Kinderen met gehoor-, spraak- en/of taalproblemen
Deze informatie is opgesteld door de afdeling(en) Keel- Neus- en Oorheelkunde.
Waarom u bij ons in goede handen bent
Multidisciplinaire onderzoekstrajecten
Omdat de ontwikkeling van het horen en spreken sterk met elkaar samenhangen is een werkwijze vanuit verschillende invalshoeken van belang. Zo kan de juiste diagnose worden gesteld en de voor uw kind meest geschikte behandeling worden geadviseerd. Binnen het Audiologisch Centrum bieden we zorg op maat aan kinderen wanneer er vragen/twijfels zijn over gehoor, twijfels over spraak en/of taal, ontwikkeling, gedrag in relatie tot de spraak- en taalontwikkeling. In dit kader komen ook onderwerpen als meertaligheid en schoolkeuze aan bod. Voor de diverse soorten hulpvragen zijn verschillende onderzoekstrajecten opgezet, waarbij we streven naar een flexibele aanpak met een snelle doorstroom.
Wat gaat er vooraf aan het onderzoek of de behandeling?
Verwijzing en vervolgprocedure
Aanmelding van uw kind voor onderzoek binnen het Audiologisch Centrum in het LUMC gebeurt op verwijzing van huisarts, jeugdarts, KNO-arts, kinderarts of kinderpsychiater. Om een goede indruk te krijgen van de hulpvraag krijgt u als ouder(s)/verzorger(s) een vragenlijst toegezonden. Deze vragenlijst gebruiken we om te bepalen voor welke onderzoeken uw kind in aanmerking komt. Als uw kind al bekend is bij andere instanties vragen wij ook van hen de beschikbare gegevens op. Op diverse momenten in het onderzoekstraject spreken we met u over onze bevindingen en geven we een behandeladvies, dat schriftelijk gerapporteerd wordt aan de verwijzer(s) en eventuele medebehandelaars.
Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?
Behandeladviezen
Na de eerste onderzoeken wordt uw kind vaak verwezen naar een logopedist in de woonomgeving voor behandeling van spraak-/taalproblemen. Bij ernstige gehoorproblemen kan aanpassing van een hoortoestel geadviseerd worden. Ook kan voorgesteld worden een medische ingreep te doen zoals het plaatsen van trommelvliesbuisjes. In sommige gevallen is een verwijzing naar een ander specialisme binnen het LUMC aan de orde.
Aanvullend onderzoek, controle
Niet in alle gevallen is meteen duidelijk wat de aard is van het gehoor-, spraak-, en/of taalprobleem van uw kind en wordt geadviseerd om nader onderzoek te doen. Voorbeelden van dergelijk onderzoek zijn een onderzoek naar het verstaan van spraak in stilte en/of ruis, uitgebreider logopedisch en/of taalkundige analyse of psychologisch onderzoek. Soms wordt een gesprek met het maatschappelijk werk geadviseerd. Uiteindelijk kan dan naast logopedische behandeling bijvoorbeeld ondersteuning door het speciaal onderwijs geadviseerd worden of we adviseren u met uw kind een andere hulpverlenende instantie te bezoeken.
Vaak vindt na een aantal maanden controle onderzoek plaats om de ontwikkeling op het gebied van het horen en de spraak en taal te volgen en om vast te stellen of de behandeling het gewenste effect heeft.
Verschillende disciplines
De KNO-arts beoordeelt of er zich afwijkingen in het buitenoor (oorschelp, oorkanaal), middenoor (trommelvlies, gehoorbeentjes) bevinden die de gehoorproblemen zouden kunnen verklaren. Bovendien beoordeelt hij het mond- en keelgebied op afwijkingen.
De audioloog brengt samen met de audiologieassistent het gehoor in kaart door het horen van verschillende tonen te meten en het verstaan van spraak in stilte en soms ook in ruis. Ook kan de beweeglijkheid van het trommelvlies gemeten worden en beoordelen we de reacties op geluid bij jonge kinderen.
