Tumor in oog
Deze informatie is opgesteld door de afdeling(en) Oogheelkunde.
Wat is Tumor in oog?
De afdeling Oogheelkunde van het LUMC heeft verschillende mogelijkheden voor de behandeling van een tumor in het oog. Het betreft meestal een oogmelanoom. Hieronder worden de verschillende behandelingen uitgelegd.
De keuze van de behandeling hangt af van de grootte van de tumor en van de plaats waar deze zich in het oog bevindt.
Wat gaat er vooraf aan het onderzoek of de behandeling?
Voordat een behandeling kan plaatsvinden, worden er onderzoeken uitgevoerd om uitzaaiingen uit te sluiten.
De verpleegkundige van de polikliniek Oogheelkunde zal u uitgebreid informeren over de gang van zaken omtrent de behandeling, eventuele opname en de nazorg.
Hoe gaat het onderzoek / de behandeling in zijn werk?
Bestralingstherapie d.m.v. een inwendige ruthenium applicator
Bij deze behandeling wordt gebruik gemaakt van een radioactief schildje (een soort muntje) dat straling afgeeft om de tumor te vernietigen. Dit schildje wordt aan de buitenkant op de oogbol aangebracht, op de plaats waar de tumor zich in het oog bevindt.
Het aanbrengen van het schildje gebeurt tijdens een operatie, die meestal onder algehele narcose wordt verricht. Het schildje zal, afhankelijk van de hoeveelheid straling die nodig is, 2 tot 8 dagen op het oog moeten blijven zitten. Tijdens deze periode blijft u in het ziekenhuis opgenomen.
Het precieze aantal dagen, dat u opgenomen moet blijven, hoort u op de eerste dag van uw opname van de radiotherapeut.
Het schildje wordt onder plaatselijke verdoving verwijderd en u krijgt een verband op het oog. Na deze ingreep kunt u weer naar huis. Wij raden u af om dan zelf auto te rijden, vanwege het verband op uw oog. De tumor zal pas in de loop van maanden na de behandeling langzaam schrompelen. Een enkele keer komt het voor dat de tumor onvoldoende op de behandeling heeft gereageerd, waardoor het noodzakelijk is de tumor nogmaals te behandelen.
Een enkele keer is er sprake van dubbelzien na het verwijderen van het schildje. Het kan dan belangrijk zijn om bewegingsoefeningen met het oog te doen. Als u last heeft van dubbelzien, neemt u dan contact op met de verpleging van de polikliniek Oogheelkunde via het telefoonnummer onder aan deze folder.
Lasertherapie
In enkele gevallen wordt de bestralingstherapie gecombineerd met een speciale laserbehandeling. Bij deze behandeling wordt gebruik gemaakt van infrarode laserstralen. De tumor wordt verwarmd tot een temperatuur waarbij de tumorcellen worden vernietigd.
Deze behandeling gebeurt poliklinisch. De voorbereiding bestaat uit het geven van pupil verwijdende oogdruppels en een plaatselijke verdoving in het te behandelen oog. Dit duurt ongeveer 45 minuten. Hierna vindt de behandeling plaats; deze duurt ongeveer 30 minuten.
Na de behandeling krijgt u oogzalf en een verband op het oog. Daarna kunt u weer naar huis. Wij raden u af om dan zelf auto te rijden, vanwege het verband op uw oog.
Uitwendige bestraling
Wanneer de tumor te groot is of op een moeilijk bereikbare plaats zit voor inwendige bestraling, is er een mogelijkheid tot uitwendige bestraling. Er zijn twee mogelijkheden:
- Protonen bestraling
Tijdens een operatie (in het LUMC) wordt met markeerclipjes de tumor zichtbaar gemaakt voor bestraling. Hierna wordt de tumor op vier achtereenvolgende dagen bestraald in het HollandPTC (Delft), dit gebeurt poliklinisch. - Stereotactische bestraling
Met deze techniek wordt de tumor van verschillende kanten bestraald, waarbij het toestel om uw hoofd draait. Een soort frame houdt uw hoofd in de juiste positie. Deze behandeling vindt op vijf achtereenvolgende dagen poliklinisch plaats in het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam.
