventueel zwellen; 
• Dat de voet niet naar binnen verdwijnt in het gips; 
• Dat uw kind goed recht in het gips blijft liggen/zitten. 

Plassen en ontlasting  

Vies gips door ontlasting en/of urine is een veelvoorkomend probleem. Nat gips kan erg gaan ruiken en wondjes veroorzaken. Het gips kan niet zomaar gewisseld worden. U kunt het volgende doen om dit te voorkomen: Plaats als bescherming een kleine luier, (of evt. maandverband of kraamverband) in het open gedeelte van de gipsbroek (zie figuur 3). De grote luier die er vervolgens overheen zit dient dan als de “extra” bescherming.  

Figuur 3: Kleine luier in opening gipsbroek  

U krijgt een spatel (zie figuur 4) mee die het makkelijker maakt om de luier onder de gipsbroek te krijgen, zonder dat u met de hand helemaal onder de gipsbroek hoeft te gaan. Deze binnenste luier voorkomt dat het gips nat wordt. Daar overheen doet u dan de gewone luier (vaak één of twee maten groter dan uw kind gewoonlijk draagt); 

Tip: 

Knip een ovaal stukje uit de plastic buitenkant van de binnenste luier, overtollig vocht kan dan makkelijker naar de buitenste luier. Vouw zijranden van de luiers goed naar binnen om lekkage te voorkomen! 

Figuur 4: Spatel 

Het is belangrijk dat u uw kind regelmatig verschoont. Doe dit iedere drie uur. In de nacht is wisselen minder vaak nodig. Om ongelukjes te voorkomen kunt u de gipsrand afplakken met speciale afwasbare tape, microfoam. Verkrijgbaar bij apotheek.Om huidirritatie te voorkomen kunt u een beschermlaagje aanbrengen op de huid met barrièrespray, ook verkrijgbaar bij de apotheek.Is het gips vies, dan kunt u het best schoonmaken met een klein beetje water en een handdoek gebruiken om het te drogen. Bij ontlasting of diarree in het gips kunt u met in olie gedrenkte wegwerpdoekjes tussen het gips en de huid vegen.Wanneer het gips echt niet schoon te krijgen is of flink nat is, neem dan contact op met de Gipskamer.  

Hoe voorkom ik huidproblemen?  

Om huidirritaties, schuurplekjes en vieze geurtjes te voorkomen heeft u al gelezen dat het gips droog moet blijven. Een lauwwarme föhn kan uitkomst bieden bij jeuk. Ook stofzuigen van het gips helpt tegen jeuk. Krab nooit met scherpe voorwerpen onder het gips. Dit kan door minimale huidbeschadigingenleiden tot huidinfecties. Bovendien duwt u de wattenlaag weg, dit leidt tot meer irritatie.Vieze geurtjes kunt u verhelpen door te druppelen met Nilodor. Het neutraliseert ongewenste luchtjes. Dit kunt u kopen bij uw apotheek.  

Wat is goede voeding?  

Geef uw kind geen voedingsmiddelen die extra gasvorming in de darmen veroorzaken, zoals bonen en koolzuurhoudende dranken. Zo voorkomt u buikkrampen en diarree. Als uw kind last heeft van druk op de maag, geef dan meerdere malen per dag kleine porties eten. Doordat uw kind minder beweegt kan het zijn, dat zijn/haar zin in eten vermindert. Soms wil een kind een paar dagen niet eten. Tussendoortjes kunt u beter even niet geven. Het is wel van belang dat uw kind, vooral tijdens deze dagen, voldoende vocht binnenkrijgt. Dus goed laten drinken. 

Slapen?  

Houd er rekening mee dat de gipsbroek van zichzelf al best warm is en het dekbed wat gebruikt wordt, dan waarschijnlijk te warm zal zijn, wat weer zweten en dus jeuk met zich meebrengt. Zorg voor een dunne (niet synthetische) deken/doek. U kunt hier ook voor een extra brede slaapzak kiezen, werkt wat makkelijker qua indekken omdat je dan niet de deken hoger over de benen hoeft in te dekken. Uw kind kan dan met warme dagen alleen in de slaapzak slapen. Let verder op de breedte van het bed. Een kind met een gipsbroek is al snel breder dan 60cm, waardoor een ledikant te smal kan worden.  

