Maagkanker

Wat is Maagkanker?

Bij maagkanker is er sprake van een kwaadaardige tumor in de maag. De vorm van maagkanker die het meest voorkomt (ongeveer bij 95 % van alle gevallen van maagkanker) heet het adenocarcinoom. Het adenocarcinoom ontstaat in het slijmvlies van de maag. Per jaar krijgen ongeveer 1900 mensen maagkanker. Maagkanker wordt vaak in een later stadium ontdekt, omdat er in een vroeg stadium meestal geen klachten zijn. Het kan voorkomen dat de maagkanker uitzaait. Dat gebeurt dan meestal naar de lymfeklieren, lever en de buikholte.

Verschijnselen

Maagkanker geeft in het begin weinig symptomen. In een later stadium kunnen de volgende symptomen voorkomen: 

• Passageklachten: het gevoel dat het eten niet wil zakken of blijft steken; 
• Maagpijn, misselijkheid en een vol gevoel in de bovenbuik; 
• Gewichtsverlies: door een gebrek aan eetlust of door moeite bij het eten; 
• Ontlasting: deze kan donker of pikzwart zijn door bloedverlies uit de tumor; 
• Vermoeidheid door bloedarmoede.

Oorzaak

Het is niet mogelijk de exacte oorzaak van het ontstaan van maagkanker aan te wijzen. Wel zijn er factoren bekend die het risico op maagkanker vergroten. Dit zijn onder andere: besmetting met de bacterie Helicobacter pylori, roken en de verwijdering van (een deel van) de maag in het verleden. Ook erfelijkheid kan een rol spelen.

Waarom u bij ons in goede handen bent

Binnen het LUMC werken specialisten van verschillende afdelingen samen om tot een goed onderbouwde diagnose en een optimaal behandelplan te komen. We bespreken onze patiënten uitgebreid in een wekelijks multidisciplinair overleg, waarbij artsen van alle betrokken afdelingen aanwezig zijn. De besproken patiënten worden meestal dezelfde dag nog op het spreekuur gezien. Op deze manier hebben wij altijd een goed beeld van u als patiënt en kunnen we uitstekend inspelen op uw medische en persoonlijke situatie.

Sneldiagnose maagkanker 

Sinds een aantal jaar biedt het LUMC sneldiagnose aan voor een groot aantal kankersoorten, waaronder maagkanker. Als de huisarts vermoedt dat uw klachten zouden kunnen berusten op maagkanker, kunnen wij u daar binnen twee werkdagen duidelijkheid over geven. 

Expertise 

De behandeling van maagkanker wordt in een beperkt aantal ziekenhuizen waaronder het LUMC gedaan. Hierdoor hebben wij veel expertise met maagtumoren. Wij opereren ongeveer 40 maagkankerpatiënten per jaar. Ons zeer ervaren team is er bedreven in om complicaties te voorkomen. 

Onderzoek 

Het LUMC is niet alleen een centrum van zorg, maar ook van onderzoek. Wij doen veel wetenschappelijk onderzoek naar de oorsprong en behandeling van maagkanker. Een van onze sterke punten is het vertalen van onderzoeksresultaten naar de behandeling van patiënten. Onze patiënten kunnen zo heel direct profiteren van nieuwe inzichten. Als patiënt wordt u mogelijk gevraagd deel te nemen aan onderzoek. 

Zorg voor ouderen 

Ook oudere maagkankerpatiënten zijn bij ons in goede handen. Ons team is extra alert op complicaties die juist bij deze groep voor kunnen komen, zoals verwardheid of een delier . Onze zorg begint al voor de behandeling; oudere patiënten krijgen een extra screening zodat we goed weten wat zij wel en niet aan kunnen. Zo kunnen wij ook ouderen optimaal behandelen. 

Second opinion 

Patiënten van een ander ziekenhuis die een second opinion willen zijn bij ons van harte welkom. Zodra wij alle benodigde informatie hebben zullen wij uw situatie met ons multidisciplinaire team bestuderen. 

Als er een vermoeden bestaat dat u maagkanker hebt, dan kunt u bij het LUMC terecht voor sneldiagnose. Ons sneldiagnosetraject geeft u in korte tijd duidelijkheid of u maagkanker hebt. Is de diagnose maagkanker al gesteld in het LUMC of een ander ziekenhuis? Dan kunt u naar ons worden doorverwezen voor verder onderzoek en behandeling. 

