LUMC leidt onderzoek naar vaccin tegen parasitaire wormen
Deze schistosoom, een parasitaire worm, is in werkelijkheid circa 1 centimeter groot en nestelt zich in de bloedbaan. (Foto: Noor Kuhlemaijer, Leids Universitair Medisch Centrum)
&w=710&h=710)
Onderzoek naar vaccins tegen parasitaire wormen (ook wel helminthen genoemd) is nog erg beperkt. Aan de hand van studies met vrijwilligers, die op een controleerde en veilige manier werden blootgesteld aan helminthen, weten wetenschappers eigenlijk pas net iets over hoe de immuunreactie van mensen tegen wormen werkt. Deze opgedane kennis willen de onderzoekers nu ook gaan toepassen op het ontwikkelen van vaccins. Om dat te doen, zullen zij gebruik maken van de nieuwste methoden, zoals de mRNA-technologie die ook voor sommige coronavaccins is gebruikt.
Besmetting vindt plaats na huidcontact met larven
De focus van het project, genaamd WORMVACS2.0, zal liggen op infecties met mijnwormen en schistosomen. Volgens de laatste schattingen zijn er 500 tot 800 miljoen mensen geïnfecteerd met mijnwormen en ongeveer 250 miljoen met schistosomen. De infecties komen vooral voor in tropische en subtropische gebieden.
Besmetting met mijnwormen vindt plaats als de huid van mensen in contact komt met larven die in de grond zitten. De worpjes nestelen zich daarna in de darmen. Ook schistosomen dringen binnen via de huid, maar dan na contact met larven die in zoet water leven, uitgescheiden door zoetwaterslakken. De parasieten dringen de huid binnen en de wormen nestelen zich in de bloedbaan.
Ernstige ontstekingen en schade aan organen
De infecties leiden tot algemene gezondheidsklachten en verzwakking. Vooral schistosomen kunnen ernstige ontstekingen en schade aan organen, zoals de lever veroorzaken. Behandeling van de wormeninfecties met medicijnen is mogelijk, maar omdat die geen effectieve immuunreacties opwekken, raken mensen in gebieden waar de parasieten voorkomen doorlopend opnieuw besmet. Vaccins kunnen helpen die cyclus te doorbreken.
'Vaccins nodig om verwoestende ziekten te bestrijden'
Aan het project werken onderzoekers van meerdere instituten uit Europa, de Verenigde Staten, Afrika en Australië samen. LUMC-hoogleraar Cornelis Hokke is coördinator van het consortium: "Helminth-infecties veroorzaken wereldwijd grote gezondheidsproblemen. Vaccins zullen een cruciale toevoeging zijn aan onze gereedschapskist om deze verwoestende ziekten te bestrijden en te voorkomen."
Voor het project ontvangen de onderzoekers 6,9 miljoen euro subsidie van de Europese Commissie als onderdeel van het Horizon Europe programma. Kijk voor meer informatie op wormvacs.org.