Bij oudere kinderen met een gipsbroek ontstaan soms andere slaapgewoontes. Ze slapen korter, worden rusteloos en zijn ’s nachts angstig. Kramp, jeuk en het niet kunnen draaien zorgen voor onrustige nachten. Als uw kind huilend wakker wordt, kan het krampjes in de benen hebben. Masseren van de enkels en de voeten kan dan helpen. Let er ook op dat het bed breed genoeg is voor de gipsbroek en dat u uw kind niet te warm toedekt. Door de gipsbroek heeft uw kind het sneller warm.  

Spelen en bewegen  

Probeer uw kind zo normaal mogelijk te behandelen en bij zoveel mogelijk activiteiten te betrekken. Uw kind kan niet lopen, maar kruipen of tijgeren lukt vaak wel. In buikligging kan uw kind proberen te kruipen, door zich met de armen af te zetten. Zo kan uw kind toch spelen. (zie figuur 5)  

Figuur 5: Op de buik liggen en spelen  

En na verloop van tijd kan uw kind in een gipsbroek zich vaak omrollen. 

Creatieve ouders kunnen een soort skateboard maken waar uw kind op kan rondrijden op de buik.  

Zijn er gevolgen voor de ontwikkeling?  

Door de gipsbroek kan uw kind moeilijker bewegen. Hierdoor kan de ontwikkeling van uw kind op een bepaald gebied tijdelijk veranderen. Een kind kan bijvoorbeeld in mindere mate zijn grove motoriek ontwikkelen, maar kan ineens enorm vooruitgaan in zijn fijne motoriek, of in zijn taalontwikkeling. U hoeft zich hier geen zorgen over te maken, kinderen zijn erg flexibel. Uiteindelijk brengt deze behandeling voor uw kind, op het gebied van ontwikkeling, geen nadelige gevolgen met zich mee. De nekspieren zijn in het begin wat slapper door het vele liggen, dit herstelt snel.  

Vervoeren  

Uw kind is door de gipsbroek zwaarder en meestal breder dan normaal. Dit heeft gevolgen voor het vervoer. Bij smaller gips kunt u een bredere kinderwagen of Maxi-Cosi gebruiken, eventueel opgevuld met kussens of opgerolde handdoeken onder de billen.Bij vervoer met de auto kan het lastig zijn om een geschikte autostoel te vinden. Soms moet u de riempjes verlengen om deze vast te kunnen maken. En de stoel opvullen met een handdoek onder de billen kan helpen. U kunt ook kijken voor een speciale autostoel. Kijk voor meer informatie verderop in de folder.  

Is aparte kleding nodig?  

Helaas past de kleding van uw kind niet meer. Meestal heeft u een of twee maten groter nodig dan normaal. Makkelijk zijn vooral sluitingen van klittenband bijvoorbeeld in de zij- of binnennaden van een broek.  

Enkele websites voor aangepaste kleding zijn: www.goodmoodkid.nl of u kunt kijken op www.marktplaats.nl

Wat is handig om te weten?  

Uw kind is door de gipsbroek een stuk zwaarder en minder soepel in zijn/haar bewegingen. Het verzorgen van uw kind is minder belastend voor u als u de hoogte van de meubels aanpast tot een goede werkhoogte, denk erbij aan het optillen van uw kind: Een box met verhoogde bodem, klossen onder het bedje. De commode of aankleedtafel zo hoog mogelijk maken. 

Contact bij problemen na uw onderzoek/behandeling

Als de tenen: kouder worden, blauw of wit verkleuren, dikker worden, pijnlijk en gespannen zijn, in het gips 'verdwijnen' en niet meer te zien zijn.

Als het gips: gescheurd is, te ruim is, irritatie op de huid veroorzaakt.

Ook als uw kind steeds onrustiger wordt, voortdurend huilt en u denkt dat dit met het gips te maken heeft, moet u contact opnemen.

