Medicatiemeting thuis via een vingerprik (DBS)
Een medicijnmeting via een vingerprik heet 'dried blood spot'-afname (DBS-afname). Hierbij kunt u zelf thuis bloedprikken via een vingerprik. Het bloed gebruiken we bij het bepalen van de hoeveelheid afweeronderdrukkende medicijnen in uw bloed.
Voor de bloedafname via een vingerprik ontvangt u een ‘DBS-kit’. Uw behandelend arts vertelt u op welke momenten rondom de inname van uw afweeronderdrukkende medicijn u uw bloed moet afnemen. Deze momenten staan ook op het laboratoriumformulier dat meegestuurd is met de DBS-kit. De precieze tijdstippen van bloedafname en de datum en het tijdstip van de laatste medicijninname zijn erg belangrijk. Daarom moet u deze op het aanvraagformulier opschrijven zoals in de uitleg staat aangegeven.
…Voor de bloedafname via een vingerprik ontvangt u een ‘DBS-kit’. Uw behandelend arts vertelt u op welke momenten rondom de inname van uw afweeronderdrukkende medicijn u uw bloed moet afnemen. Deze momenten staan ook op het laboratoriumformulier dat meegestuurd is met de DBS-kit. De precieze tijdstippen van bloedafname en de datum en het tijdstip van de laatste medicijninname zijn erg belangrijk. Daarom moet u deze op het aanvraagformulier opschrijven zoals in de uitleg staat aangegeven.
U prikt uzelf in de vinger met behulp van een wegwerpprikker. Het bloed vangt u op met behulp van de DBS-kit. Als dit gelukt is kunt u de DBS-kit met de retourenvelop naar het LUMC terugsturen voor de medicijnmeting.
De uitslag van de DBS-medicijnmeting bespreekt uw behandelend arts met u bij uw volgende bezoek of telefonische afspraak.
Uitleg over de vingerprik
In het onderstaande filmpje ziet u een uitleg hoe u met de DBS-kit de bloedafname via een vingerprik kunt uitvoeren.
&w=826&h=464)
Hieronder ziet u hoe de bloedvlekken er uit zien als u alle stappen in de instructievideo goed heeft uitgevoerd.
Goed afgenomen bloedvlekken via een vingerprik
Het kan soms gebeuren dat een bloedafname mislukt. Dit is niet erg. U kunt een nieuw ongebruikt kanaaltje kiezen om daarmee de bloedafname herhalen. We leveren een reserve-DBS-kit mee. Als het nodig is, kunt u deze gebruiken.
…Hieronder ziet u hoe de bloedvlekken er uit zien als u alle stappen in de instructievideo goed heeft uitgevoerd.
Goed afgenomen bloedvlekken via een vingerprik
Het kan soms gebeuren dat een bloedafname mislukt. Dit is niet erg. U kunt een nieuw ongebruikt kanaaltje kiezen om daarmee de bloedafname herhalen. We leveren een reserve-DBS-kit mee. Als het nodig is, kunt u deze gebruiken.
Hieronder staan enkele voorbeelden van wat er fout kan gaan bij DBS-bloedafnames, welke oorzaken dit kan hebben, en hoe u dit kunt voorkomen.
Te kleine bloedvlekken
Oorzaak: Mogelijk was het kanaaltje niet volledig gevuld met bloed. Het kan ook zijn dat het kanaaltje niet helemaal is leeggezogen door het filterpapier.
Oplossing: Herhaal de bloedvlek in een nieuw ongebruikt kanaaltje. Zorg ervoor dat het kanaaltje helemaal is volgezogen met bloed voordat u de DBS-kit sluit. Open de DBS-kit pas weer nadat het hele kanaaltje is leeggezogen door het filterpapier.
Bloedkanalen niet helemaal leeg
Oorzaak: U heeft mogelijk te lang gewacht met het sluiten van de DBS-kit nadat het bloed is aangebracht. Het bloed is daarom gestold in het kanaaltje. Het kan ook zijn dat het kanaaltje niet de kans heeft gehad helemaal leeg te lopen op het filterpapier. Dit kan gebeuren als de DBS-kit te kort is dichtgedrukt.
Oplossing: Herhaal de bloedvlek in een nieuw ongebruikt kanaaltje. Sluit de DBS-kit direct nadat het kanaaltje helemaal is volgezogen met bloed. Zo krijgt het bloed niet de kans om te stollen. Zorg dat het kanaaltje helemaal wordt leeggezogen op het filterpapier. Het is niet erg als er een klein beetje bloed achterblijft, zoals te zien in het tweede kanaaltje van links in het voorbeeld.
Grote onregelmatige of uitgesmeerde bloedvlekken
Oorzaak: In het bovenstaande voorbeeld is veel meer bloed aangebracht dan nodig. Hierdoor zijn naast het bloedkanaaltje ook andere delen van de DBS-kit onder het bloed komen te zitten. Het kan ook zijn dat er geveegd is over een natte bloedvlek.
Oplossing: Herhaal de bloedvlek in een nieuw ongebruikt kanaaltje. Gebruik de reserve-DBS-kit als de bloedvlekken uitgesmeerd zijn over het hele filterpapier. Zorg dat alleen het kanaaltje volloopt met bloed. Morst u per ongeluk toch bloed op de plastic delen van de DBS-kit? Veeg dit dan snel weg met een tissue voor u de kit dichtdrukt. Morst u bloed op het filterpapier? Veeg dit niet weg, maar gebruik de reserve-kit. Druk de DBS-kit het liefst dicht met de hand waarin niet geprikt is. Zo kunnen er niet per ongeluk extra bloeddruppels op de DBS-kit vallen. Veeg niet over de bloedvlekken, ook niet als deze droog zijn. Dit kan namelijk de medicijnmeting in het laboratorium verstoren.
Onvoldoende bloed uit een vinger
Als u niet voldoende bloed uit een vingerprik krijgt, probeer dan het volgende:
- Laat de hand 30 seconden naar beneden hangen. Hierdoor stroomt er meer bloed naar de vingers.
- Zorg dat u warm water gebruikt bij het handen wassen zodat de aderen meer opengaan. Koud water zal er juist voor zorgen dat de aderen zich meer sluiten. Wrijf in uw handen tot ze warm worden. Masseer de vinger waarin u gaat prikken goed (zie het instructiefilmpje).
- Prik een andere vinger aan.
Als u na de voorgaande stappen niet voldoende bloed uit de vingerprik kunt halen, probeer dan het volgende:
- Probeer een andere kleur prikker. Er zijn roze, gele en groene prikkers beschikbaar. Roze en gele prikkers zullen bij de meeste mensen het beste werken.
- Prik in het midden van uw vingertopje. Dit heeft als nadeel dat dit wat pijnlijker kan zijn.
Analyse van DBS
In het onderstaande filmpje ziet u hoe het Laboratorium Klinische Farmacie en Toxicologie de gedroogde bloeddruppels op het DBS-kaartje verwerkt. Ook toont het filmpje hoe de analyse wordt uitgevoerd om de hoeveelheid afweeronderdrukkende medicijnen in het bloed te kunnen bepalen.
&w=826&h=464)
Voordelen DBS
De 'dried blood spot’-afname is een goed alternatief voor bloedafname via de aderen (veneuze bloedafname), omdat u hierbij minder pijn ervaart. Een ander voordeel is dat u minder vaak en lang naar het ziekenhuis hoeft te gaan voor medicijnmetingen.
Heeft u vragen over deze techniek? Neem dan contact op met de polikliniek van het LUMC Transplantatie Centrum.