Vernauwde bloedvaten van de benen (etalagebenen)
Wat is Vernauwde bloedvaten van de benen (etalagebenen)?
Vernauwde bloedvaten in de benen kennen we ook onder de termen “etalagebenen” en “claudicatio intermittens”. Door verkalking van de bloedvatwand ontstaat er een vernauwing of zelfs afsluiting van de bloedvaten.
Verschijnselen
Pijn bij het lopen is de belangrijkste klacht bij vernauwde bloedvaten in de benen, ook wel etalagebenen genoemd. De krampende pijn gaat weer over na een paar minuten rust. Als de vaatvernauwing erger wordt, treedt er ook pijn op in rust, meestal eerst aan de tenen. Door de verminderde doorbloeding genezen wondjes niet snel, of worden zelfs erger. Bij sommige patiënten kan afsterving van voeten of handen dreigen.
Oorzaak
Vernauwingen van de bloedvaten worden veroorzaakt door verkalking van de bloedvatwand. De kans op het ontwikkelen van aderverkalking kan worden verhoogd door:
Roken
Hoge bloeddruk
- Verhoogd cholesterol
- Suikerziekte
- Te weinig lichaamsbeweging
- Overgewicht
Erfelijkheid en leeftijd
Waarom u bij ons in goede handen bent
Vaatziekten zoals vernauwde bloedvaten zijn vaak het gevolg van meerdere gezondheidsproblemen (hoge bloeddruk, overgewicht, suikerziekte). Daarom werken de artsen van het LUMC samen in een multidisciplinair behandelteam. Een team van vaatchirurgen, radiologen en internisten werkt nauw samen om voor u de beste behandeling te kunnen vaststellen.
Patiënten worden bij ons zo veel mogelijk door een vaste vaatchirurg gezien. Zo leert uw arts u goed kennen en kan hij of zij optimaal rekening houden met uw persoonlijke situatie.
Kennis en kunde
Het LUMC is goed in het uitvoeren van complexe vaatoperaties. Een multidisciplinaire aanpak staat hierbij centraal. We hebben uitgebreide ervaring met patiënten waarbij geen gewone vaatoperaties mogelijk zijn. Zij worden door ons in studieverband behandeld met experimentele therapieën zoals beenmerg- en stamcelstudies en gentherapie.
In het LUMC werken 4 vaatchirurgen die elk in een deelgebied van de vaatchirurgie gespecialiseerd zijn. Zo kunnen zij samen de meest complexe vaatproblemen operatief behandelen. Zij verzorgen de opleiding tot vaatchirurg en mogelijkheden tot verdere verdieping voor vaatchirurgen die net hun opleiding hebben afgerond.
Als er een vermoeden bestaat dat u vernauwde bloedvaten heeft, dan kunt u bij het LUMC terecht voor een diagnose of aanvullend onderzoek.
Een afspraak maken
Uw huisarts verwijst u voor onderzoek naar de polikliniek Heelkunde van het LUMC. U hoeft zelf niet te bellen. U ontvangt een brief met de gegevens van uw eerste afspraak.
Het onderzoek
Om vast te stellen of u vernauwde bloedvaten heeft, zijn een aantal onderzoeken mogelijk. Ten eerste is er het lichamelijk onderzoek. De arts voelt hierbij naar de slagaders. Ook meet hij de bloeddruk aan de enkels.
Duplexonderzoek
Bij het duplexonderzoek meet de arts hoe snel uw bloed door uw slagaders stroomt. Dit gebeurt met een zogenaamd Doppler-flowapparaat. Door dit onderzoek te combineren met het maken van een echo kunnen we ook de plaats en de ernst van de vernauwing of verstopping in kaart brengen.
CT scan
De slagaders worden in beeld gebracht door contrastmiddel via een infuus. De plaats en uitgebreidheid van de afwijkingen kan zo heel precies worden bepaald. Dit onderzoek doen we in de planning naar een operatie of een dotterbehandeling.
Angiografie
Een angiografie is onderzoek van de bloedvaten via een katheter, die ingebracht wordt via de lies. Via de katheter krijgt u contrastvloeistof ingespoten. Is er een vernauwing te zien die behandeld moet en kan worden? Dan kan er in dezelfde sessie een dotterbehandeling plaatsvinden of een stent worden geplaatst.