Het oog verwijderen
Indien u niet in aanmerking komt voor bestraling en eventueel lasertherapie (als deze behandeling onvoldoende effect heeft gehad en nabestraling technisch niet mogelijk is), dan zal het oog moeten worden verwijderd. Deze operatieve ingreep gebeurt onder algehele narcose en duurt ongeveer een uur. U zult ongeveer twee nachten in het ziekenhuis worden opgenomen. De operatie kan soms plaatsvinden in uw eigen ziekenhuis of in het LUMC.
Vier tot zes weken na de operatie kan een oogprothese aangemeten worden door een ocularist. Dit is iemand die is gespecialiseerd in het maken van oogprotheses. Uiteindelijk zult u een meedraaiende oogprothese hebben, die in cosmetisch opzicht zeer aanvaardbaar is. De adressen van de ocularisten krijgt u van de verpleegkundige.
Welke specifieke nazorg kunnen wij bieden?
Na de behandeling is het noodzakelijk dat u regelmatig wordt gecontroleerd:
- Als de tumor is bestraald, moet beoordeeld worden of de tumor op de gewenste manier reageert.
- Als het oog is weggenomen, is het belangrijk het andere oog af en toe te laten controleren. Dit kan ook bij uw eigen oogarts.
Na alle vormen van behandeling blijft de kans aanwezig dat er ergens anders in het lichaam uitzaaiingen ontstaan van de tumor. Deze kans is ook aanwezig wanneer het oog met de tumor is verwijderd of bij littekenvorming na de bestraling van de tumor. De oogarts of verpleegkundige zal met u de noodzaak voor eventuele onderzoeken bespreken.
Waar moet u op letten na uw onderzoek/behandeling?
Tijdens een zwangerschap is er sprake van grote hormonale veranderingen in het lichaam. Het is nog onduidelijk wat daarvan precies het effect is op de kans op uitzaaiingen. U kunt dit altijd bespreken met de oogarts of verpleegkundige.
Vanaf het moment dat er een tumor in uw oog wordt geconstateerd kunt u een moeilijke tijd meemaken. De ingrijpende gebeurtenissen kunnen psychische, sociale en emotionele problemen met zich meebrengen. Naast oogartsen en verpleegkundigen is het ook mogelijk in contact te komen met een maatschappelijk werker. De maatschappelijk werker is er om u te helpen als u vragen heeft over uw thuis- en werksituatie of persoonlijke zaken waarmee u geconfronteerd wordt door uw oogaandoening. U kunt via de artsen of verpleegkundigen van de polikliniek Oogheelkunde een afspraak maken.
Aan de afdeling Oogheelkundige Oncologie verbonden medewerkers:
- Drs. J.C. Bleeker, oogarts
- Drs. S.W. van der Meeren, oogarts
- Mw. drs. L.S. Koetsier, oogarts
- Prof. dr. G.P.M. Luyten, oogarts
- Mw. drs. M. Marinkovic, oogarts
- Mw. dr. T.H.K. Vu, oogarts
- Mw. E. Boogaard, poli-verpleegkundige
- Mw. J.C.L. van Duijvenvoorde, poli-verpleegkundige
Contactgegevens van de betrokken poliklinieken
Bij vragen of problemen kunt u contact opnemen met:
LUMC, polikliniek Oogheelkunde
Routenummer 598, locatie J3
Tel. 071 – 526 8030
Voor afspraken: het medisch secretariaat tussen 9:00 en 12:00 uur, toets 1
Voor medische vragen: de verpleging tussen 08:30 en 17:00 uur, toets 2
Voor overige vragen: het medisch secretariaat tussen 9.00 – 16.00 uur, toets 4
Buiten kantooruren: 071 – 526 9111 (vragen naar dienstdoende arts-assistent afdeling Oogheelkunde)
Handige links
Websites
www.kankerspoken.nl (voor kinderen van ouders met kanker)
Aanbevolen voorlichtingsmateriaal
Brochure Melanoom, voorlichtingscentrum Nederlandse Kankerbestrijding
Delflandlaan 17
1062 EA Amsterdam
Kanker.nl Infolijn tel. 0800 – 022 66 22 (gratis)
Stichting Melanoom
Postbus 8152
3503 RD Utrecht
www.stichtingmelanoom.nl
Hulplijn/lotgenotencontact, tel. 088 – 00 29 747
E-mail: hulplijn@stichtingmelanoom.nl
Secretariaat Stichting Melanoom, tel. 088 – 00 29 746