Sneldiagnose maagkanker bij verwijzing door uw huisarts 

Uw huisarts of uw arts uit een ander ziekenhuis verwijst u door naar het LUMC. Bent u naar ons doorverwezen voor sneldiagnose? Dan wordt u binnen een werkdag na de verwijzing door een van onze verpleegkundig specialisten gebeld om een afspraak te maken. 

Wat kunt u verwachten van de sneldiagnose maagkanker? 

Bent u doorverwezen voor sneldiagnose? Dan hebt u eerst een uitgebreid intakegesprek met één van onze verpleegkundig specialisten. Tijdens het intakegesprek kunt u het volgende verwachten: 

• De verpleegkundig specialist vraagt naar uw klachten, uw medische voorgeschiedenis en uw medicijngebruik. 
• Afhankelijk van uw gezondheidssituatie wordt er een gastroscopie gepland. Dit onderzoek vindt binnen 2 werkdagen plaats. De verpleegkundig specialist legt uit wat een gastroscopie is en hoe u zich hierop voorbereidt. 

Gastroscopie en eventueel vervolgonderzoek 

Bij een gastroscopie kijkt de arts met behulp van een scoop (flexibele slang met een camera) in de slokdarm, maag en in het eerste stukje van de dunne darm. Als er bij een scopie verdenking is op maagkanker, worden er biopten (stukjes weefsel) genomen van de afwijking om de diagnose te bevestigen. Overigens worden er vaak ook biopten afgenomen als er een goedaardige afwijking, zoals bijvoorbeeld een ontsteking, gezien wordt. Als er bij de gastroscopie verdenking is op maagkanker, is vervolgonderzoek nodig om de ziekte verder in kaart te kunnen brengen. Dit is van belang om te bepalen wat de beste behandeling voor u is. Niet elk vervolgonderzoek is altijd nodig. Mogelijke onderzoeken zijn: 

• CT-scan van borst en buik; 
• Endo-echo-onderzoek van de maag (hierbij wordt er met een echoscoop gekeken in de slokdarm/maag). Dit onderzoek hoeft alleen te gebeuren als de tumor doorgroeit in de slokdarm. 

Wie komt u tegen? 

De sneldiagnose naar maagkanker gebeurt door een multidisciplinair team. Dit team bestaat uit maag-, darm-, leverartsen, verpleegkundig specialisten, endoscopie-verpleegkundigen, pathologen en een medisch secretariaat. 

Als de diagnose maagkanker al is gesteld 

Is de diagnose maagkanker gesteld in een ander ziekenhuis en bent u naar ons doorverwezen? Dan bespreken wij uw situatie eerst in ons wekelijks multidisciplinair overleg. Op diezelfde dag hebt u een afspraak op de polikliniek van het LUMC. Wij bellen u om die afspraak te maken. 

In een multidisciplinair overleg zijn artsen met verschillende specialisaties aanwezig: een oncologisch chirurg, een radiotherapeut-oncoloog (bestralingsarts), een internist-oncoloog, een maag-darm-leverarts, een patholoog, een nucleair geneeskundige, een radioloog en een internist-ouderengeneeskunde. Zij bespreken of er nog verder onderzoek nodig is, en wat de behandelingsmogelijkheden zijn. 

Bespreken eventueel onderzoek of behandelplan 

Het team van behandelende artsen bespreekt met u wat de diagnose is, of er meer onderzoek nodig is en wat de mogelijke behandelingen zijn. Dat doen wij op een multidisciplinaire polikliniek waar artsen met verschillende specialisaties  aanwezig zijn. De uitgebreidheid van de maagkanker, uw conditie en uw eigen wensen en verwachtingen worden allemaal meegewogen bij het vaststellen van het behandelplan. 

Uitslag van het onderzoek

Direct na de gastroscopie krijgt u de voorlopige uitslag van de arts die het onderzoek heeft uitgevoerd. Als er na de gastroscopie verdenking is op maagkanker, zal de arts dit met u bespreken. Als er geen maagkanker is geconstateerd, komt u nog eenmaal terug bij een maag,- darm,- en leverarts voor de definitieve uitslag. Daarna wordt u terugverwezen naar uw huisarts. 

Als er weefsel is afgenomen, wordt dit onderzocht door de patholoog. De uitslag van dit onderzoek is meestal na 7 tot 10 werkdagen bekend. U hebt daarna een afspraak bij de maag,- darm,- en leverarts die de definitieve uitslag met u bespreekt. 

Welke behandelingen zijn er mogelijk?

Als bij u maagkanker is vastgesteld, dan zoeken we direct naar een behandeling die het beste bij u past. U wordt bij ons behandeld door een multidisciplinair team dat bestaat uit onder meer een oncologisch chirurg, een radiotherapeut-oncoloog (bestralingsarts), een internist-oncoloog en een maag-darm-leverarts. 