Uitslag van het onderzoek
Tijdens uw eerstvolgende bezoek aan de polikliniek krijgt u de uitslag van het onderzoek. Uw situatie is hiervoor dan meestal in het multidisciplinair overleg door verschillende artsen besproken. Uw arts legt een behandelplan aan u voor en bespreekt of er alternatieve behandelmogelijkheden zijn. Centraal staat dat we komen tot een zo persoonlijk mogelijke behandeling die toegespitst is op uw situatie.
Welke behandelingen zijn er mogelijk?
Als bij u vernauwde bloedvaten zijn vastgesteld, dan zoeken we direct naar de behandeling die het beste bij u past. Artsen van verschillende specialisaties werken samen, om zo tot een optimaal behandelplan te komen.
Welke behandelingen zijn er mogelijk?
Patiënten met vernauwde bloedvaten worden behandeld in een team van specialisten. Dit team bestaat naast de vaatchirurg uit een gespecialiseerde internist, een radioloog en indien nodig een nierarts. Uw vaatchirurg is de regievoerder en uw contactpersoon.
Medicijnen
U krijgt medicijnen voorgeschreven die de aderverkalking vertragen: bloedverdunners en cholesterolverlagers. Deze medicijnen zorgen dat andere uitingen van hart- en vaatziekten (zoals een hartinfarct of herseninfarct) in de toekomst voorkomen worden.
Bewegen
Bij beperkte klachten bestaat de behandeling in eerste instantie uit het advies om zoveel mogelijk te lopen. Door te lopen wordt de bloeddoorstroming gestimuleerd en verbeterd. Er worden kleine bloedvaatjes geactiveerd die de functie van de vernauwde of verstopte slagaderen over kunnen nemen. Een gespecialiseerd fysiotherapeut begeleidt u bij de looptraining, om zo het maximale effect te bereiken.
Meer informatie over looptraining.
Operatie
Bij de chirurgische behandeling van vernauwde bloedvaten wordt altijd een afweging gemaakt tussen de ernst van de klachten en de risico’s die een operatie met zich meebrengt.
Vernauwde vaten kunnen met een dotterbehandeling worden opgerekt. Deze behandeling begint met een angiografie, oftewel het in beeld brengen van de bloedvaten. Hierna brengt een interventie-radioloog of chirurg via de liesslagader van de patiënt een ballonkatheter in. Ter hoogte van de vaatvernauwing wordt de ballon opgeblazen, waardoor het vernauwde bloedvat wijder wordt gemaakt. Soms kan het nodig zijn een stent te plaatsen om het bloedvat na een dotterbehandeling goed open te houden.
Is de vaatvernauwing of verstopping door uitgebreidheid of lokalisatie niet geschikt voor een dotterbehandeling? Dan is het aanleggen van een vaatomleiding (bypass) nodig. Deze bypass wordt bij voorkeur gemaakt van de eigen oppervlakkige beenader. Eventueel kan gebruik gemaakt worden van een kunststof vaatprothese.
Wat is de prognose?
Vernauwingen aan de slagaders van de benen zijn een chronische ziekte. Een dotterbehandeling of bypass is meestal succesvol. Toch kan het ook voorkomen dat het behandelde vat na verloop van tijd weer vernauwt. Ook kunnen er nieuwe vaatvernauwingen op andere plekken ontstaan.
Een nieuwe dotterbehandeling of bypass kan nodig zijn. In een enkel geval is behandeling niet meer mogelijk. Soms, als afsterving van de voet dreigt en er geen dotterbehandeling of bypass meer gedaan kan worden, kan een amputatie de enige oplossing zijn.
Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek
Het LUMC doet veel wetenschappelijk onderzoek naar hart- en vaatziekten. Zo kunnen we onze kennis over vernauwde bloedvaten vergroten, en de behandelmethoden verbeteren.
Mogelijk vragen wij u deel te nemen aan ons onderzoek. Momenteel loopt bijvoorbeeld een onderzoek naar het stimuleren van de ontwikkeling van nieuwe bloedvaten (collateralen). Ook doen we onderzoek naar het ontstaan van vernauwde bloedvaten. Uw arts kan u hier meer over vertellen.
Na uw behandeling in het LUMC blijven wij uw gezondheid volgen. U komt regelmatig op controle, waarbij wij kijken of een behandeling aanslaat en of u goed herstelt van een eventuele operatie.