De logopedist kijkt naar de manier waarop uw kind communiceert. Wat zegt uw kind, hoe zegt uw kind het en wat begrijpt uw kind? De logopedist zal eerst in gesprek met u de hulpvraag/zorgen in kaart brengen op het gebied van spraak en taal. Vervolgens wordt de spraak- en taalontwikkeling van uw kind beoordeeld door middel van verschillende tests aangepast op de leeftijd van uw kind.
De klinisch linguïst beoordeelt de taalvaardigheid van uw kind in een zo natuurlijk mogelijke situatie waarvan een video-opname wordt gemaakt. Deze video-opname wordt geanalyseerd om inzicht te krijgen in de verstaanbaarheid, de zinsbouw, de woordenschatkennis en de vaardigheid bij het vertellen of bij het voeren van een gesprekje. Bij kinderen met een meertalige achtergrond kan de klinisch linguïst een observatie doen van de taalvaardigheid van uw kind in de thuistaal met behulp van een tolk.
De psycholoog doet onderzoek, als er vragen zijn over het ontwikkelingsniveau of de intelligentie, over de sociaal-emotionele ontwikkeling of over het gedrag van uw kind. Zo kunnen we beter beoordelen hoe de vragen over de slechthorendheid of over de spraak- en taalontwikkeling passen in het totaalbeeld van het kind. Het onderzoek bestaat uit een gesprek met u, het invullen van vragenlijsten, testonderzoek door spelletjes en opdrachtjes en observatie van uw kind.
Het maatschappelijk werk richt zich op de psychosociale aspecten die samenhangen met gehoor-, spraak- en/of taalproblemen. Voor veel ouders is het bericht dat hun kind een audiologisch probleem heeft ingrijpend en kan bij ouders en kind stress veroorzaken. Op indicatie kan het expertiseteam ouderbegeleiding in actie komen. Dat geldt ook als er onvoldoende baat is van de aangeboden ondersteuning of als het nodig is dat er iemand meedenkt.
Samenwerking
Het Audiologisch Centrum van de afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde werkt binnen het LUMC samen met o.a. kinderartsen, het Cochleaire Implantatieteam, het Schisisteam en Curium.
Buiten het LUMC wordt samengewerkt met o.a.: vrijgevestigde logopedisten, jeugdgezondheidszorg, Bureau Jeugdzorg, Integrale VroegHulp, Centrum Autisme, gezinsbegeleidingsdiensten voor dove en slechthorende kinderen en het speciaal onderwijs voor slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraak- en taalmoeilijkheden (SH/ESM) inclusief de ambulante educatieve diensten van het speciaal onderwijs.
Contactgegevens van de betrokken poliklinieken
Voor het beantwoorden van vragen of voor aanmelding van uw kind kunt u het Audiologisch Centrum als volgt bereiken:
Bezoekadres
LUMC, polikliniek KNO
Audiologisch Centrum (J2-Q)
Albinusdreef 2
2333 ZA Leiden
Postadres
Secretariaat Audiologisch Centrum (KNO, LUMC)
Postbus 9600
2300 RC Leiden
Tel: 071-5261418 (op werkdagen van 9-12 uur)
Fax: 071-5248201
E-mail: audc@lumc.nl; website: www.lumc.nl/audc
Overig
Erkenning en vergoeding
Het Audiologisch Centrum van het Leids Universitair Medisch Centrum (“erkend” i.h.k.v. de Wet Toelating Zorginstellingen, WTZi) richt zich op diagnostiek, advisering en begeleiding bij mensen met een auditieve of communicatieve beperking. Het gaat om slechthorendheid bij mensen van alle leeftijden en om spraak- en taalproblemen bij kinderen. Audiologische hulp is een verstrekking in het kader van de Zorgverzekeringswet (ZVW, basisverzekering). De zorgverzekeraar vergoedt de kosten.