Contactgegevens van de betrokken poliklinieken

Aarzel niet om tijdens de controles de specialist of de gipsverbandmeester vragen te stellen. Natuurlijk kunt u ook buiten uw afspraken telefonisch contact opnemen met de gipsverbandmeester. Als er buiten kantooruren of in het weekend een probleem is, kunt u contact opnemen met de spoedeisende hulp, zij nemen dan contact op met de dienstdoende orthopeed. En die beslist of het noodzakelijk is dat u langskomt. 

Bereikbaarheid:  

De gipskamer is geopend van maandag t/m vrijdag van 8.00 uur tot 16.30 uur.  

U kunt de Gipskamer telefonisch bereiken van maandag t/m vrijdag tussen 08.30 - 09.30 uur en tussen 13.30 - 14.30 uur via (071) 526 3038.  

Vanaf 16.30 uur, in het weekend en op feestdagen is de Gipskamer gesloten en kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp via (071) 526 1950.

Overig

Maxi-Cosi Happy Hips Service  

Ook baby’tjes met heupdysplasie veilig onderweg. Als je baby een spreidbroekje draagt, vraag je je misschien af hoe je je kleintje veilig meeneemt in de auto. Een standaard autostoel aanpassen, met bijvoorbeeld handdoeken is absoluut geen veilige oplossing!  

Onze productontwikkelaars hebben intensief samengewerkt met medische professionals om een van onze autostoeltjes aan te passen. Zo is de Maxi-Cosi Opal HD ontstaan. Deze speciale heupdysplasie autostoel geeft extra   rugondersteuning en extra ruimte voor de beentjes, precies wat kindjes met klachten aan de heupen nodig hebben.Hoe kan ik gebruik maken van de Maxi-Cosi Opal HD?De Maxi-Cosi Opal HD is nergens te koop. Via de Happy Hips Service verhuren we het autostoeltje aan je zolang je kindje een spreidbroekje draagt. Een geruststellend idee dat je kleintje eindelijk veilig mee op weg kan.  

Hoeveel kost het?  

Het huren van de autostoel kost €10 per maand, daarnaast vragen we je een borg te betalen van €250,-. We bezorgen de autostoel kosteloos bij je thuis. Nadat je de autostoel in goede staat hebt geretourneerd storten we de borg terug, minus de huur van €10 per maand. Wanneer je de Opal HD bijvoorbeeld 6 maanden nodig hebt, betaal je ons een borg van €250 en storten wij €190 terug.  

Neem contact met ons op  

Wil je spreken met een van onze medewerkers? Stuur ons dan een bericht via ons https://www.maxi-cosi.nl/contact

Je kunt de Opal HD ook direct aanvragen via het aanvraagformulier.

We hebben begrepen dat dit even kan duren voordat dit geregeld is (4 weken), ons advies is om hier op tijd mee te beginnen  

Tips van ouders voor ouders  

Van een ouder met ervaring ontvingen wij onderstaande tips. Wij als gipskamer, vinden deze zo bruikbaar dat we deze tips voor u in een folder hebben laten opnemen.  

Vooraf te regelen  

Neem contact op met uw zorgverzekeraar om te vragen of u bepaalde producten vergoed kunt krijgen. Vraag u behandelend arts om een verklaring, zodat onderstaande hulpmiddelen en eventuele andere benodigde artikelen (zoals luiers, onderleggers, urinaal, en dergelijke) vergoed worden. Een rugsteun voor in het eigen bed; bedverhogers/klossen (verkrijgbaar in verschillende hoogtes), vergemakkelijkt het tillen/verschonen;  

Vervoer  

vrijstelling aanvragen bij het CBR om mogelijke bekeuringen en/of problemen bij een verzekeraar te voorkomen. Voor vervoer ter voet:  

• Brede kinderwagen: [LINK: www.bredebuggy.nl] (ook handig voor op de kinderopvang) 
• Een draagzak met breed zitvlak, vraag voor de zekerheid de gipsverbandmeester.