Welke specifieke nazorg kunnen we bieden bij deze aandoening?
Na uw operatie of behandeling blijft u regelmatig op controle komen in het LUMC. Een consult bestaat meestal uit een gesprek en een lichamelijk onderzoek. Indien nodig krijgt u een duplexonderzoek. Zo kunnen we zien of het effect van de dotterbehandeling nog aanwezig is, of de bypass nog open is en hoe de doorbloeding van uw been is.
Bent u geopereerd? Dan is het belangrijk om thuis rustig te herstellen. Bepaalde activiteiten mag of kunt u direct na een operatie niet doen (tillen, huishoudelijk werk, fietsen, sporten). De wond moet eerst goed genezen. Schakel daarom op tijd vrienden, familie of kennissen in om u tijdens de eerste dagen en weken thuis te helpen.
Blijkt tijdens de opname dat u na ontslag waarschijnlijk extra hulp nodig heeft? Dan schakelen wij het Transferbureau van het LUMC in om dat voor u te regelen. Extra hulp kan bestaan uit thuiszorg (hulp bij het wassen, het huishouden en gespecialiseerde wondzorg), maar ook uit een verblijf in een revalidatie- of verpleeghuis.
Waar moet u op letten na uw behandeling?
Elke operatie brengt een zeker risico met zich mee. Neem contact met ons op als u na een operatie of dotterbehandeling koorts krijgt, of als uw wond rood wordt of er een zwelling optreedt.
Contact bij problemen na uw behandeling
Loopt u na uw behandeling tegen problemen aan? Geef dit aan bij de nacontroles, of eerder als ze urgent zijn. Bel dan met de secretaresse van de afdeling Vaatchirurgie, Margareth Huschka, op telefoonnummer 071 - 52 62377 (08.30 - 12.30 uur). Buiten kantooruren kunt u zich bij zeer urgente problemen melden bij de spoedeisende hulp van het LUMC.
Behandelteam
Bij de behandeling van vernauwde bloedvaten in het LUMC is een groot aantal gespecialiseerde medewerkers betrokken. De vaatchirurg is uw hoofdbehandelaar. Daarnaast kunt u te maken krijgen met interventieradiologen, vasculair internisten, physician assistants en verpleegkundigen.
Prof. dr. J.F. Hamming
Chirurg
Dr. A. Schepers
Chirurg
Dr. J.R. Van der Vorst
Chirurg
Dr. J. Van Schaik
Chirurg
Wie kunt u nog meer tegenkomen?
- Verpleegkundig specialist: L. Van Doorn, MA
Hoogleraar Experimentele Vasculaire Geneeskunde: Prof. dr. P.H.A. Quax
Onderzoeker: Dr. J.H.N. Lindeman, dr. M.R. de Vries
Aan welke studies kan je meedoen?
Een van onze sterke punten is het vertalen van onderzoeksresultaten naar de behandeling van patiënten. Onze patiënten kunnen zo heel direct profiteren van nieuwe inzichten.
De onderzoekers van de afdeling vaatchirurgie bestuderen de volgende onderwerpen:
- Het ontstaan van vaatvernauwing in de benen, wat zijn de oorzaken van vaatvernauwing en hoe kunnen we deze kennis inzetten om de behandeling te verbeteren?
- Het toepassen van verbeterde chirurgische technieken en methoden.
Het verbeteren van de behandeling van vernauwde bloedvaten. Centraal staat hierbij:
het voorkomen dat behandelde bloedvaten opnieuw vernauwen;
het verbeteren van het herstel van de doorbloeding;
het stimuleren van de aanleg van nieuwe bloedvaten met celtherapie (door gebruik te maken van beenmerg en/of stamcellen), gentherapie en andere nieuwe innovatieve technologieën.
Contact
Wilt u meer weten of hebt u nog vragen? Neem dan contact met ons op of volg de links voor aanvullende informatie.
Patiëntportaal mijnLUMC
In het patiëntportaal mijnLUMC vindt u een duidelijk overzicht van uw behandelingen en hebt u inzicht in uw medische gegevens. Snel en veilig. Thuis, onderweg en in het ziekenhuis.
Patiënt verwijzen
Informatie voor artsen en instellingen die patiënten naar het LUMC willen verwijzen.
Contactgegevens voor patiënten
- Afdeling Vaatchirurgie: 071 - 5262 377 (08.30 - 12.30 uur)