Patiëntenfolder

Schistosomiasis

Schistosomiasis of "bilharzia" is een parasitaire wormziekte die wordt opgelopen door contact met tropisch zoet oppervlaktewater, zoals Lake Malawi. Toeristen hebben soms verschijnselen van de vroege fase van de infectie. Deze verschijnselen zijn goed te behandelen. Vaak verloopt de infectie echter zonder klachten. 
Waarmee kunnen we u helpen?

Deze informatie is opgesteld door de afdeling(en) Parasitologie.
Onze zorg

Wat is Schistosomiasis?

Waar komt schistosomiasis voor?  

Wereldwijd zijn meer dan 200 miljoen mensen geïnfecteerd. Schistosomiasis komt onder andere voor in: Afrika, verschillende landen van Latijns-Amerika (Brazilië, Suriname, Venezuela), delen van de Cariben, sommige landen van het Midden-Oosten, Zuid-China, de Filippijnen en Zuidoost-Azië. Sinds kort is er verspreiding van schistosomiasis naar Corsica. In Nederland komen de meeste reizigers met schistosomiasis uit Afrika.   

Hoe loop ik schistosomiasis op?  

Door contact met zoet water (rivieren of meren) waarin zich larven bevinden. De larven komen vrij uit een zoetwaterslak (Figuur 1). Schistosomiasis komt dus alleen maar voor in gebieden waar de waterslak leeft.

Verschijnselen

  • Meestal niets. Zoals vaak het geval is bij worminfecties, hebben slechts weinig mensen klachten. 
  • Soms is er jeukende huiduitslag na het watercontact, ook wel zwemmersjeuk genoemd. Dit wordt veroorzaakt door het binnendringen van de larven door de huid.  
  • Twee tot tien weken na het watercontact kan een koortsende ziekte ontstaan. Dit wordt ook wel Katayama koorts genoemd. 
  • Bij langer durende infecties kan bloedplassen voorkomen als gevolg van de ontstekingsreactie tegen wormeieren in de blaaswand. 
  • Buikpijn en soms diarree kan voorkomen als gevolg van de ontstekingsreactie tegen wormeieren in de darmwand. 

Rugpijn en verlammingsverschijnselen kunnen ontstaan als gevolg van de ontstekingsreactie tegen wormeieren die per ongeluk in of rond het ruggenmerg terecht zijn gekomen.

Diagnose

Hoe wordt de diagnose gesteld?  

Door een bloedonderzoek waarin antistoffen tegen de parasiet opgespoord worden. Dit onderzoek wordt meestal 6 weken na het watercontact uitgevoerd. Soms kan men (later) ook de wormeieren in de urine of ontlasting terugvinden. 

Behandeling

Welke behandelingen zijn er mogelijk?

Welke maatregelen kan ik nemen om schistosomiasis te voorkomen?   

  • Vermijd contact met zoet oppervlaktewater in gebieden waar schistosomiasis voorkomt 
  • Indien watercontact onvermijdelijk was, laat het water dan niet aan de huid opdrogen maar droog u snel af. Laat u na terugkomst onderzoeken op schistosomiasis. 
  • Infectie kan niet worden voorkomen door het geven van een behandeling vóór of kort na het watercontact

Hoe kan schistosomiasis behandeld worden?  

Het antiwormmiddel praziquantel wordt gebruikt voor behandeling van schistosomiasis. Dit wordt vaak gegeven als een ééndaagse kuur. 

Behandelteam

Behandelteam

Dr. M. Roestenberg -internist-infectioloog 

Dr. L.G. Visser - internist-infectioloog