Welke behandelingen zijn er mogelijk? 

U kunt de volgende behandelingen krijgen: 

• een operatie; 
• chemotherapie; 
• bestraling; 
• een combinatie van deze behandelingen.

Een behandeling kan gericht zijn op genezing, maar ook op het remmen van de ziekte. Is genezing het doel, dan heet dit een curatieve behandeling. Als een tumor beperkt is tot de slijmvlieslaag van de maag, dan kan een curatieve behandeling bestaan uit het plaatselijk verwijderen van het slijmvlies met de tumor. 

Meestal zijn maagkankertumoren hiervoor echter te groot. In dat geval is de standaardbehandeling een operatie voorafgegaan door 3 chemokuren van elk 3 weken. Na de operatie volgen nog 3 chemokuren van elk 3 weken. In bepaalde situaties wordt na de operatie besloten in plaats van 3 chemokuren een combinatiebehandeling van bestraling met chemotherapie te geven. Soms kan een deel van de behandeling worden gegeven in het verwijzend ziekenhuis. De operatie vindt altijd plaats in het LUMC. 

(Klik hier voor een grotere versie)

Operatie 

Tijdens de operatie wordt de maagtumor met de omliggende lymfeklieren verwijderd. De operatie wordt uitgevoerd door de oncologisch chirurg van de afdeling Heelkunde. Afhankelijk van de plaats en de grootte van de tumor wordt een deel van de maag of de gehele maag verwijderd. Als de tumor hoog in de maag zit, moet mogelijk ook een groot deel van de slokdarm worden verwijderd. Van de maag die overblijft wordt dan door de chirurg een soort buis gemaakt die als slokdarm gaat werken: een zogenaamde buismaag. In sommige gevallen kan de operatie minimaal invasief worden uitgevoerd (een kijkoperatie of laparoscopie). 

Palliatieve behandeling 

Is genezing niet (meer) mogelijk, dan kunt u een palliatieve behandeling krijgen. Een palliatieve behandeling is gericht op het remmen van de ziekte en/of het behandelen of voorkomen van klachten. Deze behandeling kan bestaan uit een operatie, chemotherapie (soms in combinatie met aanvullende tumorremmende therapie) of bestraling. 

Hoe kunt u zich op de behandeling voorbereiden?

Het horen van de diagnose maagkanker en het ondergaan van de behandeling kunnen zeer ingrijpend zijn. We zullen u zo goed mogelijk begeleiden en voorlichten. Neem bij uw bezoeken aan het ziekenhuis ook altijd iemand mee om u te ondersteunen en met u mee te denken. 

Rookt u? Dan zullen wij u met klem adviseren te stoppen met roken, tenminste 6 weken voor de operatie. Dit vermindert de kans op complicaties. 

Wat is de prognose?

Maagkanker geeft in het begin weinig of geen klachten. De ziekte wordt daarom vaak pas laat ontdekt. Hierdoor is een curatieve aanpak (behandeling gericht op genezing) vaak niet mogelijk en is gemiddeld 20% van alle patiënten met maagkanker na 5 jaar nog in leven. Ongeveer 50% van de patiënten die een curatieve operatie hebben ondergaan, is na 5 jaar nog in leven. Bij mensen bij wie de tumor beperkt is gebleven tot het slijmvlies van de maag, is de 5-jaarsoverleving na de operatie ongeveer 80% (bron: kwf.nl). Kenmerken van de tumor en uw persoonlijke omstandigheden zijn van invloed op uw persoonlijke prognose. Wat u zelf kunt verwachten, kunt u het beste met uw behandelend arts bespreken. 

Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek

Het LUMC doet veel wetenschappelijk onderzoek naar maagkanker. We hebben een Biobank, waar we weefsels opslaan voor onderzoek. We doen onderzoek in ons laboratorium en we bestuderen de effecten van nieuwe behandelmethoden. Zo kijken we naar het effect van chemotherapie in combinatie met bestraling na een operatie. U kunt gevraagd worden om mee te doen aan ons onderzoek. 

Na uw behandeling blijft u bij ons op controle komen. Onze nazorg is erop gericht de bijwerkingen en gevolgen van de behandeling zoveel mogelijk te beperken. Wij helpen u bij het verwerken van uw ziekte, en bij het herstel.

Welke specifieke nazorg kunnen we bieden bij deze aandoening?

Na uw behandeling blijft u in principe 5 jaar bij ons onder controle. U komt regelmatig bij ons op het spreekuur; de eerste periode elke 4 tot 6 weken, daarna minder vaak. 

