Zaadbalkanker (testiscarcinoom)

Zaadbalkanker is een vorm van kanker in één van de zaadballen. Andere namen voor zaadbalkanker zijn testiscarcinoom of teelbalkanker. Zaadbalkanker komt voornamelijk voor bij jonge mannen tussen de 15 en 40 jaar. Als zaadbalkanker wordt vastgesteld, staat in het LUMC een zeer ervaren team van specialisten klaar om u te behandelen.

Multidisciplinair team

Binnen het LUMC werken specialisten van verschillende afdelingen samen om tot een goed onderbouwde diagnose en een optimaal behandelplan te komen. Al onze patiënten bespreken we uitgebreid in een wekelijks multidisciplinair overleg. Daarbij zijn de artsen van alle betrokken afdelingen aanwezig. Juist dankzij de samenwerking tussen specialisten uit verschillende disciplines kunnen we de beste zorg bij zaadbalkanker bieden.

Wetenschappelijk onderzoek 

Het LUMC is niet alleen een centrum van zorg, maar ook een onderzoekscentrum. Door wetenschappelijk onderzoek te doen, proberen we mensen met zaadbalkanker steeds beter te helpen. We doen onder meer onderzoek naar betere diagnosemethoden en betere behandelingen van zaadbalkanker. 

De resultaten van het onderzoek zetten we in bij de behandeling van onze patiënten. Als patiënt hebt u dus rechtstreeks profijt van die resultaten.

Wat is zaadbalkanker?

Zaadbalkanker is kanker in de zaadbal. Zaadbalkanker wordt ook wel teelbalkanker of testiscarcinoom genoemd. Zaadbalkanker ontstaat meestal in de cellen die het zaad produceren: de kiemcellen. Zaadbalkanker valt daarom onder de kiemceltumoren.

Twee soorten zaadbalkanker
Er zijn twee soorten kiemceltumoren in de zaadbal:

• seminomen, deze tumoren ontstaan in het binnenste deel van de zaadbal, waar de zaadcellen worden gemaakt.
• non-seminomen, dit zijn alle andere kiemceltumoren in de zaadbal.

Soms bestaat een tumor in de zaadbal uit een combinatie van een seminoom en een non-seminoom. We delen de tumor dan in bij de non-seminomen. Het onderscheid tussen seminoom en non-seminoom is van belang voor de nabehandeling en de controles nadat de behandeling is afgerond.

Wat zijn de symptomen van zaadbalkanker?

• De meeste mannen die zaadbalkanker hebben, voelen zelf een zwelling of verharding in de zaadbal.
• Door de zwelling of verharding voelt de zaadbal anders aan.
• De verharding is meestal pijnloos. In een enkel geval is er wel sprake van pijn.
• Ook een dof, zwaar gevoel in de onderbuik, achter de balzak of in de balzak zelf, kan een symptoom zijn van zaadbalkanker.

Wat is de oorzaak van zaadbalkanker?

Over de oorzaken van zaadbalkanker is nog weinig bekend. Wel weten we dat sommige mannen een groter risico hebben dat ze zaadbalkanker krijgen. Het gaat om de volgende groepen:

• Mannen die in of na hun pubertijd een operatie hebben gehad omdat de zaadballen niet ingedaald waren. Deze groep mannen heeft twee tot drie keer zoveel kans op zaadbalkanker als mannen die deze operatie voor hun pubertijd hebben ondergaan.
• Mannen die eerder zaadbalkanker hebben gehad. Bij 2 tot 3% van de mannen met zaadbalkanker ontstaat een paar jaar na de behandeling een tumor in de andere zaadbal. Het gaat hierbij niet om een uitzaaiing, maar om een nieuwe tumor.
• Mannen die een verschrompelde zaadbal hebben, bijvoorbeeld door een verminderde bloedvoorziening. Dit noemen we ook wel testisatrofie. Waarom kanker eerder ontstaat in een verschrompelde zaadbal, is nog niet duidelijk.
• Mannen bij wie zaadbalkanker in de familie voorkomt. We weten nog niet of erfelijkheid hierbij een rol speelt.
• Mannen die onvruchtbaar zijn.
• Mannen die langdurig marihuana hebben gebruikt.