Na een operatie 

Het verwijderen van de maag, of een deel van de maag, is een ingrijpende operatie. Er zijn een aantal specifieke klachten waar u mee te maken kunt krijgen, zoals vitamine B12-tekort en dumping (klachten doordat eten en drinken sneller in de dunne darm terechtkomt). Wij zullen u helpen hier zo goed mogelijk mee om te gaan. Zo zal onze diëtist u begeleiden bij het vinden van een aangepast eetpatroon. Er is een brochure beschikbaar over het herstelproces bij een buismaag op kanker.nl.

Begeleiding 

Het krijgen van kanker en het ondergaan van een behandeling kunnen ingrijpend zijn. De oncolologisch maatschappelijk werkers van het LUMC kunnen u helpen zaken rondom de ziekte en behandeling te verwerken. 

Het kan prettig zijn om in contact te komen met lotgenoten, om te horen hoe zij een behandeling hebben ervaren. Dit kan via de patiëntenvereniging Stichting Patiënten Kanker Spijsverteringskanaal.

Waar moet u op letten na uw behandeling?

Een behandeling voor maagkanker brengt bijwerkingen met zich mee. Sommige verwacht, andere onverwacht. Let goed op bijwerkingen en bespreek ze met uw arts. 

Contact bij problemen na uw behandeling

Loopt u na uw behandeling tegen problemen aan? Geef dit aan bij de nacontroles, of eerder als ze urgent zijn. Bel dan met de polikliniek van uw behandelaar. Het telefoonnummer vindt u op uw afspraakkaart. Krijgt u buiten kantooruren last van acute problemen? Dan kunt u zich melden bij de spoedeisende hulp van het LUMC. 

Behandelteam

Uw behandelend arts maakt onderdeel uit van een uitgebreid team van specialisten en verpleegkundigen. Zo kunt u te maken krijgen met een radiotherapeut-oncoloog (bestralingsarts), een internist-oncoloog, een oncologisch chirurg en een maag-darm-leverarts. Ook radiologen, nucleair geneeskundigen, internisten-ouderengeneeskunde en pathologen kunnen deel uitmaken van het team. Net als diëtisten, verpleegkundig specialisten en maatschappelijk werkers.

Dr. H.H. Hartgrink 

Oncologisch chirurg 

Dr. A.M.J. Langers 

Maag-darm-leverarts

Dr. I.M. Lips 

Radiotherapeut-oncoloog

Dr. K.J. Neelis 

Radiotherapeut-oncoloog

Dr. M. Slingerland 

Internist-oncoloog

Dr. W.O. de Steur 

Oncologisch chirurg

A. uit den Boogaard 

Verpleegkundig specialist ouderengeneeskunde

S. Quix 

Verpleegkundig specialist slokdarm-/maagkanker

Dr. J.J. Boonstra 

Maag-darm-leverarts

Drs. D. Eschbach-Zandbergen

Radiotherapeut-Oncoloog

Prof.dr. Y.M. Van der Linden

Radiotherapeut-oncoloog

Mw. Dr. J.M. Immink

Radiotherapeut-Oncoloog

Aan welke studies kan je meedoen?

Waar doen we momenteel onderzoek naar? 

TENT 

Oudere maagkankerpatiënten komen in aanmerking om mee te doen aan de TENT-studie. Dit is een groot onderzoek van de afdeling Interne-Ouderengeneeskunde naar manieren om te voorspellen of oudere patiënten een behandeling goed zullen kunnen verdragen of dat zij extra ondersteuning nodig hebben. Er worden vragenlijsten afgenomen en bloedmonsters onderzocht. 

LUMC Biobank 

In de Biobank van het LUMC verzamelen en bewaren wij lichaamsmateriaal van patiënten. Ook maagkankerpatiënten vragen wij toestemming om materiaal en gegevens te bewaren. Uw medische gegevens worden opgeslagen in een speciaal hiervoor ontwikkelde databank. Met deze medische gegevens in combinatie met uw lichaamsmateriaal kan veel wetenschappelijk onderzoek worden gedaan. Uw behandelend arts zal u meer informatie geven. 

POCOP 

In POCOP werken we aan de registratie van de kwaliteit van leven van maagkanker- en slokdarmkankerpatiënten. We proberen om van zoveel mogelijk patiënten met slokdarm- en maagkanker gegevens te verzamelen. Op deze manier hopen we beter inzicht te krijgen in welke factoren van invloed zijn op de uitkomst van de behandeling en kwaliteit van leven. Uiteindelijk moet het onderzoek leiden tot meer voorspellers van een succesvolle behandeling, zodat toekomstige patiënten een behandeling op maat kunnen krijgen. We vragen onze patiënten om regelmatig een set vragenlijsten in te vullen. Hiermee kunnen we beter onderzoeken wat de effecten van de ziekte en behandeling zijn op de kwaliteit van leven van patiënten en de zorg verbeteren. 

Contact

Wilt u meer weten of hebt u nog vragen? Neem dan contact met ons op of volg de links voor aanvullende informatie. 

Patiëntportaal mijnLUMC 

In het patiëntportaal mijnLUMC vindt u een duidelijk overzicht van uw behandelingen en hebt u inzicht in uw medische gegevens. Snel en veilig. Thuis, onderweg en in het ziekenhuis. 

Contactgegevens voor patiënten 

• Radiotherapie: 071-526 3525 
• Maag-, darm- en leverziekten: 071-526 3575 (op werkdagen van 09.00 tot 12.00) 

Links

• KWF Kankerbestrijding
• Kanker.nl over maagkanker

Overig

Informatie voor verwijzers naar de polikliniek voor Slokdarm- en Maagtumoren.

Verwijzen 

Wilt u een patiënt met maagkanker naar ons verwijzen? Dan ontvangen wij graag van u de volgende gegevens: 

• patiëntgegevens (NAW gegevens, telefoonnummer waarop patiënt bereikt kan worden, BSN); 
• verwijsbrief incl. de verslagen van de verrichte onderzoeken/ laboratoriumuitslagen; 
• gastroscopie-verslag(en); 
• PA-uitslag(en); 
• CT-scan met intraveneus contrast (op cd-rom), inclusief verslaglegging.

U kunt de verwijsgegevens sturen naar: 

LUMC
Polikliniek maag-darm-leverziekten, B4-R
Postbus 9600
2300 RC Leiden

Voor het afleveren van de cd-rom met beeldvormende onderzoeken is het postadres: B4, kamer 124, route 47 

De beeldvormende onderzoeken (op cd-rom) dienen uiterlijk dinsdag om 12.00 uur te zijn afgeleverd op bovengenoemd postadres. 

Binnenkort vindt u hier een digitaal aanmeldformulier en de mogelijkheid om beeldmateriaal digitaal te versturen. 

Mogelijkheden en overleg 

De behandeling van patiënten met maagkanker gebeurt altijd in overleg met het verwijzend centrum. Dat houdt in dat eventuele aanvullende onderzoeken en voorbehandeling (zoals peri-operatieve chemotherapie  ) in veel gevallen plaats kan vinden in het verwijzend centrum, mits het centrum over de benodigde faciliteiten beschikt. 

Ook zijn wij graag bereid tot het verlenen van een second opinion. 

Voor overleg kunt u ons bereiken op telefoonnummer 071-5263575 of via de telefoondienst van het LUMC (071-5269111, vragen naar polikliniek maag-darm-leverziekten). 

Over de polikliniek 

De polikliniek voor Slokdarm- en Maagtumoren is een multidisciplinaire polikliniek voor patiënten met slokdarm- of maagkanker. Patiënten die naar deze polikliniek worden verwezen, worden besproken in een multidisciplinair team (bestaande uit een oncologisch chirurg gespecialiseerd in de slokdarm-/maagchirurgie, een internist-oncoloog, een radiotherapeut-oncoloog, een maag-darm-lever-arts, een patholoog, een radioloog, een nucleair geneeskundige en een internist-ouderengeneeskunde). Het behandeladvies (of soms advies tot verdere analyse) dat bij het multidisciplinair overleg is gegeven, wordt vervolgens door het behandelteam met de patiënt besproken op de polikliniek en in overleg met verwijzer en patiënt in het LUMC of (deels) in het verwijscentrum uitgevoerd.

Ons multidisciplinair overleg vindt plaats op donderdagochtend. Aansluitend zien wij vanaf 11.00 uur de patiënten op de polikliniek. Patiënten ouder dan 70 jaar, of op indicatie vanaf 60 jaar, worden  direct aansluitend aan dit consult gezien voor een korte geriatrische screening door de specialistisch verpleegkundige van de interne-ouderengeneeskunde. 

Indien wij (uiterlijk) dinsdag om 12.00 uur over alle verwijsgegevens (inclusief cd-rom met beeldvormende onderzoeken) kunnen beschikken, zal de patiënt voor de donderdag in diezelfde week worden opgeroepen; anders zal de patiënt de daaropvolgende donderdag worden gezien op de polikliniek.